Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1790

Waarneming eener geneezen staar, door de snuifpoeders van den Heer Kleber.

Wel Edele zeer Geleerde Heeren, Schryvers der Nieuwe Algemeene Vaderlandsche Letteroefeningen!

Dat allen, die de Genees- en Heelkunde oesenen, de vermogens niet hebben om Genees- en Heelkundige Waarnemingen te maken, is ten vollen bekend.

'Er word, immers, eene uitgebreide kundigheid, en meer dan gemeene ondervinding vereischt, om het bui-

[p. 414]

tengewoone, van het gewoone, te onderscheiden, en te onderkennen.

Deze hoedanigheden niet te bezitten, zyn, ons bedunkens, de voornaamste zoo niet de eenige oorzaken, dat men dagelyks, door eene menigte Waarnemingen, die waarlyk niets zeldzaams in zich behelzen, overladen word. En aan den anderen kant, dat veele zeldzame gevallen, en de heilzaamste ontdekkingen, voor veele practizeerende Genees- en Heelheeren, verborgen blyven; en, uit dien hoofde, hunne lyders van dat voordeel versteken zyn, 't welk zy anderzints, ter hunner redding, van de Genees- of Heelkunde zouden kunnen erlangen. Dit alles bevestigt myne eigene ondervinding; want men moet, om deze en andere redenen, als gebrek in taal en styl, wanneer men iets zonderlings denkt te ontdekken, zwygen. Doch een geval, 't geen my is voorgekomen, dringt my, hoe gebrekkig ook, het U Eds. mede te deelen, met verzoek, om, indien het zulks waardig is, in U Ed. alom geacht Maandwerk te plaatzen.

Het geval is namelyk,

Een Boerenmeid, oud circa dertig Jaren, van een tamelyk gezond lichaamsgestel, en welke hare maandelyksche ontlasting geregeld hadde, klaagde my, dat zy zedert agttien a negentien maanden, eerst in het linker, vervolgens in het regter, oog, eene gezigts-verduistering was ontwaar geworden, welke zoo sterk was toegenomen, dat het haar onmogelyk was, zelfs in een sterk licht, eenige voorwerpen behoorlyk te onderscheiden. Met alle mogelyke nauwkeurigheid haar onderzoekende, bevond ik, dat zy in beide oogen eene verduistering van het kristal, en dus eene waare gevestigde Staar, had, welke van een Zeegroene kouleur ware; doch met eenig onderscheid, zoo, dat het kristalvogt van het regter oog nog niet geheel verduisterd, maar dat 'er aan de randen, hoewel gering, eene klaarheid was, en zy, om die reden, nog eenigzints, doch met veel moeite, dag en nagt, als by schemering, kon onderscheiden.

Hoe weinig ik haar, wegens de herstelling van haar verlooren gezigt, konde belooven, liet ik evenwel haar nier hoopeloos zitten, maar gaf haar eenige troost, onder voorwaarde, dat, wilde zy op herstelling hoopen, zy niet een, twee, maar verscheidene, weeken, van die middelen, welke ik haar zoude toedienen, moest gebruik

[p. 415]

maken, en, geduurende dien gantschen tyd, een goeden levensregel houden.

Myne ongelukkige Lyderes, niets vuuriger verlangende, dan haar verlooren gezigt, en het licht ('t geen het onderscheid, van het te hebben of te missen, tusschen leven en dood uitmaakt) te genieten, nam deze voorwaarden gewillig, en met blydschap aan.

Myn oogmerk was, om, langs den weg van oplossing, die, zoo als de uitmuntende d. van gesscher zegt, zeer zeldzaam is, en niet dan in beginnende Staaren mogelyk, te beproeven. Ten welken einde ik haar de Snuispoeders van den Heer kleber, te vinden in de Natuur- en Geneeskundige Bibliotheek, van b. tersier, I. Deel bladz. 541, toediende. En wel eerst No. 1, en wanneer ik den 20sten dag 'er geen gewenschte uitwerking van gewaar wierd, de bepaalde Poeders gebruikt zynde, ging ik over tot No. 2, vervolgens 3, en eindelyk No. 4, en dat met een gewenscht gevolg; want met de zevende week, begon zy eenige verligting te bemerken, en het vermogen van zien nam van dag tot dag toe, de randen van het kristalline vogt der beide oogen begonnen op te helderen, en wel zoo sterk, dat, in de dertiende week, wanneer ik haar, in presentie van twee Chirurgyus, bezogt, niets anders dan dat in het linker oog, een klein vlakje, en geringe verduistering van het kristal, 't geen haar weinig of niet hinderde, te bemerken was.

Welk vlakje, of verduistering, indien de Lyderes, (die zich verbeeldde alreeds hersteld te weezen) nog eenigen tyd, met het gebruik der Snuispoeder had aangehouden, denkelyk in 't geheel zoude verdwenen zyn.

Geduurende deze gantsche behandeling, die ruim drie maanden heeft geduurd, en in welken tyd, zy drie dragma, en een scrupel merc. dulc. rite praeparati, met, en benevens de andere ingredienten, door opsnuiving gebruikt heeft; ben ik geen andere uitwerking, dan menigvuldige niezingen, en iets meer dan gewoone ontlastingen door neus en mond, gewaar geworden, welke, indien de laatste wat sterk was, en 'er zig eenige tekenen van kwyling begonnen op te doen, ik een dag of drie liet ophouden; en haar intusschen purgeermiddelen deed gebruiken.

Om de zodanige (zegt de kundige Heer kleber) die, zoo dra zy van kwik- of pokhout hooren spreeken,

[p. 416]

aanstonds hunnen evenmensch van eene schandelyke Ziekte verdenken, de gelegendheid tot onverdiende lasteringen te beneemen, heb ik liefst de namen der Lyderen willen verzwygen. En, in der waarheid, dit is ook de reden, waarom ik haar, die het onderwerp myner waarneming is, niet by name heb uitgedrukt. En vinde my verplicht, plegtig te verzekeren, dat ik nimmer iets Veneriaals aan haar ontdekt hebbe.

Zie daar, Edele en zeer geleerde Heeren! eene Proeve met de Snuispoeder van den Heer kleber genomen. De redenen welke my aanspooren, om ze aan U Ed. te zenden, en was het mogelyk publiek te maken, zyn te vinden in de by my zoo hooggeschatte, Hedendaagsche oefenende Heelkunde, door den Heer d. van gesscher, myn Gids, en Vraagbaak, het IIde Deel, bladz. 360. Alwaar zyn Edele, betrekkelyk deze Snuispoeders, onder anderen zegt: ‘Geene der Proeven, door my daar mede genomen, hebben voldaan aan het oogmerk, of eenige blykbaare verandering gemaakt in den staat dier gebreken. Dit niettegenstaande, verdienenze de oplettenheid van elk Heelmeester, en zoude niet gaarne zien, dat ze, zonder verdere beproeving, verworpen wierden. In gebreken namelyk van zoo veel aanbelang, bekragtigen eenige weinige welbewezen goede uitslagen, op een genoegzaame wyze, de waarde van eenig Gene smiddel.’

Ik ben

Wel Edele en zeer Geleerde Heeren!

U Ed. Dw. Dienaar

a. de bye, Chirurgyn te Izendyke.