Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1798

Eenvoudig Verhaal der Gebeurenissen in de Avondzitting der Nationaale Vergadering, van Dingsdag den 29 Aug. 1797, betrekkelyk het Discours van den B.R. C.L. van Beyma; met opgave van 't geen dezelve is voorafgegaan, heeft vergezeld en is opgevolgd; waarby gevoegd zyn eenige Aanmerkingen en Bylagen, alles, tot inlichting der Natie, uitgegeeven door den Burger Hendrik van Castrop, Lid der eerste Nationaale Vergadering. Alom, in gr. 8vo. 68 bl.

Het woord, by wyze van Opdragt, aan het Volk van Nederland, door den Burger van castrop, gerigt, geeft teffens verslag van den voornaamen Inhoud en Hoofdbedoeling; wy neemen het over; hy schryft: ‘Bataafsche Medeburgers! Het Gesprek, door den B.R. coert lambertus van beyma, met zo veel drifts, gevoerd in de Avondzitting der eerste Nationaale Vergadering, den 29 Aug. 1797; de beschuldiging daar in byzonder tegen my, toen Medelid dier Vergadering, aangevoerd, even als of ik zou ingewikkeld geweest zyn in, en my hebben schuldig gemaakt aan, eene Conspiratie met de Vyanden van ons dierbaar Vaderland (eene Conspiratie, die hy zeide, dat in den Jaare 1795 bestaan zou hebben, voornaamlyk in Friesland, Groningen en Drenthe) hebben, en by myne Vrienden, en by myne Vyanden, zo veel opziens verwekt, dat ik noodig geoordeeld hebbe, om dit Eenvoudig Verhaal dier Gebeurenissen, met alles wat dezelve is voorafgegaan, heeft verzeld en tot hier toe is opgevolgd, in het licht te brengen; en daar by te voegen eenige Aanmerkingen, vooral op den door coert lambertus van beyma aan my, den 17 Sept. 1797, toegezonden Brief, benevens eenige Bylagen tot dit

[p. 81]

werk betrekking hebbende. - Byzonderlyk ben ik daar toe genoopt door de Godlooze Lastertaal, welke een zogenaamde Oprechte Nationaale Courant van Donderdag den 7 Sept. 1797, en eene Nationaale Bataafsche Courant van Saturdag den 9 Sept. 1797, (daar toe, zo het scheen, aangehitst en in het harnasch gejaagd door die trouwlooze beschuldiging) goedvonden tegen my uit te braaken, even als ware ik een Pest, een Monster, een Landverraader, voor welks verlossing men het Opperweezen niet hartlyk genoeg danken kon, die behoorde in ketenen te worden geklonken, en die de handen des Volks, althans het zwaard der geregtigheid, niet moest ontduiken.

En daar Gylieden by de ontdekking der waarheid het meeste belang hebt, daar 'er ulieden ten hoogsten aan gelegen ligt, den Boosdoender te kunnen onderscheiden van den eerlyken en belangloozen Vaderlands- en Volksvriend; daar het noodig is dat gy den Leeuw uit zynen klaauw leert kennen, en dat gy den Wolf, die zich onder den Schaapsvacht dekt, moogt ontdekken, heb ik niemand beter geweeten dan U, aan wien ik dit Stukjen addresseeren konde of mochte. Leest dan met aandagt, overweegt met bedaardheid, oordeelt met onpartydigheid, en beslischt met regtvaardigheid!’

Wy twyfelen geen oogenblik, of veelen, den Schryver toe- of afkeerig, zullen dit Boeksken leezen; wat de hoofdzaak betreft, den Burger c.l. van beyma in 't ongelyk stellen, en hem, ten minsten, van eene hooge maate van losheid en onbedagtzaamheid beschuldigen. - Voorts kan dit Stukje strekken om een en ander voorval, tot dit Tydvak behoorende, op te helderen, en eenige Persoonen, meer of min aangelegene rollen op het tegenwoordig Staatstooneel speelende, van naderby te leeren kennen; althans ten hunnen opzigte misschien anders in het duister gebleevene kundschappen op te doen. Deeze treft men meest aan in de bygevoegde Aanmerkingen, die de helft van het Stukje uitmaaken. In welke nogthans alles ons voorkomt van dezelfde gehalte niet te zyn: dewyl de Burger castrop, by gelegenheid, eene en andere zyner gedraagingen verdeedigt, niet altoos met zulk een zegepraal, als wy hem in het Hoofdgeval, waar op dit Geschrift slaat, toekennen.

De styl in het Verhaal, en in de Bylagen, zou men met den bynaam van den bytenden mogen betytelen. Wy

[p. 82]

schryven de laatste zinsnede alleen over: ‘Hier mede stap ik af van den Burger coert lambertus. Alleenlyk wenschte ik van hem, (hy is tog verre in de Paradoxen) nog maar ééne Vraage beantwoord te zien, te weeten “of een valsch Beschuldiger te gelyk kan zyn braaf Burger en waardig Volksrepresentant?” Ik heb gezegd. - Ik heb gevraagd.’