Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1792

Aandacht-boek voor Vrouwen. Door F.G. Maresoll. Uit het Hoogduitsch, Iste D. 2de Stuk. In 's Gravenhaage by I. van Cleef, 1791. In gr. octavo, 280 bladz.

Op de overweeging der voornaamste deugden, en waarschouwing voor de meest heerschende gebreken des vrouwlyken geslachts, in 't eerste Stuk voorgedraagen, volgen in dit tweede Stuk, zeer gepast, oefeningen over eenige voornaame hinderpaalen, en middelen ter bevordering van de Vrouwlyke Deugd. De Heer maresoll stelt ons dezelven voor als aandagtige bespiegelingen eener verstandige en ernstige Vrouwe, die deeze hinderpaalen overweegt, en te gelyk nagaat, hoe ze de middelen daar tegen best in 't werk zal stellen. - Haare beschouwing gaat in deezen over de volgende onderwerpen: de Vleiery, - de Veinskunst, - het onderscheid tusschen de ongebreidelde neiging tot betweeten, en de waare

[p. 299]

leerzaamheid van het vrouwlyk geslacht, - de kundigheden, die voor het vrouwlyk geslacht onöntbeerlyk zyn, - de gesteldheid van den goeden smaak, en deszelfs invloed op de deugd, - de vrouwlyke neiging tot dweepery, - de oorzaaken, waarom het vrouwlyk geslacht zo gering van zyne bestemming denkt, - de natuurlyke, voor de deugd by uitstek gunstige geschiktheden van het vrouwlyk geslacht, - den invloed der natuurvreugden op het vrouwlyk geslacht, - in hoe verre het voor 't vrouwlyk geslacht geöorloofd zy, zig naar de Mode te schikken, - de tydverspilling, de gierigheid en zuinigheid, - en eindelyk, de vrouwlyke gezelligheid. - - Over ieder deezer onderwerpen levert de Heer maresoll eene reeks van leerryke en pligtmaatige bedenkingen, die wel inzonderheid tot het vrouwlyk geslacht betreklyk gemaakt worden, maar ook in veele opzigten het manlyk geslacht te stade komen. Van dien aart zyn onder anderen 's Mans opmerkingen, wegens het onderscheid tusschen gierigheid en zuinigheid, en derzelver gevolgen; waaruit wy een byzonderen trek, ten aanzien van het huishoudlyke, zullen overneemen.

‘De gierigheid schuwt alle kosten, ook die, welken het geluk en de welvoeglijkheid der huisgenooten vereischt; de zuinigheid laat ons zoo gewillig voor het best van ons Huisgezin zorgen, als zij ons van pracht en dartelheid te rug houdt. Hoe treurig ziet het 'er niet uit in een huis, in het welk de gierigheid heerscht! Welke laage, onedele denkwijze beheerscht daar allen, die door deze ondeugd besmet zijn, of ook die daar onder lijden moeten! Hoe greetig zoeken deze dikwijls schadeloos te stellen, wanneer hun de gelegenheid daartoe zich aanbiedt! Waar de huismoeder aan de gierigheid overgegeven is, daar straalen morsigheid en wanorde allerwege in het huishouden door; daar vergunt deze aan niemand den tijd, die tot bewaaring van orde en zindelijkheid gevorderd wordt. Waar de huismoeder aan de gierigheid overgegeven is, daar wordt de opvoeding op alle wijzen veronachtzaamd; daar schijnt haar alles, ook het slechtste, dat de minste kosten veroorzaakt, goed genoeg te zijn; daar moeten de kinderen niet, het geen nuttig en onöntbeerlijk, maar alleen dat voordeelig is, leeren. In zoodanig huis gaan de voortreflijkste aanslagen en vatbaarheden eener jonge ziel verloren, en blijven onbeschaafd en onöntwikkeld. In zoodanig huis leert niemand zich ligt boven het alledaagsche en gewoone verheffen. Hier, waar de geest verstikt, het verstand enkel met laage handelwerken bezig gehouden, en de gantsche denkwijze tot zelfbelang en eigenbaat geleid wordt, hier heerschen reeds alle die onedele menschhaatende gezindheden in de harten der kinderen, die, met den voortgang der jaaren, in werklijke grove gierigheid

[p. 300]

ontaarden. Ja, wat goeds zou zelfs het beste onderwijs in een huis stichten, daar het voorbeeld der slechtdenkende moeder, die zich geene ongeöorlofde middelen, om rijk te worden, schaamt, alles wederlegt en ontzenuwt, wat Rede en Godsdienst aanprijzen? Hoe is die gene in staat, om anderen te beschaaven, die zelve onbeschaafd en aan de gierigheid overgegeven is? - De zuinige integendeel kent geene belangrijke zorgen, dan om nuttig te worden. Zij arbeidt voor de haaren. Zij legt op, om dat te kunnen zijn en te kunnen doen, wat zij behoort te zijn en te doen. Zij haat alle overvloedige pracht en dartelheid. Zij verkwist niet, waar zij met een goed geweeten bespaaren kan. Zij schuwt alle onnodige kosten, die enkel glinsteren, maar geen nut doen kunnen. Zij onthoudt zich voorzichtig van alle plaatzen en persoonen, waar en onder welken zij tot onnodige verkwisting verleid kan worden. Maar in haar huisgezin vertoont zich geen spoor van gebrek en kaarige behoeftigheid. Zo geene pracht het oog verblindt, dan wordt dit toch overal door het voorkomen van zindelijkheid en orde vergoed. Schoon de zuinige moeder haare kinderen niet tot lediggang en verwijfdheid opvoedt, echter laat zij denzelven niets ontbreken, wat tot eene goede beschaaving van hart en verstand vereischt wordt. Tot dit oogmerk heeft zij gespaard en opgelegd. Misschien zou zij dikwijls grooter kosten gemaakt, en meer uitspanningen bijgewoond hebben, indien zij geen acht geslagen hadt op de opvoeding haarer kinderen. In zoodanig huis bieden genot en maatigheid, overvloed en bepaaling, elkanderen de hand. In zoodanig huis wisselen arbeid en rust, vlijt en verkwikking, op de redelijkste en doelmaatigste wijze onderling af.’