Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

Kamerspelen. Door J.A. Backer. Te Dordrecht, by J. Kleton, 1796. In 8vo. 135 bl.

Deeze vier kleine Toneelstukjens verdienen onze aanpryzing. In 't eerste, genaamd Ferdinand en Constantia, of eene braave Vrouw is 't hoogst geschenk van God, is de Hoofdpersonaadje een braaf en eerlyk Koopman, die, door veelen

[p. 231]

bedrogen, door Banqueroeten, door wanbetaaling, en 't uitblyven van verwagte retouren, zich in de droeve omstandigheid bevind, van te zullen moeten ophouden met betaalen, en zelf bankbreukig te worden. In deezen toestand word hy door een zyner Crediteuren, die echter zyn vriend is, aangesproken, om de betaaling van reeds geprotesteerde, en met herwissel te rug gekomene, Wisselbrieven, ten zynen laste. Verzoek om uitstel kom hem echter by deezen, zelf om gereed geld verlegen, niet baaten; echter zoude hy zich te vreden laaten stellen met een pand der minne. De eerlyke Ferdinand, noch betaaling doen of pand kunnende geeven, moest dus afwagten, dat hy gedagvaard werd en alzo overhoop geworpen. In deeze verlegenheid, bied Constantia, die alzins als eene edeldenkende en lief hebbende Echtgenoote voorkomt, den schuldeisscher grootmoedig haare Juweelen ten onderpand aan; dit blyk van Huwlyksliefde treft den houder der Wisselbrieven, zodanig, dat hy het pand weigert, en 't gevraagde uitstel, zelfs met belofte van bescherming, verleent. Doch op het oogenblik ontvangt Ferdinand de gewichtige tyding, dat twee zyner Schepen behouden ter bestemde plaatze, en wel in een, voor derzelver Laading, gunstig tydstip, zyn aangekomen; en de Koopman is gered. - Het tweede Stukjen, betyteld, de Aderlaating, of goed bloed ontaart niet, schetst ons eene, in de diepste armoede gedompelde, huishouding van eenen Schilder, gezegend alleen met een allerbraafste Echtgenoote, en drie niet minder braave en ouderlievende Kinderen. Brood-gebrek en honger hadden den Vader, Pallet geheeten, ten deure uitgejaagd, om, ware het mogelyk, by eenen ryken koopman, eenig geld op hand te vraagen, voor een schilderstuk, dat hy onder handen had; doch werd van deezen afgeweezen; die, daar te boven, in zyne afweezenheid zyne dogter had zoeken te verleiden; doch schandelyk voor hem werd afgeweezen. Intusschen had de droevige moeder den jongsten zoon, in den uitersten nood, uitgezonden, om te beproeven, of hy, door het vraagen van aalmoessen, iets konde verkrygen, om het huisgezin van noodzaaklyk voedzel te voorzien. Dan midlerwyl komt de oudste weder te huis, brengt brood en bier, tot voedzel en laafenis, maar, om dit te verkrygen, had hy zich op ieder arm doen aderlaaten, voor geld, door een leerling in die kunst. De jongste zoon was door eenen waardigen, vermogenden, menschenvriend, aamechtig door den honger, voor zyn deur gevonden, en dees kwam met hem, om zich, in persoon, van de waarheid des jongen knaaps verhaal te verzekeren, vond het huisgezin in den deerniswaardigsten toestand, voorzag in den bytenden nood, en nam hetzelve voorts in zyne bescherming en bezorging. - In het derde Toneelspel, onder den tytel: De Parysche Schoenmaaker, of Natuur is Deugd, word een niet minder behoeftig en in

[p. 232]

de uiterste armoede gedompeld huisgezin ten Toneele gevoerd. Picard, de Man en Vader deszelven, neemt het wanhoopig besluit, om zyne Vrouw en Kinderen brood te verschaffen, om, met het pistool in den vuist, den eersten den besten zyn beurs af te eischen, Hy ontmoet eenen aanzienlyken Paryzenaar, d'Argens, eischt zyn goudbeurs, en na 'er zo veel uitgenomen te hebben, als zyn tegenwoordige nood vorderde, geeft hy dien te rug, en koopt daar brood en kaas voor, 't welk hy zyne uitgehongerde Vrouw en Kinderen te huis brengt, en voorlegt. d'Argens had den ongelukkigen op den voet laaten volgen, en begaf zich naderhand zelf in persoon na het verblyf der elende deezes gezins, en den akeligen toestand deszelfs ziende, en den toedragt der zaake vernomen hebbende, ontsluit hy, ter daadelyke redding in den tegenwoordigen nood, zyn beurs, en neemt het op zich, na een vriendelyke bestraffing des eerlyken misdaadigers, voortaan te bezorgen. - Hoewel wy 't ons uit het hoofd niet kunnen stellen, de twee laatste Stukjens, elders, 't zy in den Spectatoriaalen Schouwburg, of op zich zelf gedrukt, reeds voor eenigen tyd, evenwel onder andere tytels, geleezen te hebben, merken wy echter dit niet aan alsof de waarde deezer twee Stukken daar door verminderd wierd. - Het vierde Kamerspel heet Brunon, of niemand is gelukkiger, dan die gelukkigen maakt. Brunon was in 't geheim gehuwd met den Heer Winziek, den zoon van eene ryke Mevrouw van dien naam; deeze, zeer op haaren zoon gestoord, en nog meer opgezet tegen Brunon, die men haar als eene eerlooze en als van een laage geboorte had voorgedraagen, besloot haaren zoon te onterven, en eene Nigt van haar, Edeling genaamd, tot haare Erfgenaame te benoemen. - Brunon, ondertusschen, was by deeze oude Mevrouw als Kamenier in dienst gekomen, en werd van haar uitsteekend bemind: haar Gemaal zworf in den omtrek van het Kasteel van zyne moeder, als een Jaager, werd door Jufvr. Edeling, doch onbekend, ontmoet, en tegen den overlast van de Jaagers haarer Tante beschermd; onvoorziens vind zy Brunon en Winziek te samen, ontdekt haare verbintenis, besluit tot het bewerken van verzoening tusschen den zoon en de moeder, en de aanneeming van Brunon, waarin zy ook gelukkig slaagde, schoon ten koste van de haar toegedagte erffenis; hoewel Winziek haar, met toestemming zyner moeder, voor zuster, en deelgenoote zyner toekomende bezittingen, edelmoedig aannam. - Het Toneel der ontwikkeling in dit Stukjen is treffend.