Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

Behoud- en geneeswyze van boomen, welker bast rondsom door schaapen is afgeknaagd.

medeburgers!

‘In de ommetrek van het gedeelte der Bataafsche Republiek, 't welk ik bewoon, heb ik het genoegen, om, zints een geruimen tyd, het Houtgewas, van verscheidenerlei aart, in eene zeer groote maate vermenigvuldigd, en anders nutloos liggende streeken daar mede beplant, te zien. Veel korter tyd is het geleden, dat ik, in diezelfde ommestreeken, als daar toe zeer geschikt, het allezins nuttig Schaapvee zag vermenigvuldigen, en geheele kudden dryven, waar men voorheen niet dan enkel loopende Schaapen, zo dezelve in 't geheel, aanschouwde. Hoe schadeloos over 't algemeen het Schaap met regt beschouwd worde, kent egter elk den knabbelenden aart deezer Beesten, en weet, hoe dezelve, in grooten getale, door dit knabbelen, aan het Houtgewas geene geringe schade kunnen toebrengen. In de boomgaarden onzer Boeren, die onder het geboomte veelal Schaapen laaten weiden, merkte men voorlang op, dat zy de jong geplante, door omwindzelen, tegen dit geknabbel, niet zelden voor dezelve doodlyk, beveiligden. Die voorzorge kan niet gedraagen worden in wyduitgestrekte. Houtplantadien, en vinden deeze gevolglyk zich blootgesteld aan de in vernieling eindigende afknaagingen van den bast. -

[p. 221]

De Planter, wien dit ongeluk overkomt, zal gaarne een middel weeten, om dit doodlyk gevolg, indien dit geknaag zyn geboomte overkomt, geweerd te zien. Dusdanig een middel, om de geschondene Boomen te behouden en te geneezen, trof ik aan, in de Transactions of the Society instituted at London, for the Encouragement of Arts, Manufactures and Commerce, with the Premiums offered in the Year 1796. Vol. XIV; en, schoon daar alleen omtrent Vrugtboomen beproefd en goed gevonden, zou het, myns bedunkens, ook in andere gevallen van denzelfden dienst kunnen weezen; of althans, zo iemand het ongeluk hadt van die ongenoode Gasten in zynen Vrugtboomgaard te krygen, kunnen aangewend worden. Hoe het zy, ik oordeel het bekendmaaken eene plaats in uw Mengelwerk waardig, ten welken einde ik het aanbiede. Het is begreepen in eenen Brieve, door Mr. bucknall ter gemelde Societeit ingeleverd, van Mr. fairman, van Miller's House Lynsted, Kent. - Het middel van Weder-Ombasting der Boomen, door Schaapen afgeknaagd, stelt hy in deezer voege voor.’

In den strengen Winter des Jaars 1794 kwam een aantal ter vetmesting gehoudene Schaapen in een my toebehoorenden uitgestrekten Vrugtboomgaard. Binnen korten tyd knaagden zy den bast af van verscheide Boomen; geheel in 't ronde waren zy daar van beroofd, en het hout bloot, ten minsten op een ommekring van zestien duimen.

Zeer trof my dit ongeval, en ik besloot iets in 't werk te stellen tot behoudenis deezer Boomen, en dezelve, indien mogelyk, voor den anders onvermydelyken dood te behoeden. Eerst liet ik de takken van verscheide der meest beschadigde Boomen afkappen, en van de grootste deezer takken haalde ik den Bast af, by strooken van twee of drie duimen breed, en stelde vier of vyf van deeze strooken rechtstandig rondsom de afgeknaagde gedeelten der Boomstammen; vooraf had ik zorgvuldig al het gebeetene weggenomen; daar op voegde ik de Baststrooken aan, zo verre de Boom ontbast was, en voegde de einden dier Baststrooken zodanig, dat ik my den omloop der sappen mogt belooven; vervolgens bond ik dezelve wel vast met bindgaaren; hier over streek ik een mengzel van klei en koemist, met een weinig zand; dit

[p. 222]

alles bewond ik met eenig oud doek. Hier in bestondt de geheele bewerking.

Mr. dyot bucknall begreep, dat deeze Genees- en Heelwyze der anderzins verloorene Boomen wel zou gelukken, en verzogt my dat ik hem die zou opgeeven. Ik deed het onmiddelyk, en hy verzekerde my 't zelve aan de Societeit te zullen zenden; doch verzogt my naderhand, dat ik zelve het in geschrift zou stellen en u overhandigen.

De Proeve, in de Lente des Jaars 1794 genomen, slaagde boven de verwagting van den Onderneemer. De aangelegde Baststrooken hegten zich zo vast, en zyn zo vol van sap, als de Bast van eenigen anderen Boom. Zy bloeiden zo sterk, en groeiden zo weelig, als of 'er geen leed aan geschied ware.

Ik moet, voegt 'er Mr. fairman nevens, hier by aantekenen, dat, stondt my deeze Boomgeneezende Proeve te herhaalen, ik zulks met eene meerdere behendigheid, of liever met eene omzigtiger voorzorge, zou doen; en moet hier byvoegen eenen misslag door my begaan, uit verhaasting gebooren; hier in bestaande, dat ik de Baststrooken soms verkeerd om geplaatst en de natuurlyke rigting niet in agt genomen hadt; in gevolge waar van de sappen niet konden omloopen.