Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1790

[p. 444]

Leerredenen en beschouwingen over de Leevensgeschiedenis en het Character van Abraham. Mitsgaders over de Geschiedenis van Naomi en Ruth. Door C.C. Sturm, Predikant te Hamburg. Te Leyden by A. en J. Honkoop, 1789. In gr. octavo.

Met regt oordeelt de Eerwaerde Sturm, ‘dat de voortreffelijkheid van den Bijbel, boven alle weereldlijke leer- en geschiedboeken, zich ook hierin toont, dat dezelve bijzonder voor dien stand, van welken de algemeene welvaart der Landen, Steden en Dorpen, en het geluk van bijzondere persoonen afhangt, de zekerste, begrijpelijkste en kortste aanwijzing tot een vrolijk en gelukkig leeven mededeelt. - Inzonderheid maaken de voorbeelden, die in het Bijbelsche onderricht ingeweeven zijn, het duidelijk, dat de huislijke gelukzaligheid, in haaren ganschen omvang, met de beoeffening der Godzaligheid in het naauwste verband staat: dat alleen door den Godsdienst goede Huisvaders en Huismoeders, trouwe Echtgenooten, rechtschapene Ouders, hoopvolle kinderen en zorgvuldige dienstboden gevormd worden.’ Zulks heeft zyn Eerwaerden byzonder genoopt, om deze en gene narichten van beroemde Familien, in den Bybel voorkomende, ten nutte zyner medechristenen, te verhandelen; waervan hy een aenvang gemaekt heeft met de geschiedenis van Abraham, op welke hy vervolgens de geschiedenis van Naomi en Ruth insgelyks overwoogen heeft. In de uitvoering hier van, by manier van beoefenende beschouwing, ontwikkelt hy de grondstellingen, die 'er in opgeslooten liggen, leid 'er de voornaemste regels en waerschouwingen uit af, past dezelven toe op de verschillende omstandigheden des huislyken leevens, en tracht alleszins te doen zien, hoe veel invloeds zy hebben op het geluk en ongeluk der familien. - Dit alles ontvouwt de Leeraer gemeenlyk op een treffenden trant, en zyn bespiegelende geest, door eene levendige verbeeldingskracht aengevuurd, maelt ons dikwerf schoone schilderyen. - Het edelmoedige gedrag van Abraham omtrent Loth, (by voorbeeld) ter afwendinge van opkomende, en voortgang van verdere familie-onenigheden, verleent hier een verrukkend tafereel. En de eendracht minnende Sturm maekt 'er een oordeelkundig gebruik van, met zyne toehoorders onder 't oog te brengen, het haetlyke en smertbarende van familie-

[p. 445]

twisten. Hieraen hecht hy ene ontvouwing van de denkwyze welke men zich eigen behoort te maken, en der maetregelen die in agt te nemen zyn, ten einde het voorbeeld van Abraham na te volgen: het welk hy verder aendringt, door 't oog te vestigen op de treurigste verwoesting en rampzaligheid, die de tweedracht en onmin te wege brengt: waer tegen hy ten laetste stelt ene afschetzing van de zegenvolle uitwerkzels der eendragt, in groote en kleine familiebetrekkingen, die hy ons in dezer voege voor oogen stelt.

‘Treed eens in een huis, het welk een zetel van eensgezindheid en vrede is. Hoe eerwaardig en bekoorend moet u elke plaats zijn? Hier is het oord, waar de Huisvader voor zijn gezin arbeidt. Ziet, hoe helder zijn gelaat, hoe bezig zijne hand is, hoe hij zich bij den arbeid verheugt, om de vruchten van denzelven met zijne geliefde huisgenooten te kunnen deelen! Daar zijn de jongere leden der samilie, Hunne oogen zijn op de moeder gericht, die hen met eene tedere hartelijkheid aanziet, en uit wier mond zij de lessen der wijsheid en vroomheid hooren. Hier geniet de huisvader in den kring zijner familie, zijn middag- of avondeeten. Ziet, hoe vergenoegd hij rondom zich ziet, hoe zorgvuldig hij ieder behoefte bemerkt, en ieder beetje, dat hij aan de zijnen toereikt, met vriendelijkheid en goedheid kruidt. Ziet, hoe spraakzaam en vrolijk zijne dischgenooten bij den maatigen en gezonden kost zijn, hoe dankbaar zij hunnen onzigtbaaren en zigtbaaren huisvader zegenen, die hem met welgevallen verzadigt. Daar arbeidt het huisgezin: hoe werkzaam en ijverig maakt hen de gedachte aan hunnen goeden meester, die hun elk bezwaar verzoet en verligt! Hier is de gelukkige samilie tot gemeenschappelijke aandacht vereenigd. Ziet, met dezelfde eendragtige stilte, waar mede zij arbeidden, heffen zij thans hunne handen tot God opwaarts, verheugen zich over zijne milde goedheid, en versterken zich in hunne vroome gezindheden. De beschouwing van zulk eene eendragtige familie ontvonkt en verheft het hart nog meer, dan de beschouwing van een bloemtuin, die met alle de bekoorlijkkeden der natuur en kunst opgesierd is. De eendragt is voor de familien dat geene, wat de daauw voor het plantenrijk is. Door haar wordt alles bezield, verkwikt en gezegend.

Ja, gezegend is het huis, waar vrede woont. Het zij dan zoo, dat die goederen van het fortuin, of geheel, of ten deele, aan het zelve ontbreeken, die de waereld voor zegen acht. Door eendragt en liefde is ook de armste familie ge-

[p. 446]

lukkig. Ook de magerste kost is voedzaam en welsmaakend, wanneer die met te vredenheid en luchtige vreugd genooten wordt. Ook de kleinste en gebrekkigste wooning wordt voor die geenen een aangenaam verblijf, welke door de banden der liefde met elkander vereenigd zijn. Ook de zwaarste beproevingen worden verdraaglijk, wanneer de gelukkigen den ongelukkigen de hand bieden, de vrolijken met de weenenden weenen, en de gezonden tot ondersteuning der kranken zich vereenigen. Ook het gebrek aan allerlei vermaakelijkheden wordt overvloedig vergoed, wanneer wij in den schoot onzer kleine familie de onschuldige vreugde van den huisselijken omgang genieten kunnen. Zalig zijt gij, vreedzaamen! De zegen des Heeren rust op u! Wij zegenen u in den naam des Heeren.’