Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

Bericht aangaande eene zeer voortreflyke oogzalf. Door den Heer Hufeland.

Zedert meer dan twaalf jaaren bediene ik my, steeds met het uitsteekendst gevolg, van de volgende Oogzalf, die, schoon zy hoofdzaakelyk uit de Roode Praecipitaat bestaat, welke zo algemeen tegen de kwaalen der Oogen wordt gebruikt, echter eene byzondere kragt schynt te bezitten, dewyl dezelve, in veele gevallen, in welke andere bereidingen van dit middel geen den minsten dienst hadden gedaan, de verlangde geneezing zeer spoedig daarstelde.

De bedoelde Zalf wordt dus bereid. Neem Roode Praecipitaat, geel wasch, en ongezouten boter, van ieder even veel op het gewigt; smelt de wasch en boter te zamen, doe 'er dan by den zeer fyn gewreeven Praecipitaat, en roer de stoffen gestadig onder elkanderen, tot dat alles wel koud is. In den winter neemt men wat meer boter, dewyl de Zalf anders te hard wordt.

De groote voortreflykheid van dit middel schynt hier in te bestaan, dat men op deeze wyze eene veel grootere hoeveelheid van Praecipitaat kan gebruiken, zonder eenigzins gevaar te loopen van de oogen te kwetzen, dan anderzins mogelyk is; dewyl het wasch de scherpte

[p. 217]

van dit Kwikmiddel veel beter omzwagtelt, dan enkel vet zou kunnen doen, waar van wy een gelykzoortig voorbeeld vinden in het met wasch bereid glas van Antimonie. Hier komt nog by, dat, volgens deeze bereiding, het Kwikmiddel onder de gesmoltene stoffen wordt gemengd, het geen buiten twyffel eene veel naauwkeuriger vereeniging der kwikdeelen met de deeltjes der vetstoffen veroorzaakt, dan ooit door eene enkele werktuigkundige wryving, zonder hulp der warmte, kan bekomen worden; naardien 'er met zodanig eene wryving nog steeds metaaldeeltjes kunnen overblyven, die, omdat zy niet behoorlyk door eene vereeniging met vetdeeltjes zyn verstompt, door hunne scherpe puntjes het zo gevoelig oog kunnen beledigen. Daarenboven heeft deeze Zalf nog dit voordeel boven de gewoone bereidingen, dat dezelve, door het kleevend vermogen der wasch, meerder aan den rand der oogleden hangen blyft, gevolgelyk niet zo ligt door de vogten van het oog ontbonden wordt, en dus minder werkzaam is op de oppervlakte des oogbols, dan wel op de Meyboomiaansche kliertjes der oogleden, die meestal de voornaame zitplaats der vogtige Oogontsteekingen uitmaaken. Meermaalen heb ik ondervonden, dat, wanneer by deeze Zalf dunnere vetstoffen, by voorbeeld Althaea zalf, wierden gedaan, met oogmerk om dezelve te verzagten, die daarentegen meerder prikkelend wierd, naardien de Zalf, nu dunner geworden zynde, zich meerder over de oppervlakte des oogbols verspreidde, en deszelfs zo gevoelige zenuwtjes nu sterker aandeed.

Het best gebruikt men deeze Zalf op de volgende wyze. Men neemt daar van de grootte van een klein wit erwtje tusschen de vingeren, en laat dezelve dus, of ook wel door middel van een kool vuur, vloeibaar worden. Hierop brengt men deeze stoffe in den binnensten ooghoek, tusschen de oogleden, waar door dezelve zich van zelve over de geheele binnenste oppervlakte verspreidt. Men doet dit maar ééns in het etmaal, en wel des avonds, even vóór dat men zich naar bed begeeft. Deeze voorzorg brengt zeer veel tot de geneezing toe; dewyl niets de werking der middelen, tegen de Ontsteekingen der Oogen, meerder bevordert, dan de duisternis, en de afweezigheid der lichtstraalen, die anderzins, door haare prikkeling, de werking der beste Oogmiddelen onnut kunnen maaken. In den morgenstond wascht men de Zalf

[p. 218]

wederom uit de oogen, met laauwe melk; voornaamelyk, op dat niet eenige deeltjes der aangebragte vettigheden, door de hette des deels rans geworden zynde, hetzelve zouden prikkelen. By lieden, wier oogen zeer gevoelig zyn, kunnen ook lapjes, met deeze Zalf bestreeken, over de oogleden gehangen worden.

Van deeze Oogzalf bedien ik my by alle Oogontsteekingen, die van geen waaren ontstooken aart zyn, dat is by de zodanige, die geene aderlaatingen, bloedzuigers, enz. vorderen, by welke dit middel, ten minsten in den beginne, te veel zou prikkelen, en dus meer kwaad dan goed doen. Het best geneest deeze Zalf de vogtige Oogontsteekingen met opgezwollene oogleden, gelyk ook wanneer de oogleden aan elkanderen kleeven door eene scherpe lymerige stoffe. Ondertusschen doet het middel ook steeds den grootsten dienst in allerlei andere sleepende Oogontsteekingen, hoedanige zyn de zinkenaartige, de kropzeerige, de venerische, de schurftige, enz. Zelfs geneest zomwylen, door het gebruik van dit middel, de ondoorschynendheid van het Hoornvlies; terwyl deszelfs vlekken 'er niet zelden door worden weggenomen.