Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

Pope, by het graf van Emma.
(Eene Wysgeerige Verciering.)

By gelegenheid dat de beroemde Dichter pope over een Dorps-Kerkhof wandelde, vestigde hy zyne aandagt op een onlangs opgerigte Graftombe. De hier door verwekte denkbeelden deeden hem in eene diepe mymering vervallen; en, zonder 'er om te denken, rolde hy tusschen zyne vingeren een papier te zamen, op welk hy de boertigste regels zyner Dunciade geschreeven had. Een oogenblik laater scheurde hy het papier, en wierp de stukken op het Graf. Het leven is te kort, zeide hy, om te leeren haaten, zonder onrechtvaardigheid; of zich te wreeken, zonder wroeging. Het Hekeldicht, gelyk aan eene, in 't duister geschooten, pyl, bedreigt de kwaaden, doch treft veelmaalen den goeden. De Haat is een verteerend vergift voor de ziel; zy doet het leven verslyten, en vernietigt, zonder vrucht, de oogenblikken van vergenoegen. Ongelukkigen! wier bestaan door deeze helsche drift vergiftigd wordt, gaat naar een Kerkhof, beschouwt de Grafsteden, leert aan het toekomende denken: de lucht, die gy aldaar inademt, zal uwe denkbeelden zuiveren; de jaaren, die nog niet gekomen zyn, scheiden u af van de voorwerpen, die gy haat; uwe drift zal bedaaren, uw oordeel verlicht worden.

De Dichter, nogmaals zyne gedagten op de Tombe vestigende, voer voert: vier voeten diep beneden deeze onlangs geroerde aarde, ligt een wezen, 't welk myns gelyken was. Vóór gisteren ademde, sprak, en dagt het. Heden is dat alles geëindigd. Het gevoel zal dit lichaam, waar van maar alleen de gedaante bestaat, niet weder bezielen. Hier houdt alles op,

[p. 539]

aan deeze zyde der eeuwigheid; liefde, schoonheid, aangenaame vermaaken, die het leven verteeren, terwyl zy het vervrolyken; het geluk van bemind te worden, alles! - In deezer voege by zich zelven redekavelende, kwam, uit eene nabuurige wooning, eene jonge Dochter te voorschyn; zy was aartig, gelyk men van een meisje van zestien jaaren, dat nog merklyk in bevalligheden moet toeneemen, kan verwagten). De bleekheid van haar gelaat gaf aan haare geregelde trekken een zacht en sentimenteel voorkomen. Haar schoon hoofd stak een weinig vooruit, met dat stilzwygen, 't welk de behoefte der liefde kenschetst; en met eene openhartigheid van gevoel, 't welk zich nog niet heeft kunnen volmaaken. Met zodanig een gelaat kan men alles zeggen: de levendigste uitdrukkingen der liefde omzwagtelen zich met de onschuld: men spreekt nog niet; maar men gevoelt.

Het Meisje hield bloemen in de hand, die zy over het Graf strooide. Pope dagt aan zyn verscheurd Hekeldicht: de eerbetuiging was dezelfde; men begint te beminnen, wanneer men ophoudt te haaten. Het Meisje wierd pope gewaar, die op het Graf staarde, en haar allengskens naderde. Misschien verlangt gy te weeten, zeide zy, .... en zy begon te schreijen. Dit is het Graf van Emma en Lower. Ik zal u, 't geen ik zo even gehoord heb, verhaalen. - Emma en Lower wilden zich vóór gisteren in 't huwelyk begeeven; zy stelden die plegtigheid uit tot den volgenden dag: doch het woord Morgen behoort niet tot het leven; maar alleen tot de hoop.

De klok had reeds zeven uuren geslagen; van den anderen kant des muurs van het park hoorde men reeds het geblaet der schaapen, die naar huis gedreeven wierden. Dat wy ons haasten, zeiden de Herders; welk een vreeslyk onweder broeit daar! - Emma ziet naar den hemel; hy is bedekt met wolken; de donder begint te rommelen, verzeld van een stortregen. Emma en Lower hebben zelfs den tyd niet, om in een der Zomerhuizen van den Tuin te vluchten. Gevallig bevinden zich de beide Gelieven in de nabyheid eener Grot, in het afgelegenst gedeelte van den Tuin: hier brengt Lower Emma.

Hoe traag loopt deeze dag ten einde! zeide hy: de dag van morgen, zal die dan nooit komen? Morgen zullen wy te zamen vereenigd zyn, en de dag van heden schynt my als eene eeuw tusschen u en my. - ô Myne waarde Moeder, zeide Emma, hoe groot zal uwe ongerustheid zyn! - Wees gerust, antwoordde Lower; het onweêr zal eerlang bedaaren; ik zal u by haar brengen; zy zal eenige oogenblikken van ongerustheid vergeeten; doch ik, myne waardste, zal u nooit vergeeten. Morgen zal uwe Moeder my Emma geeven: morgen zullen de blyde huwelykszangen zich vereenigen met onze hei-

[p. 540]

lige eeden. Morgen........ 'Er valt een verschriklyke blixemstraal, verzeld van een ontzettenden donderslag......... Morgen bestaat niet meer voor Emma en Lower!

Het onweder houdt eindelyk op. De hemel wordt helder. De nog overige verspreidde zwarte wolken daalen neder tot den gezichtëinder. Een koele verkwikkende wind ruischt zoetjes door den lommer van het geboomte. De maan verspreidt over alle voorwerpen haaren bleeken melancholieken glans, welks betoverende kragt door de stilte van een schoonen nacht nog vermeerderd wordt. Straks weergalmt de omtrek der Grot van de duizendmaal herhaalde naamen van Emma en Lower.

Werwaards spoedt gy u, tedere Moeder van de schoone Emma? Helaas! zy had overal haare geliefde Dochter gezogt: zy dagt nu eindelyk aan de Grot. Ongelukkige Moeder! een vreeslyk voorgevoel ontrust haar, en schynt haar vleugels te geeven. Een aantal bedienden, met flambouwen in de hand, heeft moeite haar te volgen. Zy nadert de Grot. - Ach! hoe beklaag ik haar!

De beevende Moeder roept te vergeefsch haar kind, en valt in flaauwte op het gezigt der struiken, die, aan den ingang der Grot, door den blixem getroffen, nog brandden. Eenige haarer bedienden ruimen de brandende takken uit den weg; komen in de Grot; doch het deerniswaardigst schouwspel doet hun verstommen. Emma zat op een bank van zooden; de eene hand om den middel van Lower geslagen, en met de andere bedekte zy haare oogen. Lower, voor haar op de knieën liggende, was met het lichaam gedraaid naar den ingang der Grot; hebbende zyne beide handen over Emma uitgestrekt, als had hy haar voor 't geweld des blixems willen beveiligen. - Dus wierden twee Gelieven door denzelfden slag geveld, en verwisselden te gelyk het leven met den dood. Dus daalden zy, vervuld met de vleijendste vooruitzigten, plotsling in het graf.

Dit verhaal geëindigd hebbende, ging het Meisje heen, en liet den Dichter alleen. Hy staarde het Meisje na, en, haar niet meer ziende, vestigde hy zyn oog nogmaals op de Tombe. Ach! zeide hy by zich zelven, waarom stelden deeze Gelieven hunne vereeniging een dag uit? waarom trouwden zy niet gisteren? Doch laaten wy hen niet beklaagen, daar zy, ten minsten, in de verwagting van hun zo nabyzynd grootst geluk ten grave gedaald zyn. Maar laat ons, zo veel mogelyk, ieder dag verryken met die voordeelen, welke ons een volgende dag belooft, doch niet altoos geeft. De tyd vlucht, zy ontglipt ons, en neemt een deel van ons leven mede. Het is altoos te laat, wanneer wy de uuren terug roepen, om dezelve beter te genieten. Wy grypen naar het toekomende, gelyk een vogel een halm tragt op te vangen, door den wind

[p. 541]

weggevoerd. Laaten wy elken loopenden dag gebruiken, als ware hy de laatste van ons leven. De morgen, het kind van den avond, volgt zyn' vader wel op in alle erflyke rechten van den tyd; doch is, ten onzen opzigte, dikwyls gelyk aan een ontërfden. Een tegel, vallende van het dak, een onverwagte aanval eener heete koorts, een ader, die in onze ingewanden berst, doet dikwyls voor ons den morgen, met alle zyne verwagtingen, verdwynen. Van het tegenwoordig oogenblik zyn wy meester; maar laaten wy geen jaaren vooruit rekenen. Het Heden is voor ons; draagen wy zorge, het niet te verliezen: kunnen wy de genoegens van Morgen ook genieten, zo veel te beter! maar wy moeten dat tydstip steeds beschouwen als een Vriend, dien ons de Hemel toezendt, en dien wy moeten vergasten, als of hy nog dien zelfden avond zal vertrekken.