Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1797

Gerard van Velzen, door Mercier. Te Amsterdam, by W. Holtrop, 1796. In 8vo. Behalven het Voorwerk, 183 bl.

Gerard van velzen, de held van het Prosaïsch Dichtstuk, welk wy hier aankondigen, moet bekend zyn aan een ieder, die geen vreemdeling is in de geschiedenis van ons Land. Wy verblyden ons over de keuze van den Franschen Burger mercier, in dezen held tot zyn onderwerp te nemen; als vererende dit onderwerp op ene uitstekende wyze de deugden en den Heldenmoed van den ouden Bataaf. Daarom derhalve alleen is reeds dit Werkje voor onze Landgenoten van wezenlyk belang. Maar ook de behandeling verdient allen lof, en verdubbelt de aanpryzing, welke wy ons verpligt vinden aan hetzelve te geven. Mercier, wiens verdiensten in het vak der Wysbegeerte en Fraaije Letteren boven alle verdenking zyn, geeft ons in zynen gerard van velzen ene nieuwe proeve van gezuiverden smaak en kiesch gevoel. Door eigen' droevige ondervinding geleerd, schetst hy de barbaarsche woede van den trotschen Despoot, en deszelfs lage Vleijers en Huurlingen, met de levendigste kleuren. Zyne schildering dier edele gevoelens, welke den echten heldenmoed van verstandige Vryheidsvrienden van de dolle drift van verblinde Vorstenslaven onderscheiden, maakt een zeer verheven kontrast. De

[p. 45]

uitdrukkingen der gloeiende tederheid van gerard en engisbertha vormen in de daad zeer treffende tonelen, waarop ons evenwel deze aanmerking schynt te voegen, dat zy meer het gevoel van den Schryver dan de oorspronglyke eenvoudige geaartheid onzer Voorouderen afschetsen. Hartlyk wenschen wy intusschen, dat mercier het oogmerk, dat hy zich zeker met dit Werkje heeft voorgesteld, ten volle mag bereiken. ‘Ongelukkige slagtoffers, welke hy ons geschetst heeft, zyt heilig voor gevoelige zielen; leert der naarkomelingschap hun verfoeien, die de magt misbruiken om de menschheid te verlagen en te vervolgen, en aanslag te maken op de geheiligde rechten van den mensch, en op deszelfs vryheid.’ De vertaling heeft enige bewoordingen, die den stempel van goed Nederduitsch missen, en den zin enigzins duister maken; gelyk b.v. op bladz. 132, waar van ene verbaazingwekkende indeeling van onderhoorige beulen wordt gesproken; maar over 't geheel is zy ook zeer wel.