Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

[p. 429]

Handleiding, voor de Officieren der Infantery, zo van de Staande Armee, als van de gewapende Burgermagt. Om allerhande Verschanssingen op het Veld af te steeken en aan te leggen, &c. Met Plaaten. Door F.W. Gaudi. Vermeerderd met Byvoegzelen en daar toe betreklyke nieuwe Plaaten, door A.P.J. Belair, Chef de Brigade. En uit het Fransch vertaald, door D.L. de la Rochette, Extr. Ingenieur in dienst der Bataafsche Republiek. In den Hage, by J.C. Leeuwestyn, 1797, In gr. 8vo. 172 bl.

De Heer de la rochette heeft zich by zyne medevaderlanders zeer verdienstelyk gemaakt, met het bezorgen deezer nuttige Vertaaling, welke hy, tot opheldering der Konstwoorden, enz., met verscheidene welgeplaatste Aanteekeningen heeft vermeerderd. Werken van dien aart zyn buiten tegenspraak van de grootste nuttigheid, dewyl zy de gewoone Officieren gelegenheid geeven, om veele, hun noodwendige, kundigheden te bekomen, welke zy anderzins niet zouden kunnen verkrygen, dan door de Weetenschap der Ingenieurs tot hunne Hoofdstudie te maaken, waar toe het den meesten aan tyd, lust, gelegenheid, enz. ontbreekt. Thans vinden zy in dit Werkje alles, het geen hen ten opzichte van den Velddienst te pas kan komen, met de grootste klaarheid en kortbondigheid by elkander, en teffens met alle mogelyke eenvoudige practicaale bewerkingen, welke zy anderzins niet zouden kunnen uitvoeren, zonder eene grondige kennis der Meetkunde.

Het Werk van den dapperen en bekwaamen gaudi was, zo als het door den uitmuntenden Schryver wierd in het licht gegeeven, reeds een zeer voortreflyk stuk. Dan daar van tyd tot tyd de hoeveelheid en het gebruik der Artillerie is toegenomen, was 'er in veele zyner ontwerpen noch al iets te verbeteren; om namelyk de Verschansingen beter tegen den aanval van het Geschut te verzekeren, welke gewigtige taak met veel beleid door den Heer belair is volbragt. Niet minder gewigtig zyn deszelfs Aanmerkingen en Verbeteringen ten opzichte der Verhakkingen, der Fladdermynen, enz.

Het geheele Werk is afgedeeld in Negen Hoofdstukken. De vier eerste derzelve handelen in het algemeen

[p. 430]

over de verschillende Werken, die in het Veld te passe komen; de manier om dezelve af te steeken; de Materiaalen daar toe benoodigd; de bereekening der kosten, en de manier om dezelve met 'er daad aan te leggen, 't welk alles met de grootste klaarheid is voorgesteld, zo dat de uitvoering geen verheeven verstand, noch groote verkreegene kundigheden, vordert.

In het vyfde Hoofdstuk handelt de Schryver, zeer uitvoerig, over het versterken van een Kerkhof, Kerk, Slot of gemuurd Huis, en de daar toe behoorende gebouwen. Dit Hoofdstuk bevat voorzeker zeer veele nuttige Lessen, veele welker, ook in andere omstandigheden, hun nut kunnen hebben. Ondertusschen gelooven wy met den Heer belair, dat, daar thans het Geschut by de Legers zodanig is vermenigvuldigd, dat men byna geen Detachement uitzendt, 't geen daar niet mede voorzien is, waar door de anderzins op de best mogelyke wyze ingerichte verdeediging van eenvoudig muurwerk in een oogenblik kan worden onnut gemaakt, men zich niet veel met het versterken van dergelyke gebouwen moet ophouden, maar liever zyn vertrouwen plaatzen op goede Verschansingen en kleine Forten.

De twee volgende Hoofdstukken geeven de beste wyze aan de hand, om Dorpen, Vlekken, en Veldsteden, behoorlyk te versterken, te weeten in hoedanigheid van posten, om het 'er een tyd lang in te kunnen uithouden; terwyl in het achtste Hoofdstuk over de Overstroomingen wordt gehandeld, en over de wyze, om, door middel derzelve, de Verschansingen te beveiligen.

Het negende, of laatste, Hoofddeel handelt over de Fladdermynen, by het welk de Heer belair de gewigtige bedenking heeft gevoegd, om tot zodanig een oogmerk gebruik te maaken van de zogenoemde Globe de Compression van Belidor, dewyl dezelve, van wegen de groote menigte van buskruid, waar mede dezelve als overlaaden is, naar evenredigheid zyner diepte, eene zeer groote uitwerking doet op de oppervlakte, en dus ook op terreinen kan gebruikt worden, welke maar tien of twaalf voeten boven het Zomerwater liggen, op welke men van gewoone Mynen geene genoegzaame uitwerking kan verwagten, dan door dezelve geweldig te vermenigvuldigen.

Eindelyk volgt hier op, de beschryving der Plaaten, welke de Heer belair by die van den Generaal gaudi

[p. 431]

heeft gevoegd; in welke, in de eerste plaats, wordt afgebeeld eene zogenaamde Redoute en Crémaillere, die eene zeer uitmuntende uitwerking moet doen. Voorts eenige Profilen, onder anderen om aan te wyzen, hoe men van de Verhakkingen, enz. gebruik kan maaken tot het verdeedigen eener Verschansing, zonder dat de vyand in de mogelykheid is, om dezelve met zyn Geschut te vernielen. Terwyl de laatste Plaat dient tot opheldering der begrippen van den Schryver, ten opzichte van het plaatzen der Fladdermynen en Globes de Compression voor eene Verschansing.