Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1790

[p. 114]

Voorstel, raakende het voortbrengen van bloemen door zaad, op eene geheel nieuwe wyze; der opmerkinge van de bloemisten aangeboden.

(Uit het Engelsch.)

't Is eene wel bekende waarheid, dat ontelbaare verscheidenheden van Kleuren, en van nieuwe Bloemen, door zaaijen voortkomen; en men heeft gedagt dat de eigenste soort met geene zekerheid kan voortgebragt worden dan door afzetten, afzuigen, en scheuten, enz., doch ik agt dit niet genoegzaam bevestigd. Veeleer denk ik, dat het met groot voordeel en veel verbetering kan gedaan worden, door de bewerking, welke ik vervolgens zal opgeeven. De gedagte, geloof ik, is geheel nieuw, maar ik denk, de uitkomst zal 'er aan beantwoorden, en is der Proefneeminge waardig.

Men weet, dat uit het Zaad van eenige Plant, die bekend staat van de soort te zyn, welke gereed eene verscheidenheid in de Bloemen geest, (want zommige hebben zelden, andere, voor zo verre men weet, daar in geene, verscheidenheid altoos,) eenige Bloemen mogen verwagt worden, verschillende van de oorspronglyke Plant; van deeze mogen misschien eenige weinige geheel nieuw zyn: doch de meeste zal men van dezelfde kleur vinden als die der Moederplant. Gelykheid van kleur is het uitwerkzel van natuurlyke voortteeling; Verscheidenheden ontstaan uit het mengzel der Zaadstoffe van verschillend gekleurde Bloemen, zich vereenigende in 't zelfde Mondje (Stigma); geheel nieuwe komen te voorschyn, wanneer die zelfde omstandigheden, doch in grooter maate, plaats vinden, of wanneer 'er eenige byzonderheid plaats grypt in de Bevrugting, of misschien moet zulks toegeschreeven worden aan eenige onbekende hoedanigheid van den grond, enz. Dubbele Bloemen, en de zulke die vol Bloembladeren zyn, worden voortgebragt, door dien de meeste of alle de Helmstyltjes (Stamina) in Bloembladeren veranderen; en kunnen Bloemen, met veel Helmstyltjes voorzien, door eene zorgvuldige opkweeking, zeer fraai dubbel worden.

Maar de voortbrenging van dezelfde kleuren uit Zaad alleen, is, geloof ik, nieuw, en zal, zo ik agt, kun-

[p. 115]

nen geschieden op de volgende wyze, met veel aanwas van de grootte, volheid, rykheid, welke niet kunnen verkreegen worden (dan by reeds verbasterde Bloemen) langs de gewoone wyzen van voortzetten.

Neem twee van zulke Planten, als gy, op deeze nieuwe wyze, begeert voort te kweeken, doet uit een alle de Helmstyltjes weg, eer op de Helmtjes, (Antheroe) het Stuifmeel gevormd is, en zo ras de andere Plant de met Snuifmeel bestrooide Helmtjes toont, zet dan de Bloemen vlak op elkander, beschut ze voor den wind, en het aannaderen van Byen en andere Inlecten, ten einde dus de Bloem, wier Helmstyltjes afgesnceden zyn, in het Zaadhuisje de Zaadstof van deeze en van geen andere Bloem ontvange: in deezer voege zal dezelfde Plant, myns bedunkens, in alle opzigten worden voortgebragt; uitgenomen in deeze byzonderheid - dat, daar enkele Bloemen uit Zaad zelden missen schooner en grooter te zyn dan die der Moederplant, als deeze enkel is, in dit geval de Bloemen, schoon in alle andere opzigten dezelfde als de Moederplanten, nogthans grooter, ryker en voller zullen weezen; waar door men dezelsde Plant met die voordeelen bekomt. Eene byzonderheid, die, zo 't my toeschynt, uit eene Voortteeling op de gemelde wyze bewerkstelligd, moet ontstaan.