Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

Rapporten, strekkende als Bylaagen tot de Verzameling van Stukken, betrekkelyk de Aanstelling eener Commissie van Geneeskundig Toevoorzicht, te Amsterdam. Derde Stuk; bevattende de Rapporten No. XI - No. XVI, over het Vleesch, de Visch en verdere vaste Spyzen. Te Amsterdam ter Stadsdrukkerye, en te bekomen by P. den Hengst en J.A. Crajenschot, 1798. In gr. 8vo. 65 bl.

Het XI deezer belangryke Rapporten^(*) handelt over de van tyd tot tyd gemaakte Keuren, omtrent de Slagteryen en de zuiverheid der Hallen; omtrent welke zaaken eenige nieuwe artikelen tot verbetering worden voorgesteld, die echter, volgens het oordeel der Commissie, niet van het gewenschte effect zullen kunnen zyn, zonder het oprichten van vier algemeene Slagthuizen, geëvenredigd naar de grootte der Hallen; van welke gebouwen in het volgend XII Rapport een nader ontwerp wordt opgegeeven, benevens eene Bylage van den Directeur a. van der hart. Indien teffens alle de andere maatregelen, tot zuivering der straaten en burgwallen voorgesteld, in werking gebragt wierden, zouden deeze Instellingen zeker zeer aanpryzenswaardig zyn; doch, alleen op zich zelven genomen, zouden zy niet veel tot zuivering des dampkrings en der wateren kunnen toebrengen.

(*) Zie de voorige Rapporten, Lett. voor 1798, bl. 257, 483.

[p. 582]

Het XIII Rapport handelt over de Visch. In hetzelve wordt betoogd, dat omtrent het verkoopen van ondeugende Visch merkelyk verbeterde Instellingen zouden kunnen plaats hebben, schoon ook teffens uit het verhandelde genoegzaam blykt, dat het niet wel mogelyk zou zyn, alle de hieromtrent plaats hebbende wanordes te verhelpen.

In het XIV Rapport wordt gehandeld over het verkoopen der Groenten, en het geen daar verder toe behoort. Onder anderen wordt hier in beweezen, dat het gemeen Lamoenzap wordt gemaakt uit het overgebleeven bezinkzel van het waare Lamoenzap, met water verdund, en met vitrioolgeest zuur gemaakt. Ook is aan de Commissie gebleeken, dat de groene Augurken hunne fraaije kleur aan het koper verschuldigd zyn, en dus als schadelyk verdienen verworpen te worden.

Het volgend XV Rapport gaat over het Brood en het Meel, en het XVI over de vervalsching van Melk, Karnemelk, Boter, enz. Ten opzichte van het Brood wordt, onder anderen, met reden voorgesteld, dat men, by het weegen der brooden, niet alleen behoorde te onderzoeken, of dezelve hun behoorlyk gewigt wel hebben, maar insgelyks of zy ook ongaar of wanbakken zyn, naardien zulks zeer nadeelig voor de gezondheid is.

Ten opzichte van de Boter merkt de Commissie aan, dat dezelve wel eens vervalscht wordt door fyn gemaakte Aardappelen, om de hoeveelheid te vermeerderen, en door Loodwit, om de ransheid, of zogenaamde sterkte, te verbeteren. Intusschen heeft zy in de door haar genomene Proeven geen spoor van deeze bedriegeryen, wier laatste zekerlyk alle oplettenheid verdient, gevonden.