Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1793

Byvoegzel tot de Annales en Chronyk van Nymegen uit de Rekenboeken en Guedesdagboeken. Te Nymegen by A. van Goor en Zoon, 1792. 47 bl. in gr. 8vo.

De Heer joh. in de betouw hadt, onder een aantal andere Stukken, tot uitlegging der Oudheden, en opheldering der Geschiedenissen van Nymegen, dienende, (waar van een naamlyst vóór dit Stukje gedrukt is) ons de twee volgende Werken geschonken:

Annales Noviomagi, Oppid. olim Batavorum, hodie primariae Gelrorum Civitatis.

Beschryving en Chronyk van Nymegen, aanvanglyk opgesteld door joh. smetius, tot het jaar 1300; door desselvs Zoon, die den eigensten naam voerde, gebragt tot den jaare 1592; met Aantekeningen en Vermeerderingen vervolgd, tot het jaar 1785.

Tot beide deze Werken behelst dit Stukje byvoegzels, die eenige geschiedkundige aantekeningen behelzen, dienende tot meerdere opheldering van 't voorgevallene binnen Nymegen in het tydperk der drie laatste Hertogen

[p. 78]

's Lands van Gelre, en getrokken uit de Stads Rekenboeken en Guedesdagboeken.

Deze Aantekeningen strekken niet alleen ter ophelderinge der Oudheden en Geschiedenissen van Nymegen, maar zeer veele van dezelven zyn ook voor den beoefenaar der Geschiedenissen van ons Vaderland in het gemeen, en voor den beminnaar van onze oude taal en zeden, zeer merkwaardig. Uit zommige leert men den geest dier tyden vry characteristiek kennen. Zy gaan van het jaar 1420 tot 1592. Doch de Rekenboeken ontbreeken van 1429 tot 1519; en de Guedesdagboeken beginnen eerst met het jaar 1531, terwyl die van vroegere jaaren verloren zyn, of in de duisternis verstrikken. Wy zullen eenige proeven van onderscheidenen aart hier laaten volgen.

‘In het jair dusent vier hondert twyntich, des Sonnendach na beloeken Paesschen, doe onss Genedige Her van Arnhem gereden quam mit sinen Vrienden, int Raithuys gebanckentiert, en wert gedroncken 85 Quarten wyns, en aen 't vleys, lamer, capuyn, kueckens, bother, broet en byer tsamen XI R. gl.

1428. Des dinxdachs na Exaudi, doe den Htoige van Cleve hier was, des avonts hem eyn gelaich geschenkt van 75 psonen beloept XXXIX R. gl.

1533. Is den Scherprigter van ein Munnych van den Mynrebrueders Ordre te richten, gegeven 3 gl. item den Capellaen hr. Johan, want hy by den Muynich in den stock, en naderhand ondert Gericht is gewest, 8 Quarten wyns.

1539. Den 27 dach Aprilis hefft Mester Pauwels Scherprichter den dry Wederdopers oir justitie gedaen, toe weten elk irst geworcht, und daer nae gebrant, und daer nae noch, doe sy mytte staecken om weren gevallen, van elcke gegeven 3 schyldt, en van die te examinieren, tsamen 13 gl. 10 st.

1544. Den Scherprichter ein Vrouwminsch oer ooren aen der Caeck affgesneden voir zyn loen gegeven 1 gl. en 10 st.

1555. Doe die Tovermeister gebrant werde, den Scherprichter voir syn loen gegeven 1 schildt: item aen den selven voir ein voeder hyen, daer die Tovermeister mede

[p. 79]

gebrant werde, 2 gl. item voir drie vimmen droger rys daer men die Tovermeister mede branden solt, 38 st. br. voir ein holt, daer hy aen gebrant werde 2 gl. 4 st. noch voir die Tovermeister vyffmael te pyninghen 2 gl. Doe die Tovermeister justicyrt werde, in het Raithuis verteert 17 Quarten wyns.