Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

[p. 422]

La Peyrouse, Tooneelspel. Gevolgd naar het Hoogduitsch van A. von Kotzebue. Te Amsteldam, by de Wed. J. Dóll, 1798. In 8vo. 73 bl.

La Pyrouse had ondernomen den aardbol om te zeilen, met oogmerk om zich door het doen van gewigtige en nutte ontdekkingen by zyn land verdienstlyk, en by den tydgenoot en nakomeling beroemd, te maken. Op dezen togt werd hy door een bulderend stormweder overvallen. Zyn schip stootte tegen de harde klippen, barste vanéén, en alle zyne togtgenoten werden verzwolgen door den golvenden vloed. Ook La Peyrouse zelf zou zeker zyn omgekomen, ware hy niet door een weldadig beschermengel, die nog tydig ter zyner hulpe toesnelde, bykans wonderdadig, gered geworden. Enigen tyd kampte hy, zwemmende, tegen de baren. Weldra begaven hem zyne krachten. Nog éénmaal dacht hy aan zyne egtgenote ... aan zyne kinderen - aan de Godheid, en liet vermoeid de armen zinken. Tot zichzelven gekomen, lag hy op den grond uitgestrekt. Een meisje, van één der Wilden, bukte nevens hem, en by het eerste teken van leven dat zy aan hem ontdekte, ontging haar een luide vreugdekreet. Driemaal was dit edel schepsel in de branding gesprongen, en driemaal door het geweld der baren op het strand terug geworpen. Ten vierdemaal stortte zy zich in de golven, greep haar prooi by den hairvlecht, en ontrukte dezelve aan het haar bestokende element. Malvina (zo heette dit lieve kind) deed nog meer. Zy beschermde den vreemdeling tegen den moordlust harer bloeddorstige magen. Zy bouwde hem ene frissche en aangename woonstede. Zy leerde hem de heilzame en vergiftige kruiden van elkander onderscheiden. Zy verzaakte, toen zy kiezen moest, hare tederste betrekkingen, om voor den man, dien zy het leven wedergeschonken had, alles te worden. La Peyrouse was in die omstandigheid niet langer meester van zyn hart. De hope, om zyne beminde gade en kroost weder te zien, kon hy bykans niet meer voeden. Zyn redster, die hem als uit den Hemel scheen toegezonden, kwam hem, in de volle eenvoudigheid der ongekunstelde natuur, daaglyks met hartlyke liefkozingen voor. Hy moest die beantwoorden, en niet ondankbaar worden. Hy werd dan ook Malvina's minnaar, haar egtgenoot, en door haar weder eerlang vader van een aanvallig kind. Agt jaren had hy in die vereeniging gelukkig geleefd. Alleen was hy zyne vorige betrekkingen niet vergeten, en het herdenken aan de geliefde voorwerpen, waarvan hy was afgescheurd, knaagde bestendig aan de rust zyner ziele. Nog nooit had hy een vaartuig, dat zyne hope, om eens in zyn Vaderland weder te keren, kon verlevendigen, in de na-

[p. 423]

byheid van zyn onbewoond eiland gezien. Eindlyk ontdekt hy, op een schonen morgen, van een' heuveltop in de verte een schip. Op dat ogenblik was La Peyrouse geheel verrukt. Hy wenkt. Men verstaat hem. Het schip keert naar den oever. Hy vliegt naar beneden. 'Er wordt een boot afgezet, en de eerste, die uit dezelve aan land treedt, is Adelheide, La Peyrouse's eerste egtgenote met haar jongste zoontje, waarvan zy by het vertrek van haren man zwanger ging. De Nationale Vergadering had twé schepen uitgerust om La Peyrouse op te zoeken. De standvastige vrouw en tedere moeder had zich, in de hope van haren Vriend weder te vinden, en hem by hare en zyne kinderen te brengen, op éne derzelve ingescheept. Het goed geluk bekroonde haren yver in zo verr', dat zy den beminden op ene zonderlinge wyze wedervond. Maar hoe vond zy hem! .... In de armen van ene andere. .. Op deze omstandigheid heeft kotzebue eigenlyk zyn tooneelspel gebouwd, en dezelve maakt de intrigue van het gehele stuk. Adelheide bemint haren man nog met den gloed der eerste liefde. Met hem voor altoos verenigd te blyven was ook Malvina's enige bede, en hare gehele aardsche zaligheid. Gene van beide kon of wilde hem afstaan, of slechts een gedeeld hart bezitten. La Peyrouse kon daarby ook van gene scheiden. Deze worsteling maakt by drie vurig-minnende zielen het hartstochtlyk gevoel ten sterkste gaande; maar onder die werking heeft de autheur de verschillende karakters nogthans zorgvuldig bewaard. Eénmaal gaat Adelheide in ene ongeregelde woede op haar' mededingster los; maar, door de goedhartigheid van dit lieve meisje geroerd, komt zy spoedig weder tot haar zelve. Zy kan zelfs besluiten haar' man af te staan, maar te gelyk besluit zy dan haren dood. Malvina bereidt zich, maar veel stiller en met koeler overleg, tot ene gelyke opoffering. Onder dat alles verwekken de twee jonge knaapjes, het zoontje van Adelheide en dat van Malvina, door hun lief gestreel en kindsche bekommernis, een allertederst belang. Eindlyk geeft Clerville, Adelheide's broeder, die van het schip, waar over hy bevel voerde, mede was aan land gekomen, nog ene goede uitkomst te wachten. Hy roept de vrouwen van hare vertwyfeling tot kalmte terug. Op de berichten wegens de verdeeldheden en schokken, welke Europa beroerden, by hem ingekomen, stelt hy La Peyrouse voor met zyne beide egtgenoten, waarmede hy toch in zyn Vaderland niet leven kon, op het eiland te blyven, waarvoor hy zich dan aanbiedt deszelfs overige kinderen, gelyk mede zyn eigen gezin, en all' wat zy voorts tot hun bestaan en onderhoud zouden behoeven, van huis te haalen, met oogmerk om zich ook onder hun neder te zetten, en zo hunne overige dagen in stilte en rust by elkander te slyten. Dit plan wordt aangenomen, onder uitdruklyk beding van den kant der vrouwen, dat

[p. 424]

zy voortaan alleen als Zusters leeven, en beide la Peyrousa niet anders dan als haren lieven broeder beschouwen en beminnen zouden.

Wanneer kotzebue zyn stuk natuurlyker had kunnen doen aflopen, gelyk wy dit in den beginne van zyn vernuft zeker verwacht hadden, zouden wy dit, anders schone toneelspel, vooral om de éénheid van daad, welke hy daarin beter dan gewoonlyk, heeft in 't oog gehouden, boven vele zyner overige stukken hebben moeten aanpryzen.