Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1799

Rapporten. Negende Stuk. Bevattende Rapport No. XXXIV. Over al het geen dienstig is, om te oordeelen, over den staat van Gezondheid, de uitgestrektheid der Ziekten, en het af- of toeneemen van volkrykheid en van welvaart. 78 bl., benevens eenige Tafels.

Het kennen van den staat der Gezondheid, van de uitgestrektheid der ziekten, gelyk ook van de vermeerdering of vermindering van volkrykheid en van welvaart, in eene groote Stad, zyn voorzeker zaaken van het grootst belang; waarom ook, in dit XXXIV Rapport der Geneeskundige Commissie, alles, wat hier toe eenige betrekking heeft, met veel naauwkeurigheid wordt nagegaan. In de eerste plaats merkt de Commissie aan, dat in deezen niets kan worden verricht, zonder eene naauwkeurige kennis van het getal der Inwooneren, waaromtrent men voorzeker te Amsterdam door de laatste Volkstelling beter onderricht is, dan voorheen. Dan de Commissie merkt met reden aan, dat, om dienaangaande al het noodige licht te bekomen, zodanig eene telling nog op het naauwkeurigste met het jaar Achttienhonderd diende her-

[p. 70]

haald, en verder, om de vyf-en-twintig jaaren, op nieuw verricht te worden.

Van geen minder belang zyn in deezen de Geboortelysten, die tot hier toe vry gebrekkig zyn geweest. Om in dit stuk naauwkeuriger dan voorheen te slaagen, slaat de Commissie, op p. 20, de volgende maatregelen voor: ‘1^o. Dat de Vroedvrouwen en Vroedmeesters verpligt moeten worden, alle maanden, en wel op den tweeden .... dag der maand, aan het toekomstig Committé op te geeven het getal der kinderen, die ieder hunner in de laatstvoorgaande maand binnen deeze Stad, of derzelver Jurisdictie, gehaald heeft; en zulks, met aanteekening van kunne, van dood of levendig gebooren, van ontydig ter waereld gekomen, enz. - 2^o. Dat het Committé maandelyks en jaarlyks, uit alle die byzondere lysten van iedere Vroedvrouw, of iederen Vroedmeester, algemeene lysten opmaake, waar in, maand voor maand, het getal van levendig gebooren, jongens en meisjes, van tweelingen, enz. in behoorlyke kolommen worden aangetekend, met het behoorlyk besluit, dat 'er uit opgemaakt moet worden,’ enz.

Niet minder naauwkeurig handelt de Commissie over de Trouw- en Sterflysten, en over de gewigtige gevolgen, die uit beiden kunnen worden getrokken, vooral wanneer teffens de ziekten worden opgegeeven, aan welke de Ingezetenen overleeden zyn; 't geen echter, schoon het hier reeds op zekere wyze geschiedt, bezwaarlyk op zodanig eene wyze zal uit te werken zyn, als tot het oogmerk het meest dienstig was, gelyk in dit Rapport voldoende beweezen wordt.

Daar niets de vermeerdering der Bevolking, onder alle hierlandsche ziekten, meer verhindert, dan de Kinderziekte, heeft de Commissie ook inzonderheid gelet op deeze kwaal, en op het vermogendst middel tot derzelver beteugeling, de Inënting. Om deeze zo heilzaame konstbewerking meer en meer veld te doen winnen, vindt zy noodig, dat jaarlyks het weetenswaardige, dienaangaande, in het openbaar worde bekend gemaakt; behoorende de Doctoren, in hunne Rapporten deswegens, volgens het oordeel der Commissie, voornaamlyk aan te tekenen:

‘1^o. Den ouderdom der Ingeënten.

[p. 71]

2^o. Het jaargety, waar in de operatie verricht is.

3^o. De Lichaamsgesteldheid van den Ingeënten, voor zo verre dezelve kennelyk is, by voorbeeld: of dezelve altoos gezond, of wel aan eenige uitwendige of inwendige ziekte te vooren gezukkeld heeft: verder, of de kinderen nog zuigende zyn, in het tanden krygen waren, met scrophuleuse, rachitique of andere kwaadzappigheid behebd waren, of men, geduurende den loop der ziekte, wormen ontdekt heeft, waarvan men te vooren geene tekenen bespeurd heeft? - of de ingeënte Persoon aan stuiptrekkingen of andere zenuwkwaalen onderhevig geweest is? enz. gelyk mede, of ook ongemakken, waar mede de kinderen van te vooren behebd geweest zyn, na de Inënting verdweenen zyn?

4^o. Of men by de Inënting eenige voorbereidende middelen gebruikt heeft? zo ja, welke?

5^o. Of men, wanneer de Inënting niet gevat heeft, dezelve heeft herhaald, en hoe dikwyls?

6^o. Of men tot de Inënting altoos versche vloeibaare, dan wel oude gedroogde, Pokstoffen gebruikt heeft? of men, by deeze verschillende wyzen, eenig verschil van uitwerking gezien heeft?

7^o. Den loop der ziekte: of dezelve ligt of zwaar geweest is, of de kinderen veel of weinig pokjes gehad hebben; wat toevallen men in het laatste geval heeft waargenomen, wat middelen men dan gebruikt heeft, en met wat uitslag?

8^o. Of, na den afloop der ziekte, de Lyder volkomen hersteld is geworden, dan wel eenige ongesteldheid, het zy napokken, of andere toevallen, heeft overgehouden?

9^o. Indien 'er door die bewerking iemand gestorven is, waar aan men waarschynlyk de oorzaak van dien ongelukkigen uitslag moet toeschryven?’

De by dit Stuk gevoegde Tafels behelzen hoofdzaaklyk zeer uitvoerige en wel ingerichte modéllen van Geboortelysten, Sterflysten, enz.