Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

Het paradys van Schedad.

(Eene Arabische Vertelling.)

Weleer, lang vóór dat gezegend oogenblik, in 't welk de Propheet der waare Geloovigen de waereld verlichtte, en eer de geheiligde Koran uit den zevenden Hemel was nedergedaald, wierd Yemen (Gelukkig Arabie) met een willekeurig gezag beheerscht door schedad. Deeze was een wreed en wellustig Despoot, verfoeilyk door zyne buitenspoorigheid en godloosheid; ja eerder een Monster dan een Mensch. By zyne overige afschuwelyke boedanigheden voegde hy de dwaasheid van een Goddelyken Eeredienst te begeeren. Had hy deeze buitenspoorigheid alleen binnen de muuren van zyn Paleis beslooten, hy zou daaraan gemaklyk hebben kunnen voldoen: de Hovelingen van zyn tyd zouden hem, zonder de minste tegenkanting, hebben aangebeden; zy zouden zelfs, zo het gevorderd was, den Aap en de Papegaay huns Meesters tot de voorwerpen hunner aanbidding gemaakt hebben. Doch schedad begeerde, dat zyne Goddelykheid door het geheele Volk zoude erkend, en in ernst worden aangenomen voor een onfeilbaar Leerstuk in de Arabische Godgeleerdheid.

Om tot zyn oogmerk te geraaken, dagt hy een buitenspoorig middel uit, en niet ten onregte; want de zodanige slaagen dikwyls het best. Hy deed ten dien einde een uitgebreid veld, in het aangenaamst gedeelte van zyne Staaten, met een hoogen muur omringen. Een van binnen rondloopend Bosch van zeer hooge en schoone boomen bedekte het gezigt van het muurwerk, en omcingelde den grootsten en pragtigsten Tuin, die immer bestaan hadt. In denzelven vond men vrugtbaare velden, bepoot met de schoonste en welriekendste Len-

[p. 369]

tebloemen; van daar ging men in dreeven en wandelwegen, op het keurigst beplant met de uitgezogtste welriekende en vrugtdraagende boomen. Doorschynende beeken stroomden, met een zagt geruisch, over het goudkleurig zand, of botsten tegen schitterende keisteenen; met welk geluid zich de streelende stem van het zangryk gevogelte, 't geen het omringend geboomte bewoonde, op het lieflykst, vermengde. Op eene andere plaats spiegelde men zich in 't kristallyne vogt van een grooten vyver, in welks doorschynende wateren men de schoonste schelpdieren en visschen zag speelen. Van daar ging men in de verkwiklyke schaduw eener betoverende Valei, in welke een zilverkleurige waterval de lugt steeds verfrischte; terwyl men zich wat verder kon verlustigen in een Doolhof, zamengesteld uit de schoonste Palmboomen en steeds groenende Cederen. Overal, om kort te gaan, had de konst de betoverende schoonheden der natuure op het gelukkigst gebezigd.

Op eenen heuvel, in het middenpunt van dit betoverend verblyf, had schedad een kostelyk Paleis gebouwd, in 't welk smaak en rykdom elkanderen den prys betwistten. Alles vond men hier vereenigd, wat door eene vuurige verbeeldingskragt, tot gemak en vermaak, kan worden uitgedagt. De uitsteekendste Konstenaars, die door hunne weetenschap de zinnen kunnen streelen, waren hier byeenverzameld, door bekwaame Koks Musikanten, Dansers, Potzemaakers, Poëten, enz. Dan, 't geen nog meer was dan dit alles, een talryke zwerm van jonge Schoonheden, wel minder zuiver, maar mogelyk nog aanvalliger, dan de Hemelsche Houris, vercierde dit betoverend Kasteel.

Toen nu schedad alles had doen gereed maaken, 't geen tot het in werking brengen van zyn vreemd ontwerp moest dienen, deed hy aan de deuren van alle Tempels de volgende Bekendmaaking aanplakken:

‘Schedad, God van Yemen, aan alle Geloovigen heil! Voorgenomen hebbende alle andere Goden, die alleen belooningen na dit leven belooven, in weldaadigheid te overtreffen, doen wy te weeten, dat wy in onze vlakte van Yemen een Parydys hebben geschaapen, in 't welk Gylieden zult kunnen genieten alle de vermaaken van het tegenwoordig leven. Wy zullen daar alle de geenen in opneemen, die, met veragting van alle onnutte Deugden, opregtelyk in Ons gelooven: en van dit oogenblik af aan zullen wy de hier nevens genoemden van onze getrouwe Dienaaren in hetzelve doen ingaan. ô Volk van Yemen! volg het voetspoor deezer gelukkigen na, en verdien de Kroone der Uitverkoorenen.’

De Gelukzaligen, wier naamen in de genoemde Afkondiging vermeld wierden, waren de onbeschaamdste der vleijers van schedad; de werktuigen zyner geweldenaryen, en de metgezel-

[p. 370]

len zyner wellustigheden: voorts ligtekooijen, die zich aan hem ten beste hadden gegeeven, en eenige andere Vrouwen van een listiger aart, die hem alleen met beloften hadden gepaaid.

Naauwelyks was het Edict afgekondigd, of schedad deed zyne nieuwbakken Heiligen, met groote plegtigheid, inleiden in het Paleis van Iram, en beval hun in vrede die gelukzaligheden te genieten, die hy hun had toebereid; wier waardye nog aanmerkelyk vergroot zou worden, door de menigvuldige bezoeken, waar mede hy hen dacht te vereeren. Na deeze inhuldiging verliet hy het Paradys, sloot de deur, en beval de Wagt, die hy daar by plaatste, alle Ongeloovigen, zonder genade, om hals te brengen, die het waagen mogten dit heiligdom te naderen.

De Geloovigen baadden zich intusschen, zonder eenige weêrhouding, in alle die vermaaklykheden, welke hunne Godlyke woonplaats hun kon doen genieten. Voor de eerste reize bewonderden zy, ja beminden zelfs byna, den Dwingeland. Ja zomwylen vielen, zy byna in verzoeking, van te gelooven, dat de bezorger van zo veele vermaaklykheden waarlyk een Godlyk Persoon moest zyn: 't geen juist datgeen was, 't welk schedad verlangde. Ondertusschen duurde hun Geloof niet langer dan hun geluk, 't geen spoedigd eindigde. Vermaaken, die alleen in schyn afwisselden, maar indedaad dezelfde waren; vermaaken zonder ophouden, zonder moeite verkreegen en nooit afgebrooken, wierden ras smaakeloos en eindigden in eene ondraaglyke zadheid. Maar dit was niet alles: door zich al te veel in vermaaken toe te geeven, wierden de Geloovigen niet alleen onbekwaam om dezelve meer te genieten; maar zagen zich daarenboven ten prooije aan alle ziekten en menschelyke zwakheden, welke de Soldaaten van schedad niet in staat waren buiten het Paradys te keeren.

De gemelde onheilen wierden nog hier door verzwaard, dat de Gelukzaligen elkanderen in de waereld gekend hadden: toen ter tyd was hunne onderlinge liefde niet groot geweest, en thans, daar zy zich steeds in hetzelfde gezelschap bevonden, verfoeiden zy elkanderen. Het zy ze zich opgeslooten in hunne vertrekken; 't zy ze hunne ledige lichaamen afleiding tragtten te bezorgen met de heerlyke Tuinen rond te wandelen, 't was alles hetzelfde, en zy wierpen op alles, 't geen zich aan hunne zintuigen aanbood, een blik van doodelyke verveeling. Van een verheven plaats in dit Paradys zag men op de Roode Zee, en de dorre rotzen, met welke dezelve omzoomd is. Wat zouden zy wel niet hebben gegeeven, om als Zeelieden ten speelbal te mogen dienen aan dit onstuimig water, of op die onbewoonde rotzen om te dwaalen.

De bewooners van dit Paradys bevonden zich in deeze vermaaklyke omstandigheid, toen de God van Yemen hun met zyn eerste bezoek vereerde. By die vermaaken, door welke hy

[p. 371]

onderstelde dat zy als opgetoogen waren, hoopte hy thans het onschatbaar geluk van zyne tegenwoordigheid te voegen. Doch, hoe groot was zyne verbaasdheid en verontwaardiging, toen hy, in plaats van een vreugdegeschrei van dankliederen, en van andere menigvuldige tekenen van erkentenis, niets hoorde dan klagten en murmureeringen. Hy tragtte intusschen zyn misnoegen te ontveinzen, en, zyne verontwaardiging zo veel mogelyk verbergende, mengde hy liefkoozingen met zyne dreigementen, en zyne Heiligen nu eens vleijende en dan eens dreigende, bewoog hy hen om het nog verder in het Paradys uit te houden, en hun geluk met geduld te draagen. Deeze voorzorgen waren intusschen niet voldoende: Schedad zou alle vrugt zyner poogingen verlooren hebben, zo hy aan de bewaakers van het Paradys geen order had gegeeven, om niet alleen de Godloozen, die zich in het Paradys wilden begeeven, om hals te brengen; maar insgelyks de Vroomen, die poogingen mogten doen om uit dit Hemelsch verblyf te ontsnappen.

Schedad keerde in zyne Hoofdstad terug, in eene verschriklyke woede. Zich in zyne ontwerpen geheelenal te loor gesteld ziende, tragtte hy zich aan een ieder te wreeken. Hy zag zyn Paradys en zyne Godlykheid veragten; en om dit eislyk onheil te stuiten nam hy zyne toevlugt tot een ander middel. Hy liet eene tweede Afkondiging uitvaardigen, in welke hy bekend maakte, dat hy, in aanmerking neemende de ondankbaarheid van zyn Volk, en de zo geringe genegenheid van hetzelve om in de zegeningen van zyn Paradys te deelen, nu eene Hel zou scheppen, waar in hy alle Godloozen zou doen werpen, die maar in 't geringste aan zyne Godlykheid zouden durven twyfelen, of zich eenigzins durfden stellen tegen de uitvoering zyner ontwerpen.

In deeze laatste onderneeming slaagde het Monster ten vollen. Doch eindelyk verloor het Volk van Yemen allen geduld, stond tegen den dwingeland op, en vermoordde hm. - Onder anderen kunnen wy uit zyne Geschiedenis leeren, dat het gemaklyker is, de menschen te kwellen, dan dezelve gelukkig te maaken.