Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1796

Kan 'er ooit eene waare verrotting in een levendig menschlyk lichaam plaats hebben?

‘In ons voorgaand Stukje iets van den Heer tode, over het woord Rotkoorts, gegeeven hebbende, dunkt het ons niet ongepast, het volgende uit een nieuwer Stukje van denzelfden Schryver hier te laaten volgen.’

Verrotting is een gevolg en werking des doods. Daarom word ook tegenwoordig van alle verlichte Geneesheeren aangenomen, dat 'er maar één enkel voldoenend teken eener volmaakte levenloosheid is, waarby alle hoop eener nog mogelyke redding verdwynt, namelyk de beginnende verrotting, door het geheel verlies des levens of der levenskragt.

Dat de Zieke nog leeft, is een bewys, dat hy nog niet in een staat van verrotting is; anders zoude het niet mooglyk zyn, dat hy nog leven en ademhaaling, gevoel en beweeging, konde hebben.

't Is niet genoegzaam, wanneer men zegt: de afschuwelyke stank, de lelyke misvormige kleur, de ontbinding in het een of ander deel, het loslaaten der opperhuid, het afvallen van het bedorvene, 't welk men by zo veele Zieken, na allerlei geweld, na eene ontsteeking, enz. gebeuren ziet, is verrotting.

Maar deeze zogenaamde Mortificatie is geene Verrotting, niet eens eene plaatslyke. Verrotting is, naar myn inzien, het vergaan, de vernieling of ontbinding, van een dierlyk of plantaartig lichaam, 't welk zyn geheel leven, de levenskracht, verlooren heeft; zy is de werking van het geheel verlies des levens. De vernieling van een deel, by een voor 't overige nog levend lichaam, is maar alleen eene bederving, (corruptie.)

Leven en dood in één lichaam ter gelyker tyd te veronderstellen; hetzelve voor de helft dood en voor de helft levend te houden, is, myns bedunkens, iets vreemds.

Is eene zweer, het koudvuur, of welke andere zoge-

[p. 340]

naamde plaatslyke verrotting het ook zyn moge, eene waare verrotting? zo vraage ik, waarom deeze waare verrotting, als de natuur haare werking geheel verlooren heeft, niet op denzelfden voet voortgaat, en het geheel lichaam dus als 't ware aan haar gelyk maakt; hoe na de volmaakte waare dood, nevens de plaatslyke waare verrotting, nog eene andere algemeene waare verrotting plaats hebben kan.

Zo lang het niet volkomen beweezen is, dat 'er werkelyk twee in haare gantsche natuur en substantie verschillende ontbindingen en vernielingen zyn kunnen, en deeze echter, zo wel de een als beide, waare verrotting zyn, ontkenne ik, dat in een levend lichaam eene waare verrotting plaats hebben kan.

De waare verrotting, welke na den dood des geheelen lichaams volgt, heeft eene andere gedaante als het koudvuur, beenbederf, een zweer, enz. Zy heeft haar eigen reuk, haar eigen kleur, haar eigen dunne scherpe etter; zy heeft dat eigen, dat zy in alle volkomen van 't leven beroofde lichaamen zich altyd gelyk blyft; zy heeft dat eigen, dat zy aan zekere deelen, aan het onderlyf, by mannen ook wel aan den balzak, haar het eerst vertoont; zy heeft dat eigen, dat zy op eens, te weeten, niet overal terstond merkbaar, het geheel lichaam aangrypt; dat eigen, dat hier nergens eene loslaating meer plaats vinden kan, wyl alles reeds aangetast, en zonder eenige de minste levensvonk meer is; dat eigen, dat hier alle reactie in eenig deel, hoe genaamd, uitgebluscht is, dat men zich geheel daarby geene ziekte meer onderstellen kan; en eindelyk dat eigen, dat zy, altoos zich gelyk, altoos dezelfde, alle modificatien uitsluit, dat zy geheel andere wetten onderworpen is, dan die vernielingen, welke men haar denkt gelyk te zyn.

Zo veel als dood en leven van elkaâr verschillen, zo verschillend moeten alzo ook de waare verrotting en elk bederf, 't welk men met haar gelyk stelt, van elkaâr zyn.

Dit laatste (bederf) is altoos de werking eener ziekte, waarby nog reactie van levenskracht is, welke werking van de natuur der ziekte-oorzaak, en van de bewerktuiging (organisatie) des lydenden deels, van den graad der reactie, verschillend gemodificeerd word. Zo is 'er een vogtig en een droog koudvuur. Beide wyken in weezenlyke punten van elkaâr af; beide zyn werkingen

[p. 341]

van ziekte; beide bepaalen leven en ziekte vooraf; de waare verrotting stelt eene afweezenheid van alle ziekte, een geheel verlies van leven, vooruit.

Werkingen, die eenen zo tegenovergestelden grond hebben, kunnen niet voor een en dezelfde gehouden worden. Als koudvuur en verrotting één zyn, moet, volgens eene gezonde redeneerkunde, het koudvuur in de plaats der verrotting kunnen gesteld worden. Maar het droog koudvuur voor 't zelfde te verklaaren, wat de verrotting van een lichaam is, wil zo veel zeggen, als de denkbeelden te vermengen. Verrotting mag men eene dusdanige plaatslyke verrotting noemen, maar het is een onechte. In een levend lichaam kan geen waare verrotting plaats hebben, een toestand, welke alleen het volmaakt van leven beroofde lichaam eigen is.