Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1799

Rapporten, strekkende als Bylaagen tot de Verzameling van Stukken, betrekkelyk de Aanstelling eener Commissie van Geneeskundig Toevoorzicht, te Amsterdam. Achtste Stuk. Bevattende het Rapport No. XXXIII, over de Gasthuizen. Te Amsterdam, ter Stadsdrukkerye, en te bekomen by P. den Hengst en J.A. Crajenschot, 1798. In gr. 8vo, 159 bl., benevens XX Tafels.

In dit XXXIII Rapport vindt men eene naauwkeurige beschryving der vertrekken en inrichtingen, zo van het St. Pieters Gasthuis, als van het Buiten Gasthuis, of zogenaamde Pesthuis. Men ziet gemaklyk uit de aanmerkingen, hier over door de Commissie gemaakt, dat de gebreken deezer inrichtingen zeer groot zyn, ten opzicht van de onzuiverheid der lucht; de gebrekkige visitatien der Patienten, en het daar uit volgend gebrekkig toedienen der vereischte Geneesmiddelen; het gemis der zo noodige Zaalen voor Convalescenten, enz. waar uit natuurlyk moet volgen eene groote sterfte, en een langduurig verblyf der Lyders in de gemelde Ziekenhuizen, gelyk genoegzaam wordt getoond, door de vergelyking deezer inrichtingen, met gelykzoortige stichtingen in andere Landen. Ja de uitkomst dier vergelykingen is zodanig, dat, volgens dezelve, in de Amsterdamsche Gasthuizen, byna zo veel persoonen sterven, als in de slegtste der bekende Gasthuizen plaats heeft, en dat in geene derzelven de langduurigheid der ziekten zo groot is.

De waare redenen eens zo nadeeligen toestands deezer inrichtingen durft de Commissie niet ten vollen bepaalen, doch is wyslyk van oordeel, dat deszelfs verbetering moet worden gezocht, door het wegneemen der bekende gebreken, en het naauwkeurig naspooren der nog niet genoegzaam bekende oorzaaken, die een nadeeligen invloed op de Lyders en hunne ongemakken kunnen hebben. Hierom is de Commissie van oor-

[p. 68]

deel: Dat het aanstaande Committé het algemeen toevoorzicht hehoort te hebben over de Zieken, zwangere Vrouwen, Kraamvrouwen, enz. gelyk ook over de Stads Apotheek. Dat hetzelve met de Doctoren zodanige veranderingen in het boek der Recepten zal maaken, als noodig zal worden geoordeeld. Dat het Committé, met de grootste naauwkeurigheid, de gebreken, die in de inrichting der Stads Gasthuizen plaats hebben, zal naspooren. Dat hetzelve, met de Doctoren en Chirurgyns, de noodige verbeteringen zal beraamen, tot het zuiveren der lucht, het verbeteren der liggingen, het aanleggen van Convalescenten Zaalen. Dat door de Doctoren en Chirurgyns naauwkeurige lysten zullen worden gehouden van den algemeenen loop en uitslag der ziekte, of des gebreks, van ieder Lyder, waar uit weeklyksche en jaarlyksche aantekeningen voor het Committé zullen worden gemaakt, welke hetzelvè dan zal vergelyken met den staat der Zieken in de Stad, om daar door nadere aanleidingen te krygen tot het verbeteren van het Gasthuis. Dat het Committé, zo dikwyls het zulks noodig oordeelt, in conferentie zal kunnen treeden met de Doctoren en Chirurgyns van het Gasthuis; zullende dezelve verplicht zyn, het daar toe noodig geoordeeld wordende op te geeven. Dat het voornoemde Committé, of de Leden daar toe door hetzelve benoemd, ten allen tyde toegang tot alle deelen der Gasthuizen zullen hebben, om alles, wat tot den toestand der Zieken eenige betrekking heeft, op te neemen; doch zonder alsdan iets aan de Zieken voor te schryven. Dat de Vroedvrouw en Vroedmeester tot alle die opgaven verplicht zullen zyn, welke thans van de andere Vroedvrouwen en Vroedmeesters worden gevorderd, of in het vervolg nog zullen worden geëischt. Dat zo lang de plaatzen van Doctoren en Chirurgyns, of Apothekers, op den tegenwoordigen voet blyven, de Regenten de openvallende posten niet zullen vervullen, dan uit een gros, hen door het Committé opgegeeven. Dat, eindelyk, indien 'er wordt overgegaan, zo als volstrekt noodzaaklyk is, om een Doctor en Chirurgyn bepaaldlyk voor ieder Gasthuis, en in hetzelve woonachtig, aan te stellen, hun het Practisch onderwys in de Genees- en Heelkunde op te leggen, mitsgaders de zorge, om Leerlingen in die vakken te vormen en op te leiden, als omtrent de orde, die in deeze Lessen zal kunnen en moeten worden achtervolgd, en het gebruik, dat men alsdan ook van die

[p. 69]

Leerlingen, tot nut der Zieken, in ieder Departement liggende, zoude kunnen maaken, overeenkomstig het geen deswegens in de Engelsche Gasthuizen plaats heeft.

Met de grootste reden vordert de Commissie, dat 'er vaste Gast- en Pesthuis Doctoren worden aangesteld, die, benevens de vaste Chirurgyns, in die Gebouwen zelve woonen. Inzonderheid schynt deeze instelling noodzaaklyk voor het Pesthuis. Want schoon 'er dikwyls meerder Zieken in dit Gebouw zyn, dan in het Binnen-Gasthuis, 't welk twee Stads Doctoren heeft, moeten hier alle Zieken door één Geneesheer worden bediend. De dagelyks inkomende Zieken verschynen aldaar niet, dan na dat de Geneesheer reeds vertrokken is, en moeten dus, eer zy eenige medicinaale hulpe kunnen ontvangen, tot den volgenden dag wagten; 't geen voorzeker voor veelen allernadeeligst moet zyn, en, met de verdere gebreken deezer inrichting, moet zamenloopen, tot het veroorzaaken van eene meerdere langduurigheid en doodlykheid der ziekten, dan byna ergens wordt waargenoomen.