Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

Redenvoering, over den Invloed der Hedendaagsche Scheikunde, op de OEconomische Weetenschappen en Artzneymengkunde. Opentlyk uitgesproken in de Groote Kerk te Rotterdam, door H.W. Rouppe, M.D. enz. By het plechtig aanvaarden van het openbaar Leeraar-Ambt in de Schei- en Artzneymengkunde, den 27 van Herfstmaand 1796. Te Rotterdam, by J. Bronkhorst, en anderen. In gr. 8vo. 56 bl.

Hoewel dit schoon Onderwerp eener Redevoering, of Verhandeling, reeds meermaalen, in Redevoeringen en Voorredens over het Nut en den Invloed der Scheikunde, gebezigd is, kan het egter niet te dikwerf herhaald worden, voornamenlyk in onze dagen, in welke de Scheikunde zulke verbaazende vorderingen, gelyk onze Redenaar met regt aanmerkt, gemaakt heeft. De Invloed der Scheikunde op de Artzneymengkunde word algemeen erkend; dan derzelver nuttigheid in de OEconomie, Fabriquen, Trafiquen, enz. word door veelen uit enkele onkunde en onbedreevenheid niet ingezien. Wanneer wy de dikwerf dwaaze en wonderlyke Voorschriften, in zommige Fabriquen, beschouwen, en de onberedeneerde aankleeving der Fabriqueurs zelve hier aan, moeten wy ons verwonderen, dat de een of ander ieverig en

[p. 69]

kundig Scheikundige in deezen geene verbetering had gemaakt, zoo wy niet wisten, hoe zwaar het valt, Onkundigen van dwaalingen te geneezen. Hoe nuttig zal het dus voor veelen zyn, wanneer ook in de Techuische en OEconomische Scheikunde Onderwyzingen aan derzelver Beoefenaaren gegeeven worden. Om deeze aan te moedigen, en van deeze Lessen gebruik te maaken, heeft onze Redenaar deeze zyne Redevoering in 't licht gegeeven. En zy schynt ons allergeschiktst tot dit oogmerk te zyn.

De Redenaar begint met den Akkerbouw. Dan, op de beoefening van deezen, als zynde meest in handen van Lieden, voor een dergelyk Onderwys ongeschikt, zal, naar ons inzien, de Scheikunde niet ligt van veel nut zyn. Maar in de Fabriquen, waarvan hier verscheiden aanmerkelyke worden aangehaald, is derzelver nut en invloed onberekenbaar groot. Wenschelyk ware het, dat alle aanzienlyke Steden het loflyk voorbeeld van Rotterdam in deezen mogten volgen!

De Bleekery met het overzuurd Zeezoutzuur wil hier, zo ver wy weeten, niet regt voort. Ook zyn wy uit Frankryk en Duitschland ernstig gewaarschuwd voor het schadelyke, by deeze bewerking, voor de gezondheid der Arbeiders; het welk men geenzins voorby zien, maar zoo veel mogelyk verhoeden moet. Over het algemeen behoort het tot de Scheikundige Onderrigtingen, te waarschuwen voor de meestal schadelyke dampen by veele Scheikundige bewerkingen, en de middelen aan de hand te geeven, hoe ze te vermyden, en derzelver invloed op de gezondheid te verzwakken.