Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1795

Redevoering, over het werk der Godlyke Voorzienigheid, in Neêr lands gezegende Staatsomwending zigtbaar, eene stof van gejuich en lofzangen voor alle Bataven; uitgesproken op het Feest ter eere van het Opperwezen; (gevierd te Purmerend, na het sluiten van het Alliantie-Traktaat tusschen de Fransche en Bataafsche Republieken,) door Bernardus Bosch, rustend Predikant van Diemen; den 17den van Wiedemaand, 1795, het eerste Jaar der Bataafsche Vryheid. Té Amsterdam, by M. de Bruyn, 1795. In gr. 8vo., met het Voorwerk, 48 bl.

De Burger bosch, gelyk ieder weet, heeft, om zyne Patriotsche gevoelens en gedraagingen, zeer veel uitgestaan. Geen wonder, dat hy met de jongste Omwenteling sterk is ingenomen. Geen wonder, dat hy, te Purmerend, en vervolgens, met eenige kleine veranderingen, te Buiksloot, openbaar het woord voerende, in die Omwenteling de kennelyke blyken van een hooger bestuur zogt te doen opmerken, in de ontvouwing der twee Stellingen: ‘De Godlyke Voorzienigheid is zigtbaar werkzaam in Neêrlands Staatsomwending.’ En: ‘Deze Voorzienigheid, in die Staatsomwending doorstraalende, is voor ons eene ruime stof van gejuich en lofzangen.’ Met sterke kleuren schildert bosch de rampzaligheden van het voorgaande landverdervende bestuur. Men oordeele over 's Mans schryfstyl uit de volgende aanhaaling. Spreekende van de gevolgen van het berugte Jaar 1787. ‘De Stadhouder (is zyne taal), dien wy ryk gemaakt en in den

[p. 414]

schoot der weelde verdartelend opgekweekt hadden, verzette zich met al de woede van een wraakzuchtig tyran, zoo wel als zyne trotsche en kwaadaardige Vrouw, tegen onze aangebooren rechten. Door Pruissische magt ondersteund, hernam hy, zoo doemwaardig als verachtelyk, zyn onwettig gezag. Wie siddert niet, by het herdenken aan dat rampzalig schandjaar? Het gekerm van stervende Nederlanderen, het wanhoopend jammeren van wreedmishandelde vrouwen en naaktgeplunderde kinderen, klom op tot den God der Vryheid, der Liefde en der Onschuld. Jammerende echtgenooten zagen de lievelingen van hun hart, zoo wel als door droefheid bezwykende ouders hun dierbaarste telgen, en onnosel weenende kinderen hun geliefdkoosde vaders, hier op hun geboortegrond, door woeste vreemdelingen gekluisterd, naar een rampzalig kerkerhol op vreemden bodem voortsleepen. - De onderaardsche gewelven, in het daar door geschandvlekt Wezel, weêrgalmden van het gekerm onzer onschuldige landgenooten; die, door honger en kommer afgemat, den dood te gemoet gilden. - De weêrgalm der afgeperste doodsnikken zal voor de rechtbank van hemel en aarde nog uit die kerkers donderen, en de wroeging in het geweten der verharde tyrannen tot eindelooze knaaging opwekken.’ De Dichteres petronella moens heeft, by deeze gelegenheid, ter eere van haaren besten Vriend, hem eenen Lofzang toegezonden, aan het hoofd der Redevoeringe gedrukt.