Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

[p. 612]

Leerredenen over de Geschiedenis van Ruth. Door Filips Serrurier. Iste Deel. Te Amsterdam, by D. en J. Tol, 1798. In gr. 8vo. 292 bl. behalven eene Aanspraak van 8 bl.

De Eerw. serrurier, één van de 15 Amsterdamsche Kerkleeraaren, die vóór twee jaaren, om bekende rede, van hunne posten ontzet zyn, heeft ook nog iets, tot bevordering van de stichting der Gemeente, by welke hy 33 jaaren Gods woord bediend heeft, willen toebrengen, en daar toe de uitgave verkozen van een aantal Leerredenen over de Geschiedenis van Ruth, door hem, vóór veele jaaren, in de Avondweekbeurten by de Gemeente verhandeld.

Dit eerste Deel bevat zeven Leerredenen, waarin niet meer dan de 16 eerste Verzen van het eerste Hoofddeel afgehandeld worden. Deze uitvoerige wyze van behandeling is door den Leeraar verkozen, met het loffelyk oogmerk, om de aandacht der Gemeente by verscheiden zedekundige waarheden, die anders niet zoo opzetlyk behandeld worden, te bepaalen, en dezelve te waarschuuwen tegen het gevaarlyk vertrouwen op een dood geloof, 't welk het hart onveranderd laat, en geene heilzaame uitwerking heeft op den wandel; en daarop allerhartelykst te dringen, dat men het geloof werkzaam betoone door de liefde, op dat deszelfs zalige vruchten in den geheelen wandel, en dus ook in het huisselyk en burgerlyk gedrag, openbaar worden, waartoe de Geschiedenis van Ruth, in een kort bestek, eene groote verscheidenheid van omstandigheden aan de hand geeft, die men tot zoodanige einden niet ongepast kan gebruiken.

Om onze Leezers eenigzins nader bekend te maaken met de wyze, waarop serrurier het nuttig gebruik van de Geschiedenis van Ruth tracht te bevorderen, willen wy de hoofdleeringen kortelyk opgeeven, die in deze zeven eerste Leerredenen, na eene voorafgaande opheldering van de textwoorden, waaromtrent wy nu geen byzondere aanmerkingen zullen maaken, verhandeld worden.

In de eerste Leerrede, over H. I: 1, 2, trekt de Leeraar uit het geschiedkundig bericht, daarin vervat, deze leerzaame gevolgen. 1) God schept daarin vermaak, dat hy den geringen verhooge. 2) God wil ook Heidenen toe-

[p. 613]

laaten tot zyne gemeenschap, en de voorrechten van zyn volk deelagtig maaken. 3) Het was eene gunstige bestelling van God, dat Hy aan zyn volk mannen verwekte, die verpligt waren den Godsdienst te handhaaven, en voor de burgerlyke rust en welvaart te zorgen. 4) Honger is een van de oordeelen, daar God een zondig land mede bezoekt. Ondankbaarheid, weelde, verzuim van 's Heeren woord, zyn de zonden, welke vooral met dit oordeel bedreigd worden. 5) Het was 's Heeren weg meermaalen, dat zyne oordeelen hen troffen, die den waaren Godsdienst beleeden; terwyl zy, die Hem niet aanriepen, maar den afgoden dienden, vry gingen. 6) Het is een voorrecht, in ons Vaderland veilig te kunnen woonen. - In de tweede, over vs. 3, 4, deze volgende. 1) De dood kan ons overal, waar wy ons ook mogen bevinden, en in welke omstandigheden wy geplaatst zyn, overvallen. 2) Het vroegtydig overlyden van eenen Vader kan voor zyne kinderen een zeer zwaar verlies zyn, niet alleen van wegen het nadeel in hun tydelyk belang, maar ook ten aanzien van hun zedelyk gedrag. 3) Het huuwelyk van Israëlitische jongelingen met Moabitische dogters, zoo zeer aanloopende tegen 's Heeren gebod, strekke ter waarschuuwing tegen alle zulke huuwelyken, waarop wy de Goddelyke goedkeuring met grond niet zouden mogen verwachten, en wel tegen huuwelyken met echtgenooten, die of als ongeloovigen, of als godloozen, bekend staan. 4) Zoo lang God aanhoudt, om ons te tuchtigen, moeten wy bedacht zyn, om het oogmerk daarvan te verstaan, en daaraan te beantwoorden. - In de derde, over vs. 5. 1) Het is goed, by het aangaan van een huuwelyk, en in 't algemeen in dagen van voorspoed, zich de wisselvalligheid der menschelyke zaaken voor den geest te brengen. 2) Het is niet vreemd, wanneer menschen, die den Heere vreezen, voor eenen tyd zwaar beproefd worden, zoo dat de eene ramp op den anderen volge. 3) Sterfgevallen van nabestaanden en vrienden kunnen en moeten, op meer dan eene wyze, nuttig gebruikt worden. Tot het uitvoerig verhandelen van deze laatste Leer zal de gelegenheid des tyds, by welke deze Leerrede, by 't eindigen van een jaar, (1773) uitgesproken is, vooral aanleiding gegeeven hebben. - In de vierde, over vs. 6-8. 1) Wy moeten, in den voorspoed van een volk, des Heeren hand erkennen, en dien zegen als eene Godlyke bezoeking aanmerken. 2) Wy moeten aan een land, daar de waare

[p. 614]

God gekend en gediend wordt, den voorrang geeven, om daar te woonen, zoo ver dit van ons afhangt, boven een afgodisch land. 3) Wy moeten een welberaaden voorneemen, zonder noodeloos uitstel, volbrengen. 4) Het is betaamelyk, hen, die onder ons staan, te pryzen als zy 't verdienen. 5) Christelyke vrouwen moeten aan haaren pligt omtrent haare mannen gedenken. Wy moeten, van vrienden scheidende, hen den Heere aanbeveelen. - In de vyfde, over vs. 9-13. 1) Dat de overgang tot een tweede huuwelyk eene geoorloofde zaak zy. 2) Dat het huuwelyk behoort te zyn een staat van ruste. 3) Dat zulk een huuwelyk, 't welk een staat van ruste mag heeten, een geschenk van God is. 4) Dat het eene schoone zaak is, wanneer schoonvaders en schoonmoeders, op zulk eenen voet, met schoonzoonen en schoondogteren omgaan, dat men tusschen hen en tusschen regtgeaarte eigene ouderen en kinderen geen onderscheid kan ontdekken. 5) Wy moeten, in alle tegenheden, die ons overkomen, 's Heeren hand erkennen. - In de zesde, over vs. 14. 1) In wereldsche menschen kan eenige liefde tot godvruchtigen plaats hebben. 2) De hartstogten, die by dezelve gelegenheid, by onderscheidene persoonen, worden opgewekt, brengen niet altoos dezelfde uitwerking voort. 3) Het beminnelyk schoon der standvastige aankleeving aan waare deugd valt te meer in de oogen, wanneer men haar vergelykt met het laag bestaan der genen, die zich daar van door wereldsch belang laaten aftrekken. - In de zevende, over vs. 15, 16. 1) Dat het voorzichtig en nuttig is, aankomelingen uit eenen anderen Godsdienst behoorlyk te beproeven. 2) Dat kwaade voorbeelden, vooral van nabestaanden en bekenden, eene sterke beproeving kunnen worden. 3) Die de voorrechten der godvruchtigen wil deelagtig worden, moet zich ook getroosten, in hunnen druk met hun te deelen. 4) Die van de naauwe gemeenschap met de wereld afstapt, en tot de gemeenschap met Gods volk overgaat, die verkrygt daar door een dubbele winst. 5) De sterkste band van waare vriendschap is de vereeniging van de harten, in de gemeenschap van den waaren Godsdienst. 6) Die tot het waar geloof is bewrocht, behoort ook van zyn geloof eene oprechte belydenis af te leggen.

Of nu evenwel de stoffen niet wat ruimer hadden kunnen genomen, en deze en gene leeringen niet korter voorgedraagen zyn, met vermyding van uitweidingen over zaa-

[p. 615]

ken, die met de geschiedenis voorhanden niet zeer naauw samenhangen, willen wy niet beslissen. Men kan op verschillende wyzen stichten, en moet zoo wel te raade gaan met den smaak en de vatbaarheid, als met de belangen en de behoeften, der menschen, aan welken men tracht nuttig te weezen. In eene andere Gemeente zou men mogelyk, met meer vrucht, op een anderen trant over de Christelyke Zedekunde prediken. Over de schoone karacters, die in de allezins leerzaame Geschiedenis van Ruth voorkomen, zouden ook nog wel andere aanmerkingen, waartoe Niemeyer, in zyn wel bekend uitmuntend Werk, zoo veele gepaste wenken gegeeven heeft, te maaken vallen; maar de Leeraar vond denkelyk zyne Gemeente ook voor dien leertrant niet genoeg berekend. Wy twyfelen niet, of deze Leerredenen zullen met genoegen, wy hoopen ook tot stichting van veelen, geleezen worden.