Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1793

[p. 189]

Algemeene Vaderlandsche Letter-oefeningen.

Bundel van Godgeleerde meest Katechetische Verhandelingen; nagelaaten door wylen den Wel-Eerw. zeer geleerden Heere adrianus becol, in leeven Predikant te Amsterdam; na 's Mans dood uitgegeeven door Petrus Meyeoom,Predikant aldaar. Te Amsterdam by M. de Bruyn. In gr. 8vo, 195 bl.

Voor zo veel de Nagedagtenis van den Eerw. becol, by veele Leden der Amsterdamsche Hervormde Gemeente, nog in zegening wordt gehouden, zal by dezulken de Eerw. meyboom dank behaalen, met het in 't licht brengen van deezen Bundel Verhandelingen, hem, door wylen den Opsteller, die weleer zyn Leermeester, Voogd, Vader en Vriend was, by uitersten wille naagelaaten. Gaarne willen wy gelooven, dat zy, die in 's Mans stemmelyke Voordragt smaak vonden, ook dit Geschrift met genoegen zullen doorbladeren. Intusschen is, by het doorloopen van deezen Bundel, meer dan eens by ons de twyfeling ontstaan, of dezelve, buiten deezen kring, wel veel byvals zal ontmoeten. Verre de meeste onderwerpen, hier behandeld, zyn uitgeput, en kunnen, door het aanlokzel der nieuwheid, den leeslust niet tot zich trekken. Want, behalven dat de Heidelbergsche Catechismus, jaar uit jaar in, elken Zondag wordt verklaard; hoe groot is het getal der Uitbreidingen en Verklaaringen over denzelven, met welke, van tyd tot tyd, de waereld overlaaden wordt, en welker somme nog telkens toeneemt! De styl is verre van aangenaam en bevallig; en aan den redeneertrant ontbreekt zeer dikmaals die klaarheid en bondigheid, die de overtuiging ten gevolge heeft.

Tot eene proeve zullen wy hier mededeelen, het antwoord op de Vraage: Wie zyn de menschen, aan welke de Heere Jesus, het allervolmaaktste Gebed, te bidden geleert heeft? Zie hier een gedeelte van dit antwoord: ‘Dewyl de Heere Christus het allervolmaaktste Gebed, Matth. VI. en Lue. XI, te bidden bevoolen heeft, aan menschen,

[p. 190]

zo is de vraag, wie die menschen waren? wy antwoorden:

Zyne discipelen en de schaare, die op eenen berg gekomen waren, en daar zyne Leerreden aanhoorden; gelyk wy uit het begin van het Vde, en het slot van het VIIde, hoofdst., vergeleeken met de 9 eerste versen van het VI Capittel in Mattheus Euangelium, opmaaken: onder deeze toehoorders waren niet alleen goede en rechtvaardige menschen, tot welke Hy, b.v. in 't VI hoofdst. het 14de vs. zeide: “Indien gy den menschen hunne misdaaden vergeeft, zo zal uwe hemelsche Vader ook u vergeeven.” Maar onder deeze toehoorders waren ook geveinsde, boose en onrechtvaardige menschen, tot welke hy vs. 15. zeide: “Maar, indien gy den menschen hunne misdaaden niet vergeeft, enz.” Zy dan, aan welke Hy het Onze Vader te bidden beval, waren dezelve toehoorders, die Hy aansprak, met tot hun te zeggen: Gy, uw hemelsche Vader, uw Vader, enz. by gevolg, en, derhalven, niet alleen goede en rechtvaardige, maar ook geveinsde, boose en onrechtvaardige menschen; aller welker Vader God is.’

Uit een ander antwoord, op de Vraag: Is 'er eene byzondere plaats in den derden hemel, en een geschaapen, uiterlyk, schoon, helder lichtend, flikkerend, en zichtbaar, teeken, waar in Christus is ter rechtehand Gods des Vaders? zullen wy het volgende overneemen: ‘'Er is:’ zegt de Eerw. becol, ‘naar alle waarschynlykheid, in die byzondere plaats van den derden hemel, zulk een teeken (als in de Vraag vermeld wordt), waarin zich de onzienlyke God noch meer, dan elders in dien zelven hemel, tegenwoordig betoond, en het welk, naar ons begrip, niet alleen de throon Gods, maar ook de throon des Lams, genaamd wordt; om dat zich de Heere Christus, na zyne hemelvaard, in, of naast, dat uitwendig teeken - met zyne verheerlykte menschelyke natuur, niet minder luisterryk en blinkend, ontdekt: hier op toch! rusten de spreekwyzen in de heilige Schrift, van Gods aangezichte te aanschouwen, enz. 't Is waar! Paulus spreekt van den onzienlyken God, en zegt, dat ‘die een ontoegankelyk licht bewoond; maar echter is dat ontoegankelyk licht een licht, 't welk schynt, en zichtbaar is in den derden hemel; want van Stephanus, de eerste Christen-Martelaar, of bloedgetuige, word Hand. VII: 55 en 56 gezegd, “hy - zag de heerlykheid Gods, en Jesus, staande ter rechte

[p. 191]

[hand] Gods,” zag hy de heerlykheid Gods? hy zag, naar alle waarschynlykheid, dat heerlyk lichtend teeken, dien throon Gods: opmerkelyk is hier de Rantteekening van onze voortreflyke taalmannen: “hy zag den heerlyken God, ofte eene Godlyke heerlykheid,” Luc. II: 9, naamelyk, zo verre dezelve, met menschen oogen, kan gezien worden. En zag hy Jesus, staande te rechtehand Gods? dit staande, was een bewys van zyne bereidwilligheid, om aan Stephanus gunste te betoonen, door 't gebed van Stephanus, vs. 59 en 60, te verhooren; en dit “staande ter rechtehand Gods,” is, gelyk het staan “van het Lam in het midden des throons,” Openb. V: 6, eene afbeelding van zyne vaardigheid en gereede hulpe, met welke Hy, als de voorspraak van zyn volk, tusschentreed ter rechtehand der hemelsche Majesteit: Hy is aan de rechtehand Gods, 1 Pet. III: 22, “en is gezeten aan de rechte [hand] Gods,” Marc. XVI: 19; zie de Nederl. Rant. aldaar: dit staande ter rechtehand Gods is dan ook het zyn, het zitten, en dus de plaatzing van Hem ter rechtehand van dat teeken, of van dien throon Gods.’

Genoeg zyn deeze proeven, om den redeneertrant en de denkwyze van den vroomen becol te doen blyken aan onze Leezers, en hoedanige kundigheden zy uit dit Geschrift kunnen putten.