Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1792

[p. 352]

De tempel van Hymen.
Een Droom.

(Uit the Various Pieces in Verse and Prose by the late Dr. cotton.)

Eenige dagen geleden ontving ik de Huwlyks-bekendinaaking van een Vriend. By dergelyk eene gelegenheid is het natuurlyk dat wy ongevoelig opgeleid worden tot aanmerkingen over dat Onderwerp. Zy bleeven my by tot den avond, en te bedde des eenigen tyd gepeinsd hebbende, viel ik in een zagten slaap, wanneer myne verbeeldingskragt, in den droom, my een ruim Tempelgevaarte voorstelde aan hymen, den Huwlyks-God, gewyd.

Op een kleinen afstand van my zag ik een vrolyken hoop van beide de Sexen, die den weg na den Tempel namen, om met elkander de Pligtpleegingen voor hymen af te leggen. Onder hun was een booze Geest ingedrongen, wiens gedaante zo byzonder, en wiens heerschappy over de menigte zo algemeen, was, dat ik 'er mynen Leezeren eene beschryving van moet geeven.

De naam van deezen Geest was wellust, het bovenste gedeelte zyns Lichaams hadt de gelykenis van een Mensch, van zyn middel tot de voeten die van een Bok; zyne oogen puilden uit, roodagtig en glinsterende; zyn kleur was zeer onvast, van bloedrood tot doodsche bleekheid overgaande; zyn geheele gestel werd met geweld geschokt door de vervoering van ongebreidelde drift. Op deezen Geest volgde wanlust, met een zieklyk gelaad, en donker oog. Naast wanlust stondt berouw met den hoed in 't aangezigt getrokken, en een Worm knaagde diens leevensdeelen.

Grootlyks stond ik versteld over deeze gedrogtlyke Gedaanten, en te meer was ik aangedaan als ik opmerkte hoe gereed veelen myner Medemenschen aan de inboezemingen van den wellust het oor leeuden. Dan myne verwondering verminderde als ik nader toetradt; want ik ontdekte dat zyn adem van zulk eenen boosaartigen invloed was, dat dezelve alle de ongelukkigen, die binnen het bereik der besmettinge kwamen, bedwelinde, en van redekragt beroofde.

Ik was in zo groot eene ontsteltenisse over 't geen ik gezien had, dat ik eene wyl in beraad stond, of ik my in woordenwisseling zou inlaaten met deeze schaare, gereed om in den Tempel te treeden. Opgetoogen in vertwyfeldheid, naderde my een destig oud Persoon wiens naam bedagtzaamheid was. Hy bekleedde een voornaame post in het Heilig-

[p. 353]

dom; en deelde zo diep in de hoogagting van den Huwlyks-God, dat hymen nooit, of zelden, zynen zegen gaf over de Egtverbintenis van eenig Paar, 't welk door deezen Tempeldienaar niet was ingeleid. Als hy zich by de menigte vervoegde, onder welke ik bevond dat hy een volkomen vreemdeling was, ontstondt 'er eene algemeene te onvredenheid en gemor; veelen ontweeken zorgvuldig alle gemeenschap met hem. Doch het was opmerkenswaardig, dat allen, die zich dus van hem hadden afgewend, als zy uit den Tempel gingen, door een der jammerzalige Gezellen van den wellust, wanlust en berouw, weggeleid wierden.

Hymen tradt te voorschyn, met staatlyke schreden wandelende. De eerste in zyn stoet was liefde, in de gedaante van een Cupido; steeds duizend kleine trekken speelende, en bevalligheden aan den dag liggende om een gunstigen opslag te verwerven van den Huwlyks-God; en de tedere oogslag, waar mede hy dit Kind bejegende, wees duidelyk aan, dat het zyn grootste gunsteling was.

Hymen zelve hieldt in zyne hand een Fakkel, die, hoe langer dezelve brandde, te helderder vlam gaf. Hy werd ondersteund door deugd, eene Vrouw van de inneemendste bevalligheid, gekleed in een wit schitterend gewaad, om haar hoofd schitterde een glansryke heerlykheid.

Op de deugd volgde schoonheid, gedoscht in het zwierigste gewaad, en tot verrukking toe met zichzelve ingenomen. Zy werd opgeleid door een Jongeling, vrolyk huppelende, met bloemen bekransd, en vleugelen aan de schouderen.

Vervolgens deedt zich de geldzugt op, in de gedaante van een flegt gekleed Oud Man. Zyne oogen waren die van een Havik, en de nagelen zyner vingeren stonden gekromd als de klaauwen van een Roosvogel. Hy maakte veel gerugts; onbeschaamdheid en vermetelheid was op zyn aangezigt te leezen.

De stoet werd opgeleid door verbeelding, eene Vrouwe altoos veranderende in weezenstrekken en kleeding; en, 't geen my verbaazend voorkwam, zy behaagde onder welk eene gedaante zy zich ook vertoonde.

Onmiddelyk na dat de Huwlyks-God den Tempel was ingetreeden, beklom hy den Throon, en leunde met zyn hoofd zagtlyk op den boezem der deugd; liefde en schoonheid vervoegden zich aan zyne regterhand; aan de slinkerhand werden geldzugt en verbeelding geplaatst.

Terstond ging hymen voort met de voltrekking der Huwlyksplegtigheden; doch 'er was zulk een verward geluid van lachen en zugten, dat ik de noodige aandagt niet kon besteeden om berigt te geeven van alles wat 'er voorviel. Ik tekende alleen op, dat veele van de Huwlyken zeer ongelyk waren,

[p. 354]

in zo verre dat hymen de Paaren met wederzin zamenvoegde, en maar half toestemming gaf aan zyne eigene Instelling.

Naa de volvoering der Plegtigheid werd 'er stilte in den Tempel geboden; want hymen hadt ten oogmerke een Geschil te beslissen, 't welk langen tyd gehangen hadt tusschen de Persoonen, die rondsom het Huwlyks-Altaar stonden. Op deeze verklaaring verdeelde zich de menigte, en, overeenkomstig met de onderscheidene inboezemingen hunner driften, koozen zy party tusschen de Mededingers. De jongen rangschikten zich aan de regter zyde van den Throon: de Bejaarderen voegden zich agter die ter slinker zyde stonden.

Liefde vong aan met eene klagte tegen geldzugt in te brengen; zeggende, dat deeze zo veelen hadt overgehaald tot zyne party, dat weinigen, tot groot nadeel van dien Staat, in welken de Godheid gewild hadt dat hy altoos den voorrang zou hebben, zyne zyde hielden. - - Terwyl de Liefdegod dit zyn bezwaar met veel vuurs voordroeg, kwam de armoede uit het midden van den drom te voorschyn, en keek den jongen Klaager met stoute blikken aan, die zo verschrikte op dit ontzettend gezigt, dat hy zyne vleugelen bewoog, als gereed om zich weg te maaken. Ten dien stonde rees geldzugt over einde, en vervoegde zich tot den Regter, met aan te toonen hoe noodzaaklyk zyne tegenwoordigheid was om den Huwlyken Staat zo vol zegeningen te doen zyn als oorspronglyk door deszelfs Insteller bestemd was; nevens andere bewysredenen, die, waren zy voorgedraagen geworden, met zo veel zedigheids als kragts, niet gemist zouden hebben om veele tot zyne zyde over te haalen. - Deeze aanspraak werd gevolgd door de luidrugtigste toejuichingen van het gezelschap, 't welk agter hem stondt. Dit deedt den ouden man zegepraalen, en hy verdubbelde het ophaalen der voordeelen, welke het Geld den Gehuwden aanbragt; dan het geweld zyner gebaarmaakinge deedt zyn kleed van vooren open gaan, en naare zorgen hingen, in de gedaante van Slangen, voor elks oog, op zyn borst. - Hierop was liefde gereed om het pleit, ten zynen voordeele, te agtervolgen.

Maar hymen, die zeer wel het aanbelang van beider tegenwoordigheid kende, om het Huwlyksleven draaglyk en gelukkig te maaken, eindigde het Geding, door eene Vereeniging voor te slaan tusschen liefde en geld: zy stemden hier in beide toe. Zy hadden de handen niet zamengevoegd, ten teken dat zy in den voorslag des Huwlyks-Gods bewilligden, of de liefde kreeg de bevallige gelaadstrekken weder, en zy scheenen veel verrukkender dan te vooren. Dan de verandering, die de geldzugt onderging, was veel grooter, de gretig grypende klaauwen vielen van zyne vingeren af, zyne oogen vertoonden al derzelver voorige inhaaligheid, en de trekken van

[p. 355]

zyn gelaad kreegen zagtheid en menschlievendheid. De liefde naderde, en 's ouden mans boezem zagtlyk streelende, hieldt het geschuiffel der Slangen op, en de pynigende zorgen weeken.

Dit Geschil, op deeze wyze, in 't vriendlyke beslist zynde, tradt schoonheid te voorschyn, en nam, naa veele gemaakte gebaarden, een kwynenden oogslag aan, en lispte een klaagende beschuldiging uit tegen geldzugt (even als liefde gedaan hadt); te verstaan geevende welk een inbreuk dezelve maakte op haare heerschappy. Naauwlyks hadt zy drie volzinnen geuit, of haar naderde een schriklyk weezen. Zyn hair was als met een ruigen rym overdekt, zyn aangezigt met diepe vooren geploegd, en uit zyne oogen droopen lymerige vogten. Wanneer schoonheid in deeze gedaante den ouderdom met waggelenden tred zag naderen, scheen zy geheel bedwelmd door angstige gedagten; de roozen vlooden van haare kaaken, en zy viel in zwym.

Hymen, weetende dat de geaartheid van deeze jonge Dogter trots en meesteragtig was, en alles wilde overheerschen, doch teffens onbekwaam, om het met eenige geschiktheid te doen, beroofde haar voor een goed gedeelte van haar uitgestrekt gebied, en gaf de grensplaatzen aan verbeelding; die thans met onbepaald gezag handelt, en niet toestaat dat iemand zich by schoonheid vervoege, zonder haar eerst gesproken te hebben.