Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

Bericht, aangaande de uitwerksels eener doorgeslikte omgekromde spelde in de keel, slokdarm en maag.
Door A. Ypey, voorheen Hoogleeraar in de Geneeskunde te Franeker, thans Practizeerend Geneesheer te Amsterdam.

In Lentemaand van 1784 wierd ik, door den kundigen Heel- en Vroedmeester klaas roelofs, tot Sixbierum in Vriesland, geraadpleegd over den toestand eener ongehuwde Boeren-dochter, oud ongeveer twintig jaaren. Ik vond dezelve in een zeer onaangenaamen toestand, door eene allergeweldigste ontsteeking van het bovenste deel des slokdarms, welke zich door de nabuurige deelen uitgebreid en eene allergeweldigste opzetting der amandelen, huig, enz. had veroorzaakt, welke de doorslikking geheel verhinderde en de ademhaaling niet weinig belemmerde. Daar nu dit ongemak reeds eenige dagen had aangehouden, en reeds alles was in het werk gesteld, 't geen de konst aan de hand geeft, om eene ontsteeking te doen ver-

[p. 325]

dwynen, zo was 'er niets te doen, dan uit- en inwendig alles aan te wenden, om de ontsteeking tot verzweering te brengen, en de kragten door voedende klysteeren te ondersteunen. Het gelukte ons ook, door het naarstig gebruik dier middelen, de zwelling ryp te maaken, en dezelve te doen doorbreeken; waarop, na het uitwerpen van eene aanmerkelyke hoeveelheid etter, de pyn genoegzaam verdween, en de Lyderes thans met gemak voedzel kon doorkrygen.

Ondertusschen hadden wy naauwelyks deeze gewenschte ruimte bekomen, of de Lyderes klaagde over eene aanmerkelyke steekende pyn in het midden der borst, eenigzins naar de linker zyde, waar by zich ras voegden, koorts, benaauwdheid, enz. met eene volkomen belette nederdaaling der spyzen voorby de pynelyke plaats, die onder de hevigste pynen weder te rugge keerden. Thans zag men gemakkelyk, dat 'er eene nieuwe ontsteeking in een laager gedeelte des slokdarms plaats had, en teffens had men alle reden van te gissen, dat het ongeval geene gewoone ontsteeking was, maar een gevolg van een of ander doorgeslikt tegennatuurlyk lichaam, het geen zich aldaar op nieuw had vastgezet. Thans herhaalde men de Antiphlogistique Geneeswyze, in zo verre de kragten der Lyderesse dezelve konden veelen; doch te vergeefsch: de ontsteeking volgde haaren gewoonen loop, en ging, met een dag of vier, in verettering over, blykens eene groote menigte van etter, die meest van boven wierd ontlast, met verdwyning van de pyn en verdere onaangenaame toevallen.

Daar 'er zich nu, behalven den etter en een weinig bloed, niets byzonders had ontlast, zo waren wy geenzins gerust over den toestand onzer Lyderesse, en ras bleek ook, dat onze bekommeringen zeer gegrond waren, dewyl zich plotselyk eene geweldige Maagpyn openbaarde, waar by zich spoedig alle kenschetsende tekenen eener waare ontsteeking der Maag voegden. Door de voorige behandeling had de Patiente te veel geleden, om nieuwe laatingen, enz. te ondergaan; ook begreepen wy, dat de ontsteeking van dien aart was, dat, zoude de Lyderes behouden blyven, noodzaakelyk eene verettering, en uitwerping der tegennatuurlyke oorzaak, moest plaats hebben. Wy wendden hierom, zo uit als inwendig, alleen sterkverzagtende en pynstillende middelen aan, om de zwelling al wederom tot eene gunstige verettering te

[p. 326]

brengen, 't geen ons ook tot genoegen gelukte, dewyl eerlang, door het uitwerpen van een overvloedigen etter, de geweldigste toevallen verdweenen, en alleen een steekende pyn overbleef, met eenige braakzucht.

Thans hadden wy niet alleen te zorgen voor eene Maagzweer, maar, daar 'er met de etter niets tegennatuurlyks was te voorschyn gekomen, en de pyn en misselykheid niet geheel veidweenen waren, zo hielden wy voor zeker, dat het scherp tegennatuurlyk lichaam, 't geen naar alle waarschynlykheid alle deeze toevallen had veroorzaakt, noch in den etterzak stak. Om ons hier van te ontdoen, rieden wy de Lyderesse aan, eene ruime maaltyd te doen met roode Kool, die in zeer lange syne draaden gesneeden en maar ten halven was gaar gekookt, in hoope, dat het vreemde lichaam in deeze spyze ingewikkeld zoude kunnen worden en daar mede nederdaalen, of, het geen wy liever zagen, door braaking worden uitgeworpen. Hier mede bereikten wy ons oogmerk ten vollen; want de Maag, die, geduurende eenige weeken, niets genooten had, dan een weinig zeer slappe spyzen, kon deezen ongewoonen last niet verdraagen, maar wierp dezelve eerlang uit door een geweldig en benaauwd braaken, by welke gelegenheid wy niet nalieten de uitgeworpen stoffen naauwkeurig te bezigtigen. Ras vonden wy in dezelve, tot onze groote blydschap, eene omgekromde Spelde zonder kop, gebogen byna als eene kleine visschers hoek; een werktuig 't geen dus niet geschikt was om den weg der eerste wegen af te loopen, maar 't geen noodwendig in alle plooijen, die het ontmoette, moest blyven zitten. Dat deeze omgekromde Speld de oorzaak was geweest van alle bovengemelde schrikbaarende toevallen, bleek ook ras ten vollen, om dat thans de pyn, de misselykheid en de verdere onaangenaame omstandigheden, van zelve ophielden, de Maagzweer zeer spoedig genas, en de Lyderesse eerlang in haare voorige gezondheid en kragten wierd hersteld.