Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1793

De Zamenstelling van het Water op Lavoisieriaansche Gronden proefondervindelyk verklaard; en verscheide nuttige Gevolgen, die voor de Zamenleeving daaruit kunnen worden afgeleid, nagespoord. Door W. van Barneveld,Apothecar te Amst. en Lid van verscheiden Genootschappen. Te Amsterdam by de Erven P. Meyer en G. Warnars, 1791. In gr. 8vo. 72 bl.

De kundige Autheur poogt, in deze twee Redevoeringen, eene beknopte, maar echter niet minder duidelyke, en met de vereischte Proeven bevestigde, voorstelling van de Zamenstelling van het Water te geeven. De eerste behelst hoofdzaaklyk de Proeven, en om zyne Toehoorders teffens het geheele Leerstelzel van lavoisier duidelyk te maaken, toont hy vooraf de wyze, hoedanig men konstluchten maakt, en daar na, hoe, door de verbran-

[p. 391]

ding van ontvlambaare en zuivere lucht, water voortgebragt word. De tweede strekt ter toepassing van deze ontdekking, tot verklaaring van veele verschynzels in de Natuur, by Scheikundige Proeven dikwyls voorkomende, en ter verkryging van een aantal voordeelen in Fabriquen, Huishouding, enz. maar wel hoofdzaaklyk om het Leerstelzel van den beroemden stahl geheel omverre te werpen. Daar echter dit laatste gedeelte, voor als nog, by alle Scheikundigen, niet als een voldongen proces aangemerkt word, en zelfs een zeer aanzienlyk gezelschap van geleerde Mannen over dit onderwerp eene Prysvraage uitgeschreeven heeft^(*), zo willen wy liefst eerst de Beantwoording daarvan afwachten, voor dat wy ons gevoelen daar over verkiezen te verklaaren. Ondertusschen verdient de kundige Schryver onzen dank voor zyne genoome moeite, en wy kunnen niet afzyn, van het Stukje, in veelen opzichte, ter leezing en overdenking, aan de Beminnaars der Natuur- en Scheikunde, aan te beveelen.

(*) De Mathematische Classe van de Koningl. Societeit der Weetenschappen te Göttingen heeft, tegens Novemb. 1794, de volgende Prysvraag ter beantwoording opgegeeven:
‘Nadien de Leer der Zamenstelling van het Water, in weerwil van de goedkeuring, waar mede dezelve op de meeste plaatzen ontfangen is, echter nog by allen, die het meer om eene grondige kennis der Natuur, als wel om eene enkele in het oogvallende Zamenstelling van zommige Verschynzels, of om eene aangenaame gemakkelykheid in het voorstellen van dezelve, te doen is, nog aan groote twyffelingen schynt onderworpen te zyn: ‘zo wenscht de Koningl. Societeit, dat men nieuwe, overtuigende, en volstrekt op naauwkeurige afmeetingen gegronde, Proeven in het werk stelle, door welke deze Leer, of wederlegd, of volkomen kan bevestigd, worden.’ - Zie Interligenzblat der Allgem. Deutsche Literatur-Zeitung, 22 Decemb. 1792.