Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1789

Eleonore, geen Roman, eene waare Geschiedenis in Brieven-Naar het Hoogduitsch. Twee Deelen. In 's Gravenhage, by I. van Cleef, 1788. In gr. octavo, 490 bladz.

Gemeenlyk hebben de Romans, zelfs dezulken die het waarschynlyke nog al in agt neemen, zodanig een zonderlingen zamenloop van omstandigheden en ontwikkelingen, dat men ze, uit dien hoofde, schoon ze als eene waare geschiedenis voorgedraagen worden, voor niets anders dan Romans houde; of ten minste voor Romaneske verhaalen, die, mogelyk, wel eene waare gebeurtenis ten grondslage hebben, maar welke op eene Romaneske wyze opgeschikt is. Op geene andere manier zouden wy zekerlyk, uit ons zelven, dit verhaal der lotgevallen van Eleonore beoordeeld hebben, waren wy niet wederhouden door het Voorberigt, 't welk ons uitdruklyk meldt, dat deeze Geschiedenis, nu in den vorm van Brieven gebragt, ‘tot de kleinste bijverdichtzels, zich werkelijk toegedraagen heeft’. En dit zo zynde, mogt de Uitgeever met regt zeggen ‘Men zal misschien nooit werkelijk waare ontmoetingen in het menschelijk leeven vinden, die met zo veel samenhangend belang verknocht zijn, als deeze Toneel- op Tooneelverwisseling - schijnbaar plan - en doch alles toeval en waarheid’. - Het zy zo: men kan dit, zonder zwaarigheid, op des Schryvers getuigenis, aanneemen; dewyl het verhaal, schoon van een zeer zonderlingen zamenloop, egter niets tegenzeglyks behelst.

Eleonore is, aan zeker Duitsch Hof, de speelbal der schelmsche streeken van den Graaf von Flett, en der snoode guiteryen van een zogenoemden Abt Veronese, die deezer Gravinne veel verdriets veroorzaaken, dat egter voor haar ten laatsten een geluk-

[p. 260]

kig einde neemt. Veronese en von Flett draagen het loon hunner ondeugd weg. De Graaf had, ter verontschuldiginge van zyn wangedrag, de schuld van alles op den Abt geworpen, en zogt hem in de handen des Geregts te leveren: de Abt, hier van verwittigd, lei het op 's Graaven leeven toe, wondde hem ook doodlyk, zo dat hy 't na eenige dagen bestierve; en de Abt, op heterdaad betrapt, in de gevangenis geworpen zynde, benam zichzelven aldaar het leeven. - Deeze Historie te ingewikkeld, door eene menigte van tusschenkomende omstandigheden en ontmoetingen van verscheiden andere persoonen, die of regelregt of van ter zyde er deel in hebben, om ze beknoptlyk verstaanbaar te ontvouwen, levert eene groote verscheidenheid van voorvallen, die verhaald worden op eene wyze, welke des Leezers opmerkzaamheid steeds leevendig houdt: die hem bovenal medelyden doet hebben met Eleonore en haare Familie; en een afgryzen inboezemt tegen zulke ondeugende aterlingen als von Flett en Veronese, met hunne medehelpers: terwyl ze hem tevens verscheiden andere persoonen van een beter stempel, in de bevallige voordragt hunner lofwaardige characters, voor oogen stelt.