Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1790

De Kerk van Jesus, gebouwd op het Fundament der Profeeten; in eenige Zamenspraken voorgesteld door J. Klinkhamer, P.z. Predikant te Wormerveer. Te Alkmaar bij J.A. van Harencarspel en J. Hand, 1789. Behalven de Voorreden, 290 bladz. in gr. octavo.

Uit een vroeger Geschrift, getyteld Korte handleiding tot verstand der Voorbeeldige, Zinnebeeldige en Profeetische Godgeleerdheid^(*), hebben wy den Eerwaerden Klinkhamer reeds leeren kennen, als een ernstig voorstander van de beoefening der Prophetische Godgeleerdheid, naer de zogenoemde Coccejaensche denkwyze. Overeenkomstig met deze zyne zucht, om die soort van oefening, ware 't mogelyk, weder meer te doen herleven, heeft hy ook dit Geschrift vervaerdigd, in 't welke hy zich toelegt,

(*) Zie N.A. Vad. Letteroef. I D. bl. 229.

[p. 318]

op ene verklaring der Profetische Leere, nopens de lotgevallen der Kerke van jesus zins derzelver oprichting, tot aen zyne verschyning ten oordeele over levenden en dooden. Naer de aengenomen schifting dier lotgevallen, onder zeven Tydperken, behandelt zyn Eerw. dit onderwerp in zeven Zamenspraken; ieder derzelven behelst ene verklaring der Voorspellingen, welken, zyns oordeels, tot elk dezer tydvakken behooren, met aenwyzing van derzelver vervulling tot op den tegenwoordigen tyd, en van 't geen de Kerk vervolgens te wachten heeft, tot op de voleindiging der eeuwen. - Het geen hy deswegens, in het derde Deel zyner bovengenoemde Korte handleiding, beknoptlyk voorgedragen heeft, word in dit Geschrift breeder ontvouwd. Volgens het zelve beleven wy, zo als by de melding van dat vroegere Stukje door ons aengetekend is^(*), ‘het zesde tydperk, in 't vooruitzicht der volkomen uitrooijinge van den Antichrist; welke echter geen stand zal grypen dan na ene voorafgaende nieuwe verdrukking der Kerke, door de zamenspanning van het Roomsche en Turksche Hof. - Dan die vereenigde Magten zullen eerlang tweedrachtig en vernield worden; en daerop zal de Kerk, hare vyanden gedempt zynde, onder het zevende tydvak, in den staet van heerlykheid verschynen.’

Voor hun, wien deze denkwyze over de Godspraken, en derzulker manier van dezelven te verklaren, eigen is, zal deze vernieuwde pooging van den Eerwaerden Klinkhamer ongetwyfeld hare gevalligheid hebben; dewyl hy alles, op zyne gronden, regelmatig voordraegt, en met zulk een ernst aendringt, dat men aen 's Mans oprechtheid en overtuiging niet kunne twyfelen; het welk veel invloeds kan hebben, op de zodanigen, die aen zulk ene leiding van gedachten gewoon zyn. Maer met dit alles is 't niet te wachten, dat het voorgedragen sterk zal dienen ter overtuiginge van anders denkenden, die, terwyl ze 'er geen byzonder nieuws in vinden, de aengenomen gronden te wankel oordeelen, en vele verklaringen der Prophetische Schriften van dien aert, zo al niet als willekeurig, ten minsten als problematisch, of voor- en tegenspraeklyk, beschouwen. - Gelukkig, behooren de hiertoe betreklyke gevoelens onder de Broederverschillen, waerover men zonder kwetzing onderscheiden mag denken en leeren.

(*) ald. bl. 231.