Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1792

Korte Voorstellen ter Verheerelykinge van God, door C.G. Saltzman. Gevolgd na het Hoogduitsch. Eerste Deel. Te Amsteldam, by J. de Jongh, 1791. Behalven de Voorreden en den Inhoud, 208 bladz. in gr. octavo.

Ene verzameling van beknopte gemoedlyke welberedeneerde Voorstellingen, die, gelyk het in de korte Voorreden van den Nederlandschen Uitgever zeer wel uitgedrukt word, alleszins strekken, ‘om aan allen eerbied voor God, liefde en geloof omtrent jesus en zijne leere, verbetering van het verstand en het hart, hoogachting en liefde omtrent zich zelven, en alle menschen, met één woord, alle deugden en pligten, die den Christen passen, in te scherpen en aan te prijzen.’ - Hiertoe bedient zich de brave saltzman van ene groote verscheidenheid van onderwerpen, die tot zes-en-twintig Voorstellen gebragt worden, welke allen op dat hoofdbedoelde uitloopen. - Tot een stael der uitvoeringe diene een en ander voorbeeld, uit zyne bedenkingen over het Onze Vader; welk gebed hy ons in dier voege leert beschouwen, als het in ons hart de daermede overeenstemmende werkzaemheden vooronderstelt. - Dus moet hy, ten voorbeelde hier van, die tot God, verzuchtende, zegt,

‘Uw Wil geschiede, gelijk in den Hemel, alzo ook op de aarde! zal hij dit zonder huichelarij doen, ook van gantscher harte gelooven, dat Hij, de Alwijze, beter weet, wat tot ons geluk dient, dan wij zelven: dat Hij, de Algoede, volstrekt niets van ons zal vorderen, wat

[p. 321]

nadeelig is, even gelijk de volmaaktere geesten, die in eene nadere verbinding met den Vader van alle geesten staan, met de naauwste oplettendheid deszelfs wille zoeken te ervaaren, en zo rasch zij dien vernomen hebben, met de grootste bereidwilligheid volbrengen, zo moet hij ook, bij alles wat hij doet, zoeken te beproeven of het overeenkomstig den Godlijken wille zij, en dan in deszelfs uitvoering den meesten ijver laaten blijken: hij mag de Godlijke uitspraak volstrekt niet door zijne eigene hartstogten laaten verklaaren, en 'er zulk eene betekenis aan zoeken te geeven, als met zijnen hoogmoed, zijnen wraaklust, zijn hebzucht, zijnen wellust en ijdelheid overeenstemt; integendeel moet hij, met een vast besluit, en onverdeelde welmeenendheid, zeggen: alwijze, algoede god! uw wil geschiede, en mijn wil worde verbroken en vernietigd, zo dra die den uwen wederspreekt; mijne sterkste mijne geliefdste neigingen zijn aan U opgeofferd; en wanneer Gij verlangt, dat ik voor mijn eigen best, of voor het welzijn der wereld, zwaare druk en lijden zal ondergaan; wanneer Gij wilt, dat ik gebrek, krankte, vervolging, verachting, bespotting zal verdraagen; dat ik, ten nutte der wereld, mijn bloed zal vergieten - hier ben ik, mijn Heere en mijn god! mijn Vader! niet mijn, maar uw wil geschiede!

Want tog uw wil alleen is goed,

En strekt tot heil van uwe kinderen;
Niets kan het zielsgeluk verminderen

Van hem, die uwen wille doet.’

Onze Autheur merkt voorts, wegens de volgende bede

‘Ons dagelijks brood geef ons heden!’ aan, ‘dat dezelve by uitstek gemaatigd en onbepaald is: Wij bidden niet om roem, niet om zinlyke genoegens, niet om rijkdom noch om begunstiging van groote ontwerpen, maar alleenlijk, onbepaald, om ons dagelijksch brood, om dat geen, wat wij tot ons dagelijks geluk noodig hebben.

Wanneer deeze bede (dus vervolgt de Schrijver) ernstig door ons gemeend is, zo moeten wij ook erkennen en gelooven, dat wij ons aardsch geluk, niet van onze eigene wijsheid, niet van de bekwaamheid onzer vingeren, noch van de sterkte van onzen arm, noch van deezen of geenen vriend of weldoener, maar van god alleen, verwachten moeten; wij moeten erkennen en geloo-

[p. 322]

ven, dat geen bepaald tijdlijk goed tot onze waare gelukzaligheid noodig is, en op god dat vaste vertrouwen hebben, dat Hij voor iederen dag onzes leevens, ons zo veel van de aardsche goederen zal toedeelen, als ons noodig zij: het is even zo veel, als of wij zeiden: god! ik bid u niet om zeker bepaald goed, dewijl ik zelf niet weet, of het ook voor mijne deugd gevaarlijk kon worden; ik leg de regeering over mijn lot geheel in uwe handen, en verwacht van U, Gij zult mij van de goederen deezer wereld altoos zo veel schenken, als met het geluk mijner ziele bestaan kan.

Wij bidden slechts om daaglijks brood,
Want dat alleen weert allen nood.’