Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

Eendragt, Nederigheid en Onbaatzuchtigheid, noodzaaklyk ter volkomene Vestiging der Burgerlyke Vryheid; of Leerrede over Philipp. II: 1, 2, 3, 4. Uitgesproken in de Godsdienstige Vergadering der Doopsgezinde Christenen te Leyden, den XXI Juny MDCCXCV, door J. van Geuns, Christen-Leeraar. Te Leyden, by Herdingh en du Mortier, 1795. In gr. 8vo. 48 bl.

Onder de Gelegenheids-Redevoeringen, ter blyde vermeldinge van het Verbond, met de Fransche Republiek geslooten, op den 21 Juny uitgesproken, moet de Leerrede van den Burger jan van geuns met lof vermeld worden. Eendragt, of Eensgezindheid, beschouwt hy, met reden, als de volstrekt onmisbaare vereischte om het nieuw ontworpen Staatsgebouw te stevigen. Nederigheid en Onbaatzuchtigheid pryst hy aan, als dienstige middelen, om die grondvereischte in de harten der Nederlanderen te verwekken, en haare werking te doen voortbrengen. In het verband met zyne bedoeling ontvouwt de Leeraar ieder der gemelde gezintheden. Zie hier eenen trek van 's Mans ernst, in het slot zyner Leerrede. ‘ô, Myne Vrienden! Broeders! Land- en Lotgenoten! welke beweegredenen tot een onbaatzuchtig edel gedrag! en, - mag ik thans wel in het algemeen zeggen, (want dit is nu ten onzen opzichte naauwst verbonden,) tot enigheid, nederigheid en opoffering voor het algemeene welzyn, voor de edele zaak der vryheid en des menschlyken geluks! - Ja Christenen! Medeburgers! hiertoe, en tot alle andere aloude Vaderlandsche deugden, worden wy thans boven alles dringend, allerdringendst, geroepen! - Wy zyn nu,

[p. 509]

dank, eeuwig dank, zy der goede weldadige Voorzienigheid! wat onze burgerlyke betrekking aangaat, vrye, en van niemand, dan van de Wet, afhanklyke menschen, - ten minsten, wy zyn in eenen toestand, dat wy ernstig daar na streven, en zulks ook, in de daad, indien het Gode verder behaagt, het eens begonnen werk te zegenen, worden kunnen. Het dadelyk tot standbrengen dier altyd onschatbare zegeningen hangt dus nu ook, voor een gedeelte, van een iegelyk onzer, in het byzonder, af. Wy zyn dus mede verantwoordelyk aan het maatschaplyk geluk onzer Landgenoten, onzer nakomelingen; - en - wee onzer, - indien eens onze nagedagtenis door hun moest gevloekt, in plaats van gezegend, worden! wee onzer, - indien wy nu achterlyk bleeven in het beoefenen van die deugden, zonder welke de groote zaak, het behoud des Lands, het genot onzer onafhanglykheid en vryheid, niet kan bevorderd worden!’