Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

Verregaande letter-diefstal.

Joannes scapula, de bekende Opsteller van een Grieksch Woordenboek, heeft zyn Naam optekenenswaardig gemaakt in de Jaarboeken der Geleerden, niet van wegen zyne Bekwaamheden en Geleerdheid, niet uit hoofde van braaf vlytbetoon in den Letterarbeid; maar ter oorzaake van een lomp bedryf van onopregtheid en bedrog, gepleegd tegen een uitsteekend Geleerden van de Zestiende Eeuwe.

Door henricus stephanus, dien beroemden en geleerden Drukker, werd scapula gebruikt als Proevennaziender. Toen deeze zyn Thesaurus Linguae Graecae uit zon geeven, trok scapula 'er die Woorden en Verklaaringen uit, welke hy de nuttigste rekende, vervatte dezelve in één Boekdeel, en zondt het, als een oorspronglyk Werk, onder zyn elgen naam in 't licht.

Het vervaardigen en drukken van den Thesaurus hadt stepbanus veel arbeids en gelds gekost; doch het was zo zeer bewonderd van alle Geleerden, aan welken hy dit Werk vertoond hadt, en scheen van zulk een weezenlyk aanbelang tot het verkrygen eener grondige kennis in de Grieksche Taale, dat hy allen grond hadt, om te hoopen, dat zyn arbeid met Lettereere zou bekroond worden, en dat hem het geld, te koste gelegd aan het drukken, door een spoedig en wydstrekkend vertier zon vergoed worden.

Doch, eer zyn Werk in de wereld kwam, verscheen het Uittrekzel van scapula, 't geen, ter oorzaake van de grootte en den prys, een spoedig vertier bekwam; terwyl de Thesaurus verwaarloosd by den Opsteller bleef liggen. Het gevolg was, dat stephanus bankbreukig werd; terwyl hy, die 'er de oor-

[p. 472]

zaak van was, de vrugten van zynen verraadlyken handel plukte.

Scapula's Lexicon zag eerst, in 't Jaar 1570, in Quarto het licht. Het Werk is vervolgens vermeerderd, en in Folio uitgegee ven. Men heest er verscheide drukken van, terwyl het groote Werk nimmer herdrukt is. De opgang, dien het Werk van scapula maakte, heeft men niet toe te kennen aan de meerdere verdiensten, welke hetzelve bezit, maar aan den laageren prys en bruikbaarder grootte. - Stephanus beschuldigt den Opsteller met het overslaan van verscheide gewigtige Artykels; als mede met het niet welverstaan en verdraaijen zyner meening, en het maaken van ongerymde en beuzelagtige Etymologien, waarvan hy zich zorgvuldig gewagt hadt.

Dr. busby, zo beroemd wegens zyne kunde in de Grieksche Taale, en zyne Leerwyze in dezelve gevolgd, wilde nimmer zynen Studenten in de Westminster School toestaan gebruik van Scapula te maaken.