Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1793

[p. 103]

Belangryke Vraagstukken over eenige Godsdienstige gevoelens, inzonderheid over den Oorbiegt. Der Nationale Vergadering aangeboden, door Charles Palissot. Uit het Fransch vertaald. Te Leyden by van der Spyk en Comp. 1792. 35 bladz. In 8vo.

Behalven eenige andere afwykingen der Roomsch-Catholyke Christenen van de leere der Apostelen, wordt, in dit boekje, vooral de Oorbiegt gewraakt. De Schryver toont, met klem van redenen, aan, dat deze plechtigheid niet alleen volstrekt nutteloos, maar ook ten hoogsten gevaarlyk, is, en voor den Boeteling zelven, en voor de gantsche maatschappye; en hy bewyst dit niet alleen met redeneeringen, uit den aard der zaake ontleend, maar ook met historische bescheiden. Het oogmerk was, hier door den eenvouwigen Burger te verlichten, en tevens ook de Nationale Vergadering te overtuigen, dat het haar voegde, met haar gezag tusschen beiden te komen, om eene heimelyke plechtigheid, die zo gevaarlyk voor den Staat worden kan, te verbieden; in welk laatste echter de Schryver, gelyk men uit een Brief van hem aan een zyner vrienden, die aan het slot van het Stukje gevoegd is, opmaaken mag, niet geslaagd schynt.

Van den aard zyner bewyzen, en van zyn' schryftrant, strekke het volgende ter proeve: ‘In welk een ouderdom geeft men doorgaands aan de Priesters de magt om de biegt af te nemen? Gemeenlyk tusschen de vieren vyf- en twintig jaaren, in een ouderdom, in welken alle de driften woeden, en vooral die, welke, schoon zy de schuldlooste is, echter in de Kweekscholen het hevigste bestraft wordt, de onvermydelykste van allen, wyl zy, wettig in haar voorwerp zynde, niet is dan de begeerte der natuur. Het is, na hun de ontvlammende boeken der Casuisten in handen gesteld te hebben, waarin alle geheimen der wellust, het uitgezogte der losbandigheid, ik durf zelfs zeggen, alle de standen van Arétin, zich met het ongehoordste mengsel van Godsdienst en onkuischheid vinden nagevorscht; het is, zeg ik, na hun deze - werken in handen gesteld te hebben, dat men het geweten der jongelingen en der maagden aan hunne bestuuring onderwerpt. De nakomelingschap zal naauwlyks kunnen gelooven, dat soortgelyke boeken bestaan hebben, en waarlyk zy bestaan niet, dan alleen in de Ca-

[p. 104]

tholieke Kerk: zy zal naauwlyks kunnen geloven, dat zy door Priesters geschreven zyn, en dat die Priesters, aan welke de vertroostingen des huwlyks verboden waren, zich Godvruchtiglyk bezig gehouden hebben met het grondige onderzoek van alle de misbruiken, die in de duisternisse het Huwlyksbed kunnen besmetten! Het bestaan alleen dier boeken, die naauwlyks geduld zouden worden in zulke plaatsen, die ik my schaamen zoude te noemen, zou voldoende zyn om aan een gezond verstand de heiligschendende lasteringen te bewyzen, van welke de biegt niet dan te veel voorbeelden heeft opgeleverd.

Vaders der huisgezinnen, kuische moeders, beeft! de jonge dochter, aan welke gy veroorlooft, aan welke gy zelfs bevolen, hebt, om aan het oor van een man de eerste aandoeningen te gaan betrouwen, welker onverwagt gevoel haare onervaarendheid ontrust, en die zy zonder ontsteltenis niet aan de tederste, aan de toegevendste, moeder zou durven bekennen, wel nu, deze jonge Dochter, die met haare beminlyke onnozelheid uit uw huis is gegaan, keert 'er helaas! niet dan te veel onderrigt, weder in. Zy heeft eerst met bevende en beschroomde lippen de bekentenis gestameld dier bewegingen, en dier vluchtige beguichelingen, die haar verwonderen; die beguichelingen, die van zelven gelyk de droomen zouden verdweenen hebben, heeft zy voortaan in haare verbeelding gevestigd door de moeilyke poging, die zy gedaan heeft, om die te openbaaren, door het meer of minder kiesche dekkleed, waarvan het ingeschapen gevoel der schaamte haar de noodzaaklykheid heeft doen gevoelen om die te bedekken. Haare verbeelding, door vrees ontroerd, is gedwongen geweest, om zich met die herinneringen bezig te houden: welhaast zal zy 'er met toegevendheid mede bezig zyn, en de biegtvader zal de gelegenheid daar toe wel weeten aan te voeren. Vaders der huisgezinnen, kuische moeders, ik zeg het u met smart, uwe Dochter heeft haar schoonste sieraad verloren; zy heeft den adem van den man ingeädemd; zy heeft opgehouden maagd te zyn. De t'zaamenneiging, zoo natuurlyk tusschen twee verschillende kunnen, die electrieke vonk, die zich zoo spoedig van de een op de andere mededeelt, zal des te spoediger weder op den Priester werken, wyl hy zelfs het sterkste tegen de natuur zal geworsteld hebben. Vreest, dat de voleinding zich voleindige!’