Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

[p. 367]

Rechtsgeleerd Onderzoek, of de Proclamatie van de Nationale Vergadering, repraesenteerende het Volk van Nederland, van den 18 Augustus 1796, krachteloos maakt en buiten werking stelt het Placaat van de voormaalige Staaten van Holland, in dato 21 July 1730, tegen de Sodomie. Door Mr. G.J. Gales. Te Amsterdam, by H. Gartman en W. Vermandel en Zoon, 1798. In gr. 8vo. 20 bl.

De Burger gales kreeg tot het schryven van dit Stukjen aanleiding, by gelegenheid dat twee persoonen, schuldig aan de verfoeijelyke misdaad van Sodomie, onlangs te Amsterdam, en wel den 26 van Grasmaand 1798, capitaal voorgesteld wierden; wanneer (volgens zyne inleiding) zeker Jood, of, naar de tegenwoordige taalhervorming, zeker Mosaïsch Burger, in een gezelschap durfde beweeren: dat de doodstraf omtrend deeze misdaad niet moest worden uitgeöefend, om dat, zeide hy, by Proclamatie van 18 Augustus 1796, de Kerk van den Staat is afgescheiden.

In den beginne dacht de Schryver: zou de Burger ook raashallen! doch hy vernam zedert, dat het hem ernst was, en zyne argumentatien hier op neder kwamen: ‘De Staat heeft gemaakt Wetten, straffende dit crimen met de dood; die Wetten berusten op Goddelyke Wetten; deeze vervallen door de gedecreteerde afscheiding van de Kerk en Staat, en deeze Wetten vervallende, vervallen te gelyk de menschelyke Wetten op die Wetten gebouwd.’

Indien dit wezenlyk de loop der redeneering van iemand geweest is, (daar wy nog al aan durven twyfelen, om dat ze al te byzonder, om niet te zeggen, al te dwaas, is) dan moeten wy met den Burger gales dezelve ook zeldzaam, en de gevolgtrekkingen vooral zeer zeldzaam, noemen. En ofschoon wy niet weeten, of de Mosaïsche Burger door de Argumenten van den Christen Burger van zyn gevoelen is te rug gekomen, zo gelooven wy toch, dat sommige argumenten, in dit boekjen voorkomende, door de meeste Rechtsgeleerden voor voldoende zullen worden gehouden.

De Autheur volgt, in dit geschrift, deeze orde, dat hy eerstelyk onderzoekt, wat de Goddelyke en Menschelyke Wetten, ten opzichte van de misdaad van Sodomie, bepaalen; en dan ten tweede, of, door de afscheiding van Kerk en Staat, daarom alle die Wetten vernietigd zyn. Betreffende het eerste, zo toont de Schryver, zo uit Lev. XVIII:22. als Lev. XX:13, dat de Rechter van Hemel en Aarde, die te rein van oogen is, dan dat hy dit kwaad kan aanschouwen, al vroeg verklaard heeft, en door woorden en door daaden, niet alleen zyn afkeer tegen die zonden, maar uitdrukkelyk gewild, dat de daaders van dezelve met de dood zouden worden ge-

[p. 368]

straft. Hy bevestigt dit verder met Rom. I:27. 1 Cor. VI:10 en 31. 1 Timoth. I:10. vooral Jud. vs. 7: en voert vervolgens de Lex Julia de Adulteriis, en andere bewyzen uit het Romeinsche recht, aan; sluitende dezelve met het Placaat van de Staaten van Holland en Westvriesland, van den 21 July 1730.

Wanneer intusschen de berichten, aan ons gegeeven, naar waarheid zyn, waar aan wy niet twyfelen, dan zou zeker Mosaïsch Burger, by gelegenheid van gemelde capitaale voorstelling, beweerd hebben: dat het Placaat van de Staaten van Holland, van den Jaare 1730, gegrond is (zo als uit deszelfs inleiding blykt) op de straffe, met welke God de inwooneren van Sodoma en Gomorra bezogt heeft. Dan, daar hy de zonde van Sodoma en Gomorra meer als eene brooddronkenheid, hoogmoed en wellust, dan die welke Lev. XVIII:22 en XX:13 beschreven wordt, aanzag; en het woord bekennen, in de Nederduitsche Vertaaling van Gen. XIX:4, 5, voor een geheel ander woord, in den zin van cognoscere, wilde opgevat hebben: zo blykt daar uit, dat die Burger alleen heeft willen beweeren, dat de woorden uit Lev. XVIII en XX niet tot een grondslag van het voorn: Placaat gelegd zyn: ofschoon hy niet zal kunnen ontkennen, dat de daad, in die twee teksten, Lev. XVIII:22 en XX:13, verboden wordende, ook in het Placaat van den Jaare 1730 op dezelfde straffe, namelyk op de dood, verboden wordt.

Wy voeren dit echter niet aan, om dat wy ons met de verklaaring of het gevoelen van den Mozaïschen Burger, betreffende Gen. XIX:4 en 5, zouden vereenigen; geenzins, maar alleen om aan te wyzen, wat het wezenlyk aangevoerde van dien Burger was, dien wy bedoelen. Wy voor ons gelooven ook zeer wel, dat zatheid van brood, overvloed van rykdom, en verregaande hoogmoed, het gedrag der inwooneren van Sodoma en Gomorra tot allerley wellust deedt uitloopen; maar wy gelooven 'er by, dat hunne buitenspoorigheid zich ook tot die daaden uitstrekte, welke in Lev. XVIII:22 en XX:13 verboden worden. En wy doen dit met te meerder grond, om dat wy, behalven den Bybel, nog een zeer oud Mozaïsch Burger, namelyk josephus, voor ons hebben, welke, in zyn Antiquit. Jud. Lib. I. Cap. 11, het karakter dier zo streng gestrafte lieden dus beschryft: ‘De Sodomiten, opgeblazen door overvloed en menigte van rykdommen, waren moedwillig jegens de menschen en weêrbarstig tegen God, wiens genotene weldaaden zy vergaten. Zy haatten de Vreemdelingen, en brandden van afschuwelyke lusten tot elkander.’

Wat nu het tweede beweerde van den Burger gales aangaat, zeker is het, dat het Placaat van den Jaare 1730, tot heden, door geen nader Placaat of Decreet, hoegenaamd, nog is ingetrokken. En het is, naar ons inzien, even zo zeker, dat

[p. 369]

Rechters, alleen gesteld zynde om de door hoogere magten voorgeschrevene Wetten te handhaaven, zich niet mogen vermeeten, om die kragteloos te willen maaken, al ware het dat zy de gronden, op welken die Wetten gemaakt zyn, niet voor voldoende hielden. En het is alleen om deeze reden, dat wy gelooven, dat het Placaat van den Jaare 1730 ook nog heden strikt gevolgd moet worden, in zo verre dit met de beleedene, of bewezene, misdaaden der gevangenen overeenstemt.

Wy hebben in dit Boeksken maar eens carpsovius aangehaald gevonden, en wel wegens de straffe op den meineed gesteld: wy waren wezenlyk eenigzins beducht, of niet zomtyds de bedenking van dien man mogt in 't midden gebragt worden, voorkomende in zyne Verhandeling over de Lyfstraffelyke Misdaaden. Deel I, Hoofdstuk LXIX. §. 37, alwaar gevraagd wordt, of de vermenging tusschen Jooden en Christenen met de straffe der Sodomie te beteugelen zy? En het by die gelegenheid zeer bedenkelyk voorgesteld wordt, of niet het bekennen van eene Christen vrouw door een Jood, of van eene Hebreeuwsche vrouw door een Christen man, eenigzins aan de misdaad van Sodomie verzwagerd zy. Wy zouden wezenlyk geen raad geweeten hebben, om den goeden carpsovius, in dit geval, tegen eenig Mozaïsch of Christen Burger te verdeedigen. Gelukkig dat hy de zaak slechts vraagsgewyze voor doet komen, en dezelve in de uitwerking nog al iets verzacht. Ook dit Argument is, by die gelegenhheid, wel eens aangevoerd, waarom wy 'er ook melding van gemaakt hebben.

Daar dit Werkjen, in eenige ledige oogenblikken, alleen ter beäntwoording van zeker waar, of voorondersteld, wanbegrip, geschreven zy, zo zullen wy onze Leezers niet verzekeren, dat de Rechtsgeleerden, in deeze 20 bladzyden, eenig nieuws voor hen zullen aantreffen: maar ook dit bedoelde de Schryver niet, welke in deeze alleen wenschte by het oude te blyven; zekerlyk om dat wy nog geen nieuw hebben, dat beter is.