Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1796

[p. 589]

Verslag van de parsees; een zonderling volk van Bombay.

(Uit Luitenant moor's Narrative of the Operations of Captain little's Detachment.)

De Parsees zyn de voornaamste ingeboorene Bewoonders van het Eiland Bombay, zo wat hun Rykdom als wat hun Aantal betreft. Niet alleen behooren hun de beste Landgoederen, maar ook een groot gedeelte der Schepen van de Haven; en geene Kooplieden vervoeren hunne goederen in schooner Vaartuigen, dan de Kooplieden van Bombay.

Van de handelrykheid deezes Eilands zal men zich eenigermaate een denkbeeld kunnen vormen, als men in aanmerking neemt, dat, behalven het groot getal Schepen, uit Europa en America, die jaarlyks aan het Tolhuis komen, tot de Haven en het Eiland behooren een aantal Schepen, die met elkander 27,500 Tonnen laaden, en steeds gebruikt om op alle deelen van Asia te handelen, gevoerd door Engelsche Scheepslieden. Behalven deeze, zyn 'er Schepen, die tot het Eiland behooren, van grooter en kleinder soort, en steeds heen en weder vaaren, tusschen Bombay, de Roode Zee en de PersiaanscheGolf, enz.

De fraaiste Schepen in Indie worden gebouwd door de Parsees van Bombay, en alleen door Inlanders zelve, zonder eenige hulp van Europeers, van het leggen der kiel af, tot dat zy in 't water loopen. Men heeft 'er die duizend Tonnen voeren; doch, uit hoofde van de zwaarte des houts, en de moeilykheid om het yzer ter zamenhegting sterk genoeg te maaken, zyn de kundigste Scheepstimmerlieden van oordeel, dat het bouwen van zulke overmaatig groote Schepen niet zo voordeelig uitkomt als de aanleg van kleinder. Schepen van vyf honderd Tonnen, in Bombay gebouwd, duuren veele jaaren, misschien de helft, langer, dan eenig Schip, in Engeland gemaakt. Dit moet toegeschreeven worden aan de uitsteekenheid van het Timmerhout; want, welk een roem het Engelsch Eikenhout ook moge hebben, de Indiaansche Eik overtreft den Engelschen zeer verre in duurzaamheid.

Dan, om tot de Parsees weder te keeren. - Het reeds aangevoerde dient om hun als gunstelingen der For-

[p. 590]

tuine te doen beschouwen, en wy mogen 'er byvoegen, dat zy dit gelukkig lot verdienen; immers zy steeken op het voortreflykst uit in het doen van liefdewerken en het betoon van barmhartigheid. Om, uit veele, slegts één staaltje by te brengen. In een Nieuwspapier, the Bombay Herald geheeten, van 4 Oct. 1790, vinden wy opgetekend: ‘Wy zyn gelukkig in de gelegenheid om iets te mogen vermelden van de Milddaadigheid van soorabjee muncherjee, wiens gedrag der Menschlykheid tot eere strekt. Staande de tegenwoordige schaarschheid van Leevensmiddelen, voedt hy meer dan twee duizend Menschen, van onderscheide Casten, geheel op eigen kosten.’

Eenigen hunner hebben ook arme Europeaanen op hunne Armenlysten, aan welken zy weeklyks iets toeleggen, voedzel en dekzel geeven.

By het betoon van deeze Liefdewerken voeren zy een staat, die veel werks en vertiers aan hunne Landgenooten verschaft, en den Rykdom der Bezitteren allerwegen heen verspreidt. Eenigen hunner hebben twee of drie Landlusthuizen, alle voorzien met het uitgeleezenste in den smaak der Europeaanen; by deeze Lusthuizen zyn wyduitgestrekte Tuinen. Dikwyls worden Europeesche Heeren daar genoodigd; altoos zyn zy 'er welkom, en kunnen 'er zich op hunne wyze verlustigen, het Landgenoegen scheppen, van het Stadsgewoel ontslaagen. Wy hebben gezien, dat Parseesche Kooplieden Bals, Maaltyden, en ander vermaakend onderhoud, gaven aan alle de Engelschen die zich daar onthouden. Eenigen ryden in Engelsche Rydtuigen, zo fraai als de Adel in Engeland, getrokken door fraaije Paarden.

Menigmaal heeft men gezien, dat de Parsees de Engelschen, in 't stuk van geldbelangen, op eene zeer edelmoedige wyze behandelden; en, schoon men voorbeelden van het tegendeel bybrengt, zyn deeze enkele uitzonderingen op den algemeenen regel, en door de Parsees zelve gewraakt.

Een Parseesche Bedelaar is een bykans onbekend weezen; en hunne Vrouwen, die in schoonheid voor de Engelsche niet behoeven te wyken, zyn by uitstek kuisch; derwyze, dat eene Hoer hier een zo zeldzaam weezen is als een Bedelaar. Uit dit alles zal men een gunstig denkbeeld van de Parsees vormen.

Zeer weetenswaardig zou een naauwkeurig onderzoek

[p. 591]

weezen, zo van de Geschiedenis als van de Zeden deezes Volks. Hunne Geschiedenis neemt eenen aanvang op het tydperk der onlusten, veroorzaakt door de Saraceensche Vermeesteraars van Persie. Op welken tyd eenige weinige Persiaanen, vervolgd wegens hunne Godsdienstbegrippen, de wyk namen na het Eiland Ormus, van waar zy, eenigen tyd daarnaa, na Indie zeilden, en in Gudjraat aanlandden, waar zy eene wykplaats aantroffen, op voorwaarde, dat zy de Verborgenheden hunner Geloofsbelydenisse zouden ontdekken, en hunne Landtaal verzaaken; dat hunne Vrouwen zonder sluier zouden gaan, en zy hunne Huwelyksfeesten 's avonds vieren. - Aan alle deeze bepaalingen onderwierpen zich de Parsees. Zy kleeden zich op dezelfde wyze als de Hindoos, en maaken gebruik van dier Characters. Zo verre hebben zy hunne eigene oorspronglyke Landtaal vergeeten, dat 'er mogelyk geen tien Parsees zyn, wy kennen 'er geen één, op het Eiland Bombay, die dezelve kan spreeken.

Tavernier heeft, in zyne Persische Reizen, een breed berigt gegeeven van de Guars, door welken hy blykbaar dit eigenste Volk bedoelt; maar hy dwaalt ongelukkig in het vermelden van veele byzonderheden.

De Parsees trouwen nooit met andere Volken; zy hebben geen openbaare Bedehuizen: gelyk hunne Voorvaders in het Oosten, houden zy de Tempels en Eerdienstplaatzen geheel onnoodig: zy bidden in de open lugt, en bewyzen eerbiedenis aan de Zon, als het grootste Zinnebeeld in de Natuur van de Godheid, wier Tempel het Heelal is; zynde de allesdoordringende Hoofdstoffe des Vuurs alleen een Zinschets van dezelve.

De meeste hunner oorspronglyke Gebruiken zyn, nogthans, eenigermaate veranderd. Geene is misschien zo zonderling als hunne wyze van begraaven, welke wy daarom wat breeder moeten vermelden.

De Overledene, naa een behoorlyken tyd in zyn eigen huis gelegen te hebben, om van zyne Bloedverwanten beweend te worden, brengt men, gevolgd door een sleep Bloedverwanten en Vrienden, de Vrouwen een Lykzang aanheffende, na eene Begraafplaats van het volgend maakzel. Het is een rond gebouw, open aan den top, hebbende omtrent vyf en vyftig voeten middellyns, en eene hoogte van vyf en twintig voeten, opgevuld tot omtrent vyf voeten van den top, uitgenomen een Wel van vyftien voeten over 't kruis in 't midden. Het gedeelte,

[p. 592]

dus opgevuld, heeft eene afhellende schuinte na de Wel. Twee rondloopende groeven, drie duimen diep, maakt men rondsom de Wel; de eerste op den afstand van vier, en de tweede op tien, voeten van de Wel. Groeven van gelyke diepte of hoogte, en vier voeten van elkander aan den buitenkant des buitensten cirkels, loopen recht van den muur na de Wel; zich vereenigende met de rondloopende, ten einde het water af te leiden. - De Begraafplaats is door die schikking afgedeeld in drie kringen of afdeelingen: de buitenste zeven en vier voeten; de middelste zes en drie voeten; de binnenste vier en twee voeten: de buitenste is geschikt voor Mannen; de middelste voor Vrouwen; de binnenste voor Kinderen. In deeze afdeelingen worden de lichaamen geplaatst, los met een stuk linnen omwonden, en zo staan zy bloot om door Gieren verscheurd te worden, 't geen vry schielyk geschiedt; dewyl men altoos eene groote menigte deezer op krengen aazende Vogelen ziet vliegen omstreeks deeze Begraafplaatzen, in de afwagting van nieuwen prooy.

De Vrienden des Overledenen, of de Lieden die de bezorging der Begraafplaatze hebben, komen 'er op den gepasten tyd, en werpen de overgebleevene Beenderen in de verzamelplaats; de Wel in het middenpunt: ten welken einde yzeren haaken en tangen in de Begraafplaats voorhanden zyn.

Een yzeren deur, vier voeten breed, sluit den ingang; deeze is aan den oostkant, en zo hoog als het terras, met een weg daar heen. Op den muur, boven de deur, is een andere muur opgetrokken, om te beletten dat het volk in de Begraafplaats kyke; 't geen de Parsees op de zorgvuldigste wyze tragten te voorkomen. Een Persisch Opschrift, op een steen gehouwen, staat boven den ingang. Beneden den muur loopen onderaardsche gangen om de Beenderen te ontvangen, en de Wel voor vervuilen te bewaaren.

Lieden van groot aanzien verkiezen zomtyds niet in deeze algemeene ontvangplaats der Lyken geplaatst te worden, en laaten kleindere voor zich en hun Gezin vervaardigen. - Soorabjee, een ryk Koopman, voorheen te Bombay woonagtig, werd dus gelegd in eene byzondere Begraafplaats in den Tuin by zyn Huis op Malabar Hill. Men heeft ons verhaald, dat deeze Begraafplaats van boven met tralien is; steunt dit berigt op

[p. 593]

grond van waarheid, dan is deeze de éénige op het Eiland, derwyze toegedekt.

De openbaare Begraafplaatzen zyn, zo verre wy weeten, vyf in getal, (doch tegenwoordig niet alle in gebruik,) omtrent drie mylen westwaards van Bombay gelegen. De grootste, want zy zyn van onderscheide grootte, is die wy hier boven beschreeven. - Wy hebben berigten aangetroffen van deeze gewoonte der Parsees, als mede beschryvingen van hunne Begraafplaatzen; doch vonden dezelve onvolkomen.

Door nieuwsgierigheid gedreeven, begaven wy ons in de Begraafplaatzen deezes Eilands, en bezagen ze alle, die in soorabjee's Hof uitgeslooten; wy zagen ze niet slegts van buiten, maar, zo veel mogelyk, van binnen. Nog jong zynde, waren wy niet bedagt op de onvoeglykheid onzes bedryfs; anderzins zouden wy ons zo onvoeglyk in de stille rustplaatzen der dooden niet hebben ingedrongen.