Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1788

Beschryving van Dieren, in 't Kabinet en de Diergaarde van Z.D.H. Door A. Vosmaer, Raad van Z.D.H., Directeur der Vorstlyke Natuur- en Kunstkabinetten en Diergaarde, enz. enz. Te Amsterdam, by de Erven P. Meijer en G. Warnars, 1787. In gr. quarto.

Twee Stukken, hier toe betrekkelyk, leveren den Liefhebberen der Natuurlyke Historie, op nieuw, eene beschryving en afbeelding van twee niet algemeen bekende Dieren. In het eene onvouwt ons de Heer Vosmaer de Natuurlyke Historie van het nog weinig bekende, en 't allerhoogste van de viervoetige Dieren, die in de afgelegene wildernissen van Africa gevonden worden, en 't welk aan de Kaap de Goede Hoop bekend is, onder den naam van Kameelpaard, (Camelopardalis), en by oude en laatere Schryvers onder dien van Giraffe. Vervolgens beschryft hy ons de gedaante en gestalte van dit Dier; waar by nog komen de waarneemingen van den Hoogleeraar Camper, over het Geraamte van deezen Camelopardalis, met deszelfs afmeetingen, zo als het gevonden wordt in het Kabinet van Z.D.H. - In het andere Stuk verleent ons de Heer Vosmaer een verslag der Natuurlyke Historie, en tevens de beschryving van een genoegzaam onbekend Africaansch Diertje, van de Kaap de Goede Hoop; aldaar algemeen, onder de benaaming van Mol, bekend, en door den Heer Vosmaer, in onderscheiding van anderen, de groenglanzige Mol genaamd. Dit groenglanzige schynt intusschen niet zigtbaar te zyn, zo lang als de Mol leeft en droog is; maar zig alleen te vertoonen, wanneer hy nat gemaakt, of in liquor gedompeld is.

[p. 342]

Zulks kwam den Heer Vosmaer al voor lang bedenkelyk voor, en laatere waarneemingen en opmerkingen hebben gediend, om hem, schoon hy 't nog niet als volkomen uitgemaakt voorstelle, in dat denkbeeld te bevestigen: men kan 'er althans uit opmaaken, dat dit schoonkleurige eerst recht voor den dag komt, als die Mol nat gemaakt of in liquor gedompeld is, waaromtrent ons hier nog het volgende gemeld wordt.

‘Het hair van deezen Mol is, even gelyk in onzen gemeenen Mol, ongemeen fyn, zacht en gelyk Flueel, by het aanraaken. De koleuren vertoonen zich in den Wyngeest, in welken het Diertje is opgeslooten, verrukkelyk schoon, voornaamelyk als men het, zich met den rug naar den dag gekeert, voor zich houdt. Het verschilt zeer veel hoe men het beschouwt: het zelve, in den zo even gezegden stand, op een tafel voor zich neêrzettende, vertoont het zich groenglanzend, hier en daar met donkere bruinachtige vlakken. Maar wanneer men het glas, in welken het zelve is opgeslooten, maar een weinig voorover buigt, zo worden die donkere vlakken even groen glanzend. Maar bewerktstelligt men deeze wyze van beschouwing in een schoonen zonneschyn, als dan verschynen deeze koleuren in alle haare schoonheid en schitteringen; en het groenglanzige is als dan, vooral aan de puntige uiteindens van het donsige fyne hair, met goudgeele koleuren vermeerderd, welke het allerkundigste kunstvermogen der Schilderkunst niet in staat is te vertoonen.’