Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797
(1797)– [tijdschrift] Vaderlandsche Letteroefeningen–
AuteursrechtvrijKort verslag der uitsteekende geneeskundige vermogens van de Calx Antimonii Sulphurata Hoffmanni - of Sulfure calcaire Antimonié.
| |||||
[pagina 533]
| |||||
Men neeme 10 dragmen versche wel doorgebrande Oesterschelpen, 4 dragmen Zwavel, en 3 dragmen ruuw Spiesglas; na deze zelfstandigheden zeer fyn gepulveriseerd te hebben, vermengt men dezelve, en stelt ze, geduurende den tyd van één uur, in een' wel toe geluteerden kroes, aan de werking van het vuur bloot. - Na de gloeijing neemt het poeder eene ligt geele coleur aan, en weegt ruim 15 dragmen. - Deze massa nu wordt in een glazen Vysel fyn gewreeven, en bewaard in wel toegeslotene glaasjes: te weten, men verdeelt de massa in hoeveelheden, ten gewigte van één dragme, en doet dezelve in zulk een klein flesje, dat het geheel met de kalk aangevuld zy, welk flesje men zorgvuldig sluiten moet. - Best is het echter de Spiesglas bevattende kalk - Zwavellever versch te bereiden. Nu neeme men één dragme van de opgenoemde Spiesglas-kalklever, en laat deze hoeveelheid met 5 ponden waters, in een' aarden wel verglaasden gedekten pot, tot op 4 ponden inkooken; en men verkrygt, na doorzinking van eenige onopgeloste deelen, een geheel helder naar Zwavelaartig waterstofgaz (Zwavellever lucht) riekend water, het welk de reeds bepaalde bestaandeelen in zich bevat, en het bedoelde geneesmiddel uitmaakt. - Dit water nu giet men, nog warm zynde, in flessen, welke men dadelyk toestopt, en tot den gebruike bewaartGa naar voetnoot(*): - te weten onder die voorzorge, dat binnen | |||||
[pagina 534]
| |||||
4 a 5 dagen zulks plaats hebbe. Hier van nu drinkt men alle 3 of 6 uuren zoo veel, dat dagelyks een half, één, twee, ook 4 ponden genuttigd worden. Indien de smaak te onaangenaam valt, of het middel de keel te veel prikkelt, zo kan men het in melk, of in een slymaartig afkookzel, toedienen. Veroorzaakt dit middel, 't geen by zeer tedere gestellen kan plaats hebben, sterk purgeeren, buikpynen, braakingen, als dan kan men de gifte verminderen, of antispasmodica by hetzelve voegen; aldus geeft hufeland in dit geval 10 gr. Essent. Castorei, by ieder gifte, of pillen van het Extr. Hyoscyam, Castor ā. gr. duo. - Ook wel liet ik, in tedere gestellen, op het water, eenige droppen Spirit. Lavendul. Compos. gebruiken. Indien men echter by aanhoudend gebruik ondervindt, dat het de Maag verzwakt, als dan kan men met vrugt van 't volgende, door hufeland opgegeeven, voorschrift gebruik maaken:
M.D.
S. driemaal daags 90 of 100 druppels.
Eindelyk kan het zelfde afgekookte water ook uitwendig tot omslagen, en tot wasschingen, by verhardingen, gezwellen en uitslagen, dienen, als ook zoo wel tot plaatslyke als algemeene baden; 'er is, zegt de Heer hufeland, geen werkzaamer door kunst bereid Zwavelbad, als een afkookzel van 1 tot 2 oncen dezes kalks met 30 of 60 ponden water, en verders met de noodige hoeveelheid kookend water verdund. Nu zal ik kortelyk de Proefneemingen mededeelen, | |||||
[pagina 535]
| |||||
welke meestal door den Heere hufeland zyn opgegeevenGa naar voetnoot(*). In de Jicht, en zelfs in een zeer verouderde, en hardnekkige, wierdt dit middel met goed gevolg toegediend; zelfs wanneer 'er jichtaartige knobbels en gezwellen aanwezend waren, in welk geval dit middel te gelyk uitwendig gebruikt wierd. - De Heer hufeland brengt hier van een merkwaardig geval by. De Schurft wierdt zeer ras, en volkomen, door dit middel geneezen, welke goede uitslag des te spoediger volgde, wanneer men in- en uitwendig 't water toediende. Ook vind men onder anderen aangetekend een treffend geval van eene na binnen geslagen Schurft, welke verschillende gevaarlyke toevallen veroorzaakte, en die door dit water verdweenen. In alle Ziekten van den Onderbuik, gepaard met eenen vertraagden omloop der vogten, verslymingen, verstoppingen, opzetting van de lever, en voornamenlyk by toevallen van aambeijen, uit de laatste voortkomende, deedt dit middel een' uitsteekenden dienst. In de Engborstigheid, en sleependen hoest, wanneer deze kwaalen van eene verslyming, verstoppingen des onderbuiks, of verplaatsing van Jicht, of Schurftaartige stoffen, voortkwamen, zag hufeland dit middel met goed gevolg toedienen. Dat dit middel in Scrophuleuse Ziekten, voornamenlyk by verhardingen der klieren, uitslag, slym-afgangen, langduurige ontsteekingen, van uitwerking zyn moet, kunnen wy uit de bestaandeelen van hetzelve genoegzaam opmaaken. De walgelyke reuk en smaak laaten echter niet toe, om hetzelve by kinderen, welke het meest aan deze Ziekte laboreeren, toe te dienen. - Doctor hufeland gaf aan een persoon, oud 21 jaaren, van een zeer scrophuleus gestel, welke laboreerde aan een' hardnekkigen dikken kleverachtigen uitslag in het aangezicht, veele en verschillende middelen, alle zonder de minste uitwerking; eindelyk schreef hy hem voor, de terra ponderosa salita, met het Extr. Cicutae, en liet hem het Antimoniaale Zwavelwater gebruiken, en met hetzelve zeer dikwerf | |||||
[pagina 536]
| |||||
het aangezicht wasschen. Reeds na verloop van 8 dagen, was 'er weinig van het ongemak te zien, en in 14 dagen was hy geheel hersteld. - Ik zelve kan in dit geval een bewys van het vermogen van dit water bybrengen: - Eenen lyder van een zeer scrophuleus gestel, reeds lang laboreerende aan een scrophuleusen uitslag en ulceraties der beenen, diende ik 't bedoelde water toe, met dat gewenscht gevolg, dat de opgenoemde toevallen zo zeer verbeterden, dat de ulceraties der beenen, welke jaaren lang geduurd hadden, nu geheel zyn geneezen, en de lyder een volmaakten welstand geniet. In langduurige Rheumatique gebreken voldoet insgelyks dit middel: Eene vrouw laboreerde aan eene langduurige zwelling en styfheid der onderste ledenmaaten. Ik diende haar 't water toe, en liet 'er lauwe omslagen met hetzelve opleggen, met dat gewenscht gevolg, dat de lyderes, na ruim 14 dagen hier mede voortgegaan te hebben, wederom in het volkomen genot haarer ledenmaaten gesteld wierdt. Zeer treffend zyn de uitwerkzelen van het Antimoniaale Zwavelwater in de overblyfzels der Venerische gebreken, het zy deze gevolgen zyn van een nog overblyvende gemodificeerde Venerische stoffe, of van de kwikkuur zelve. - Bekend is het; hoe veele en verschillende ongemakken 'er na eene Venerische Ziekte overblyven; ongemakken welke dagelyks toeneemen, gelyk onze Jenasche Hoogleeraar met regt aanmerkt, naar maate men de geneezingen met de kwik oppervlakkig, als enkele geneeswyzen der mode, zonder dieet, zonder aandagt, en zonder behoorlyke opeenvolging der middelen, behandelt. - Hier van daan de verschillende toevallen, als slymgebreken, Chronische keel-ontsteekingen, zweeren, verhardingen der klieren, uitslagen, rheumatique en jichtaartige pynen, en wat meer is. Zeer leezenswaardig is, in dezen opzichte, het belangryk verslag van den geleerden hufeland, dan te lang om hier ingevoegd te kunnen worden; genoeg is het, gezegd te hebben, dat, in de opgenoemde gebreken, ons middel aller verwachting te boven gaande uitwerkzelen voortbrengt. Niet lang geleeden, hebbe ik dit middel toegediend aan eenen lyder, welke sterke opzettingen der klieren hadt, gevolgd na een Venerisch ongemak, en voor 't welk hy verschillende Venus-doctoren, zonder eenige vordering te zien, hadt geraadpleegd; na het middel ge- | |||||
[pagina 537]
| |||||
duurende den tyd van 14 dagen gebruikt te hebben, namen de toevallen oogenschynlyk af, de klieren wierden verdeeld, en, na 6 weeken tyds dus voortgegaan te hebben, genoot de lyder zyne voorige gezondheid. Verders kan men van dit middel zeer gepast gebruik maaken, wanneer men, by het toedienen van de kwik, de kwyling wil tegengaan. Zo dra zich de tekens van deze laatste vertoonen, laat men den lyder groote giften Antimoniaal Zwavelwater inneemen, en de kwik agterlaaten. Ik zwyge van meer andere Ziekten, in welke dit middel met goed succes is toegediend, en besluite dit Vertoog met aan te merken, dat ook dit middel, uitwendig gebruikt, dient aangepreezen te worden. - Overheerlyk zyn deszelfs uitwerkingen in Chronische huidziekten, zweeren, scherpe plaatslyke zweeting, vloeijing der ooren, ontlastingen van slym, als de nachtdruiper, witte vloed, en slym voortbrengende aambeijen. - Men dient dit middel toe by wyze van stoovingen, omslagen of inspuitingen; in welk laatste geval men hetzelve met water verdunt, en met melk, of Mucilago sem Cydonior. of g. Arabici, vereenigt. - Meer dan eens heb ik in eene Gonorrhoea habitualis van dit middel een goed gevolg gezien, en nog nieuwlings diende ik hetzelve, met een uitmuntenden uitslag, in eenen verouderden witten vloed toe. - Te regt besluite ik des met de woorden van Prof. hufeland, spreekende van de opgenoemde inspuitingen: - ‘Ik kan, zegt hy, dergelyke inspuitingen in den nachtdruiper en witten vloed niet genoeg aanbeveelen.’
Rotterdam. Sept. 1797. |
|