Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1793

Sterkspreekend voorbeeld van zelfbedwang in een Americaanschen Indiaan.

(Eene waare Geschiedenis, ontleend uit w. bartram's Travels through North and South Carolina, &c.)

Buiten de uiterste grenzen van de Bezittingen der Blanken myne reis voortzettende, vond ik my, by het vallen van een schoonen avondstond, in een verruklyk oord, terwyl ik bezig was met het beschouwen van de stille bekoorelykheden der Natuure, op 't onverwagtst, verrast, door een Indiaan, die op een vry verren afstand voor my heen den weg overreedt. Bemerkende, dat hy met een snaphaan gewapend was, ontstelde ik, op het eerste gezigt, en poogde zyn oog te ontkomen, door langzaamer te ryden, en, zo veel mogelyk, groote boomen tusschen ons beiden te houden; doch hy ontdekte my; zich omwendende, zette hy zyn paard aan, en kwam in vollen gallop op my af.

Nimmer te vooren was ik vervaard geweest op het zien van een Indiaan; doch ik moet bekennen, dat ik thans ten uitersten ontsteld was; ik begreep, op de minste bedenking, dat ik, ongewapend zynde, geheel in zyne magt was; en, thans maar weinige oogenblikken over hebbende om my tot sterven te bereiden, gaf ik my geheel aan den wil des Almagtigen over; op diens genadige bescherming, te myner behoudenisse, vertrouwende. Dit schonk my gerustheid, en ik besloot den zo gevreesden vyand bedaard en rustig te gemoet te gaan.

De onverschrokken Indiaan hieldt schielyk stil, op den afstand van eenige voeten, zag my stilzwygend aan, met een gelaad vol toorn en woede, zyn snaphaan van den eenen schouder op den anderen liggende, na alle kanten omkykende. Ik trad na hem toe, boodt hem, met een vertrouwende houding, myn hand aan, hem Broeder noemende; hierop trok hy schielyk zyn arm te rugge; misnoegen, versmaading, kwaadaartigheid en woede, stonden op zyn gelaad te leezen. - Vervolgens, my weder met aandagt bekykende, naderde hy met een bedaard en ernstig gelaad, en reikte my de hand. Misschien was de stille taal van zyn hart; geduurende deeze oogenblikken van opgetoogenheid, (want ik geloof vast, dat zyn oogmerk, toen hy

[p. 594]

my eerst naderde, geen ander was, dan om my van kant te helpen) deeze: ‘Blanke! gy zyt myn Vyand; gy en uwe Broedets zoudt my van 't leeven berooven: dit moet niet geschieden, en, ware het zo, gy zyt nu alleen, en in myne magt. - Leef, de Groote Geest verbiedt my de hand aan u te slaan. - Gaa heen tot uwe Broederen, zeg hun, dat gy een Indiaan in het woud ontmoette, die wist medelyden en menschlykheid te betoonen.’ - Althans, de uitslag was, dat wy elkander de hand gaven, en vriendlyk van elkanderen scheidden, te midden van een eenzaam bosch; hy onderrigtte my van den afstand en den weg na een Handelplaats; waar ik ontdekte, dat hy daags te vooren eene zeer slegte bejegening ontmoet hadt.

Want, toen ik daar kwam, en myne ontmoeting met den Indiaan verhaalde, gaf de Opperste, met een gelaad, dat teffens verbaasdheid en blydschap aanduidde, my te verstaan: ‘Myn Vriend! gy moogt van geluk spreeken; die Knaap is een der snoodste Schurken op den aardbodem, een bekende Moordenaar, en door zyn eigen Volk, als een onwaardige, uitgebannen. Gister avond was hy hier; wy ontnamen hem zyn snaphaan, braken dezelve in stukken, en gaven hem zwaare stokslagen; hy ging heen, en wist, zich wegmaakende, een nieuwe snaphaan te krygen; zeggende, toen hy heenen vlood, dat hy daar mede den eersten Blanken, die hem op den weg ontmoette, zou dooden!’

De Heer bartram voegt by dit verhaal. Het gedrag van deezen Indiaan mywaards, zo korten tyd naa dat hy zulk eene ruwe behandeling van de Blanken ontvangen hadt, deedt de volgende bedenkingen in my opkomen. Kan het gelochend worden, dat het Zedelyk Beginzel, 't welk de Wllden aanzet tot deugdzaame en pryzenswaardige bedryven, natuurlyk of ingeschaapen is? Zeker missen zy den bystand der Letteren, of de hulpmiddelen der Opvoeding in de School der Wysbegeerte, waar de deugdzaame gevoelens en daaden van de uitsteekendste Characters opgehaald, en der Jeugd, by beschaafde Volken, met veel zorgvuldigheids voor oogen gehouden worden: derhalven moet dit Zedelyk Beginzel natuurlyk of ingeschaapen weezen; of zy moeten staan onder den onmiddelyken invloed en het geleide van een Godlyker en magtiger Onderwyzer, die, by deeze gelegenheden, hun onmiddelyk in, blaast, en, als met een straal van Godlyk licht, hun eensklaps ontdekt, de waardigheid, de voeglykheid en de schoonheid, der Deugd.

*_** By den Heer bartram, die tot de Kwaakers behoort, moge dit laatste denkbeeld ingang, en veelligt de voorkeus, vinden; wy voor ons neigen veel meer tot het eerste, als het natuurlykste, en ontheeven van eene menigte zwaarighedên, die het ander begrip drukken. - Geen Leezer zal dit verhaal overweegen, zonder het gegeeven opschrift, Sterkspreekend voorbeeld van Zelfbedwang, te wettigen.