Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

Berigt van Mr. Robert Bakewell. Een Engelsch Landman.

Roeert bakewell, een Landman, wiens naam der vergetelnisse meer verdient ontrukt te worden, dan die van veelen, in de Geschiedbladen dikwyls breed vermeld, werd gebooren te Dishley, in Leicestershire, in den Jaare 1726. Zyn Grootvader en Vader hadden op het zelfde Landgoed, van 't begin deezer eeuwe af, gewoond. Zyn Vader, die omstreeks den Jaare 1760 overleedt, stondt bekend voor een der verstandigste en bekwaamste Landlieden in de nabuurschap.

Onze bakewell, verscheide jaaren vóór zyns Vaders dood het bestuur van het Landgoed te Dishley op zich genomen hebbende, begon, omtrent veertig jaaren geleden, eenige Proeven te neemen op de Veeteelt. Opgegemerkt hebbende, dat alle Huisdieren, in 't algemeen, andere voortbrengen, die bykans dezelfde hoedanigheden

[p. 450]

bezitten, begreep hy, dat hy uit de beste soorten zulke hadt uit te zoeken, als naar allen schyn beloofden het grootste voordeel aan den Veeteeler te zullen aanbrengen; en dat hy dan in staat zou weezen, door eene naauwlettende voorzorge op eene voortgaande verbetering, een Ras van Schaapen, of andere Dieren, voort te brengen, die als 't ware een Maximum mogten heeten, en hem daar aan geëvenredigde voordeelen bezorgen.

Onder den invloed van dit begrip, deedt bakewell reizen na verscheide deelen van Engeland, om de onderscheidene Rassen der Dieren op te neemen, die uit te merken welke hy best geschikt oordeelde voor zyn oogmerk, en onder die de beste in elke soort. Vervolgens kogt hy die waar hy ze kon vinden. Deeze uitgekoozene Veesoorten, hem door eene veeljaarige ondervinding als de beste voorkomende, waren de beginzels van zyn eigen aanteelt.

Omstreeks den Jaare 1760 verkogt hy zyne Schaapen, volgens een byzonder koopbeding, voor niet meer dan twee of drie Guinjes het stuk. Eenigen tyd daar naa liet hy eenige zyner Rammen verhuuren, en ontving, eenigen tyd lang, niet meer dan vyftien Engelsche Schellingen en een Guinje voor 't stuk; maar, toen de beroemdheid der Schaapen, hier uit voortgeteeld, het land doorklonk, verhoogde hy den prys, en, in 't Jaar 1770, kon hy voor eenige zyner Rammen vyf en twintig Guinjes voor een saisoen bedingen. Zints dien tyd nam de vermaardheid zyner Rammen toe, en met deeze de prys; zodanig, dat hy, in de laatste jaaren, enkele Rammen voor een saisoen verhuurde voor den verbaazend hoogen prys van 400 Guinjes en meer.

Elke tak des Landbouws is meer of min verschuldigd aan zyn gelukkig vernuft en doordenken op dit stuk. Meest egter besteedde hy zyne aandagt, en met den gelukkigsten uitslag, op de verbetering der Schaapen, bekend onder den naam van Dishley of New-Leicestershire Schaapen; op Runderen met lange hoornen; en sterke zwarte Paarden, geschikt tot Rydpaarden en ten dienste des Legers. De verbetering der Zwynen, het aankweeken van het beste wintervoedzel voor 't Vee, hielden zyne aandagt in den laatsten tyd bezig, en heeft hy zich verdienstlyk gemaakt door het bevogtigen der Weidlanden in te voeren.

[p. 451]

Het Ras der Dishley Schaapen is bekend door de fynheid van derzelver beenderen en vleesch, de ligtheid van den afval, de rustlievenheid van aart, waar door zy schielyk en met minder voedzel dan andere Schaapen van gelyke zwaarte en prys vet worden.

Bakewell verbeterde zyne zwarte Paarden, door agt te geeven op de gestalte, best ten gemelden gebruike geschikt. Hy verhuurde voor een saisoen zyne Springhengsten voor 100 Guinjes en meer. Omtrent tien jaaren geleden vertoonde hy zyn beroemd zwart Paard aan den Koning, en veele Edellieden, te St. James. - Zyn langgehoornd Rundvee onderscheidde zich van al het andere door soortgelyke eigenschappen als zyne Schaapen: fynheid van gebeente en vleesch, geschiktheid om vet te worden, en weinig af te leggen. Met één woord, niemand hadt de stoutheid, om hem, wat Paarden en ander Vee betrof, een mededinger te weezen. De Pryzen, welke hy 'er, by openbaare verkooping, van maakte, waren verbaazend.

Bakewell was, toen hy, den 1 van Oct. 1795, overleedt, omtrent zeventig jaaren oud. Nimmer was hy getrouwd geweest; een Neef was zyn Erfgenaam en Opvolger. Hy was, op dat wy dit van zyn Persoon en Character 'er byvoegen, kloek van gestalte, en in de laatste jaaren gezet van postuur. Zyn gelaad tekende verstand, werkzaamheid, en eene groote maate van goedaartigheid. Zyne manieren waren vry, bevallig, en zeer geschikt om die groote maate van behaaglykheid, welke hy verkreegen hadt, te behouden. Zyne huishoudelyke schikkingen te Dishley waren op de leest der Gastvryheid voor vreemdelingen geschoeid, en zodanig, dat hy eene algemeene agting wegdroeg; van de veelvuldige Bezoekers, die uit nieuwsgierigheid zich derwaards begaven, vertrok niemand zonder reden te hebben om het gastvry onthaal te pryzen. Men vertelt veele byzonderheden van zyne genegenheid tot de Beesten, en zorgvuldigheid om ze wel op te passen. Steeds beklaagde hy zich, en voer met verontwaardiging uit, over de harde en barbaarsche behandeling, door dryvers, slachters en anderen, het Vee aangedaan. Zyn wellust vondt hy in 't vermelden van de voorbeelden, die hy van de leerzaamheid en goedaartigheid van zyn Vee dagelyks ondervondt. - Welk een gelukkig Landman voor zich zelven! Welk een zegen voor zyne Tydgenooten! Voor hoe veelen staat

[p. 452]

een dergelyke loopbaan open, indien zy het hunne willen aanwenden om de Natuur te kennen, en die door Kunstverbeteringen aan de hand te gaan!