Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1788

Waarneemingen wegens het nut der brand-middelen, in verschillende langduurige ziekten.
Door den Heer Nadeau, M.D.

(Journal de Medecine, Mey 1788.)

Een Jongeling, 16 jaaren oud, had, zedert een geruimen tyd, eene gewrichts-verstyving (ancylosis) van de rechter knie, met eene zo sterke optrekking van het been, dat de hiel byna aan de bil raakte. De sterkste weekmaakende en ontbindende in- en uitwendige middelen, zonder eenig voordeel, gebezigd zynde, raadde myn Vader het gebruik der Moxa aan, waartoe hy echter den lyder, niet dan met veel moeite, overhaalde. Terwyl dit middel voor de eerste reis op de knie afgebrand wierdt, gevoelde reeds de lyder, geduurende de hevige pynen, welke het veroorzaakte, eene vry grooter beweeg-

[p. 381]

baarheid van het been, die ook, na het eindigen der bewerking, bleef stand houden. Twee dagen laater wierd de Moxa op nieuws gebezigd, en de uitwerking daar van was zo gelukkig, dat de lyder zyn been voor- en achwaarts, zonder veel pyn, beweegen konde. Om de nog overblyvende styfheid en opzetting der knie weg te neemen, plaatste men vervolgens nog twee andere Moxas op de zylingsche gedeelten der knie, liet ze diep inbranden, en hieldt, na het afvallen der brandkorsten, de ettering eenigen tyd gaande. Hier door is deze Jongeling zo volkomen hersteld, dat hy thans als knecht by een Kruidenier dient, alwaar hy dikwils zeer zwaare vrachten draagen moet.

Een Man, van een sterk gestel, zukkelde, zedert twee jaaren, aan eene hevige heupjicht in de rechter heup, die op eene verzuimde verkoudheid gevolgd was. Een groot aantal middelen, die hy gebruikt had, hadden slechts het kwaad eenigzins verzacht; doch, by verandering van weder, was de pyn onuitstaanbaar. Na dus twee jaaren geleeden te hebben, begon de pyn zo hevig te worden, dat hy het besluit nam, alles te doen wat hem ook mogt geraaden worden. Men liet hem de Moxa op de pynlykste plaats aanzetten en afbranden, en naderhand de ettering der brandzweer lang gaande houden, waar door hy zo volmaakt geneezen werd, dat hy na dien tyd niet het minste overblyfzel van zyne voorige kwaal gevoeld heeft.

Een Wyngaardenier, 35 jaaren oud, van een droog zwartgallig gestel, had, zedert eenige maanden, eene steekende pyn in de rechter zyde, door het vatten van koude, terwyl hy sterk bezweet was, veroorzaakt. Hier by voegde zich eene sterke hoest, met eene steeds toeneemende verzwakking. Een Spaansche Vliegpleister, op de pynlyke plaats aangelegd, deed geen dienst. Eindelyk stondt hy het gebruik der Moxa op de aangedaane plaats toe: van het oogenblik af begon de pyn te verminderen, en deze lyder is vervolgens, door het gebruik van dit, en eenige inwendige middelen, ten vollen hersteld.

Eene Vrouw, van 47 jaar, die dikwils de vallende ziekte had, viel, terwyl zy een aanval daar van kreeg, in het vuur. Alleen in 't huis zynde, bleef zy met het hoofd op het vuur, tot dat zy weder by zich zelve kwam. Myn Vader, toen by haar geroepen zynde, vondt de pee-

[p. 382]

zige uitbreiding op het rechter opperhoofdsbeen geheel verbrand, en het been zelf ten eenenmaale ontbloot. 'Er verliep een geruimen tyd, eer dit gebrek geneezen was; doch dit voorval was voor de Vrouw van een zeer gelukkig gevolg, dewyl zy door de ruime en langduurige ettering, die hier op volgde, van haare ziekte, waar aan zy reeds 15 jaaren onderhevig geweest was, volmaakt geneezen werdt.

De Dienstbode, van een zeer aanzienlyk Heer, kreeg twee-, somtyds driemaal 's weeks de hevigste duizelingen, zo zelfs, dat zy meermaalen ter neder viel, en zonder kennis en gevoel liggen bleef. Wanneer zy weder bekwam, gevoelde zy eene doofheid langs de ruggegraat, welke zich ook tot de onderste ledemaaten uitstrekte. Myn Vader geraadpleegd zynde, liet haar tweemaal daags een bad gebruiken, en schreef ook eenige Antispasmodica inwendig voor. Drie weeken lang hier mede, zonder eenig voordeel, aangehouden hebbende, ondervroeg hy haar nogmaals op het nauwkeurigste, wegens haar ongemak; wanneer zy zich te binnen bragt, dat zy, voor omtrent 2½ jaar, in de Rhone gevallen zynde, eene sterke kneuzing op het achterhoofd, en ook eene ligte wond bekomen had, zonder zich behoorlyk te hebben laaten verbinden, noch aderlaaten. Myn Vader bezag hier op die plaats, welke toen beledigd was geweest, en vondt dat dezelve nog merkelyk was opgezwollen; waarom hy de mogelykheid veronderstellende, dat haare kwaal hier uit zyn oorsprong kon hebben, eene kruiswyze insnyding op die verhevendheid maakte, en in het midden daar van de Moxa aanzette, om, door eene overvloedige ettering, de ophooping van vochten, die aldaar plaats hadden, te verdryven. De uitslag dezer geneeswyze was zo gelukkig, dat deze Vrouw daar door haare voorige gezondheid geheel heeft weder gekreegen.

Een Meisje, van 24 jaar, zukkelde reeds 13 maanden lang aan de derdendaagsche koorts. Een groot aantal middelen nutloos gebruikt zynde, plaatste men een brandmiddel aan de binnenzyde van het been. De volgende aanval van koorts was bereids niet half zo langduurig als de voorige; en de daarop volgende namen zodanig af, dat zy niet meer dan tweemaal weder kwamen. Men hield de zweer 6 maanden lang open, en het Meisje heeft na dien tyd nimmer weder eenig ongemak bespeurd.