Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1796

Staats-misdryf gestraft, en lydende braafheid bekroond.
Eene waare Geschiedenis van den tegenwoordigen Keizer van China.

(Ontleend uit Capt. mackintosh, Supplementary Chapter to Mr. anderson's Narrative of the British Embassy to China, in de Jaaren 1792-1794.)

De thans regeerende Keizer van China, die, in eene langduurige Regeering van bykans zestig jaaren, volgens het algemeen getuigenis des Volks, nooit afgelaaten heeft van 's Volks voorspoed en geluk te bewerken, handhaaft bovenal het Regt met regtmaatigheid, de Grooten niet verschoonende, en de geringste zyner Onderdaanen zyne bescherming niet onttrekkende. Treffend is hier van het volgend voorbeeld.

Een Koopman, in de Stad Nankin, hadt, door vlytbetoon, met braafheid gepaard, zeer groote middelen verkreegen. Dit ryk bezit maakte den inhaaligen geest des Onderkonings van dat Landschap wakker. Onder voorwendzel dat de schatten deezes Koopmans al te schielyk tot dus eene hoogte waren opgehoopt, gaf hy niet duister te verstaan, ten oogmerke te hebben om 'er zich meester van te maaken.

De Koopman, die een talryk Gezin hadt, hoopte de Gierigheid, die de roofzieke hand over hem dreigde uit te strekken, te leur te stellen, door zyne Bezitungen onder zyne Kinderen te verdeelen, en zyn onderhoud van hun te verwagten.

Doch de Geest der schraapzugtige Onregtvaardigheid, wanneer dezelve met Magt bekleed is, laat zich niet gereedlyk van eensgevormde oogmerken afbrengen. De Onderkoning schikt overzulks de Zoonen des Koopmans na het Leger, neemt hunne bezittingen in beslag, en laat den Vader over aan het deerlyk lot van zyn Leevensönderhoud te moeten bedelen. 's Mans traanen en nederigste verzoeken waren geheel vrugtloos. Deeze laaghartige Onderregent van den weldaadigen Vorst weigerde den minsten onderstand te verleenen aan den

[p. 466]

Man, door hem tot den bedelzak gebragt. Dit ging zo verre, dat de Koopman, tot wanhoop gebragt door de onderdrukking diens onwaardigen Staatsdienaars, besloot, zich aan 's Keizers voeten te werpen, en of herstel te verwerven, of in diens tegenwoordigheid te sterven.

Met dit oogmerk vervorderde hy, Leevensönderhoud bedelende, zyn weg na Pekin; en, de moeilykheden van eene lange en verdrietige reize doorgeworsteld hebbende, bereikte hy, in 't einde, de Keizerlyke Verblyfplaats. Een Verzoekschrift opgesteld hebbende, bevattende eene getrouwe opgave van de verongelykingen hem aangedaan, wagtte hy, met geduld, in een buitenhof, tot dat de Keizer daar voorby zou komen, om na den Raad te gaan.

's Koopmans armoedig voorkomen stelde bykans al zyne hoop te leur. De Mandaryns, die den Vorst verzelden en omringden, waren op 't punt, om hem, wegens zyn indringen, af te weeren, toen 's Keizers opmerking getrokken werd door het gewoel, veroorzaakt door 's armen Mans wederstand. Op dit oogenblik haalde hy een Papier te voorschyn. De Keizer beval, dat het hem in zyn Palanquin zou gebragt worden. 't Zelve oogenbliklyk doorleezen hebbende, beval hy, dat de Overleveraar van dit Geschrift hem zou volgen.

Juist op dien tyd bevondt zich de Onderkoning van Nankin, volgens jaarlyksche gewoonte, ten Hove. De Keizer lag hem de misdaad, in 's armen Mans Verzoekschrift voorgesteld, ten laste, met bevel om zich op dat stuk te verdedigen; doch, bewust van zyne schuld, en verbaasd wegens de onverwagte ontdekking, strekte zyne ontroering, zyn gelaad, en zyn stilzwygen, te zyner veroordeelinge.

De Keizer vervoegde zich tot den Raad, en ontvouwde 's Onderkonings misdryf; besluitende zyne aanspraak met last, dat het hoofd van deezen onregtvaardigen, schraapzugtigen, Bewindsman onmiddelyk op de punt van een Zabel in zyne tegenwoordigheid zou gebragt worden.

Oogenbliklyk werd dit bevel volvoerd; en terwyl de arme Grysaart vol verwondering op zyne knieën lag, om den uitslag van dit voor hem zo gewigtig en beslissend oogenblik af te wagten, sprak de Keizer hem in deezer voege aan: - ‘Slaa het oog op het schriklyk bloedend voorbeeld, 't welk ik thans daar voor breng. - En, daar ik op dit eigen oogenblik u tot 's Gestraften Opvolger benoem, en tot Onderkoning van het Landschap Nankin aanstel; zo laat het lot uws Voorgangers u leeren, om de Pligten van uwe hooge en gewigtige Bediening met Regtvaardigheid en Gemaatigheid waar te neemen!’