Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1796

[p. 454]

Schryvers van de Algemeene Vaderlandsche Letteroeffeningen.

Ik zend U hier nevens het volgend Stukjen; vergunt het, zo gy 't der moeite waardig keurt, een plaatsjen in het Mengelwerk van uw alöm geacht Maandschrift. Zo het de algemeene goedkeuring al niet wegdraagt, kan het ten minsten eenig genoegen verschaffen aan de Liefhebbers van oude Opschriften. In verwachting van hetzelve geplaatst te zien, blyf ik uw bestendige hoogachter,

H.L.

Den 18 Augustus, 1796.

Een oud opschrift.

Vóór eenige jaaren wierdt de Tooren te Nunen (een Dorp in de Majorie van 's Bosch, halverwege tusschen de Steedjens Helmond en Eindhoven gelegen) herhaalde reizen door den bliksem getroffen, en in brand geslagen. De brand wierdt telkens gelukkig gebluscht; doch de Tooren leedt zoo veel, dat hy van tyd tot tyd met een gedeelte der Kerk instortte. De muuren aan de Zuiden Westzyde bleeven nog eenigen tyd staande. De drie klokken bleeven met het bel fort, het geen enkel door eenige ankers gehouden wierdt, aan de twee nog staande, doch gescheurde, muuren hangen, het geen eene akelige vertooning voor den nieuwsgierigen Aanschouwer maakte. Men vreesde, dat ook die twee muuren, gelyk ook gebeurd is, zouden vallen, en dan moesten de klokken noodwendig breeken. - Eenige waaghalzen ondernamen, voor den geringen prys van slechts 150 guld., om de klokken 'er uit te haalen, het geen hun, in tegenwoordigheid van veele honderd Nieuwsgierigen, die van alle kanten waren saêmgevloeid, om eene zaak, die hun zoo al niet ondoenlyk ten minsten allergevaarlykst scheen, ten uitvoer te zien brengen, met groot gevaar van hun leven en van veele Aanschouwers, gelukte. - De grootste klok (de twee anderen bezitten niets merkwaardigs) weegt omtrent drie duizend ponden, en men leest op dezelve het volgend byna onleesbaar Opschrift:

[p. 455]

Iesus (Ihs) Maria Iohannes En cano voce pia qua (q) dicor sancta (scã) Maria Ad mea festa veni qui vis de morte tueri Signant (signãt) m c c c c decem noviesque (noviesq) Annum quo Nuenen venientis Jan fuit actor

Dit Opschrift is geschreeven met zeer oude Monnikenletters in oud Monniks Latyn, gelyk ieder Taalkundige ligtlyk bespeurt. De verkortingen (abbreviatuuren) der woorden, die 'er in voorkomen, heb ik tusschen parenthesen hier ingevoegd. - De naam jesus leest men Ihs/ zynde de Opsteller denklyk misleid door de Grieksche H (lange e), welke hy voor onze h heeft aangezien; misschien hadt hy ergens den Griekschen naam Ιησους, welke oudtyds altyd by verkorting met groote letteren op deeze wyze ΙΗΣ, of naauwkeuriger IHC, wierdt geschreeven, geleezen. De Monniken schreeven dien naam oudtyds ook, doch verkeerdlyk, IHS, gelyk nog by hen plaats heeft, en hier van maakte onze Rymer Ihs/ denkende, dat hy zich wel uitsloofde. - Het jaartal in het derde vers schynt twyffelachtig, en kan 1419 of 1490 betekenen. Het vierde vers is onverstaanbaar, of het moet weezen, dat men 'er den Klokkengieter door heeft willen aanduiden, die dan een zekere jan van nunen moet geweest zyn; doch hoe de Versenmaaker hier aan den Genitivus venientis komt, kan ik niet begrypen - Het geheele Opschrift bestaat uit kleine letteren, uitgenomen dat de woorden jesus, johannes en jan, met eene Capitaale letter beginnen; de onderscheidings-tekenen zyn dezelfde als ik ze hier heb afgeschreeven. Thands staan 'er maar twee stukken van de muuren van dien Tooren, en aan de Westzyde vindt men nog in den muur een Steen ingemetzeld, waarop men met groote Latynsche letteren het volgende leest, op deeze wyze:

HIER RVST S QVIRINVS

Volgends de oude overlevering, was quirinus de Beschermheilig van dat Dorp, en ligt ook aldaar begraaven, gelyk dit Opschrift ook niet onduidlyk te kennen geeft.