Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1786

Nederlandsche Reizen, tot bevordering van den Koophandel, na de meest afgelegene gewesten des Aardkloots. Tiende Deel. Te Amsterdam, by P. Conradi, en te Harlingen, by V. v.d. Plaats, 1786. In gr. octavo, 165 bladz.

Dit tiende Deel bevat de vermaarde reistogt van Wouter Schouten na de Oostindien, van 't jaar 1658 tot 1685; benevens de merkwaardige togten van Joan Nieuhoff na en door de Oostindien, zints het jaar 1653 tot 1671; die, niet minder dan de voorigen, verscheiden merkwaardigheden, nopens deeze Gewesten en den Handel op dezelven, behelzzen. Om 'er, naar gewoonte, eenig byzonder berigt uit mede te deelen, zullen wy ons bepaalen tot het geen ons, in de beschryving der togten van Nieuhoff, wegens de kust van Malabar, gemeld wordt.

‘De kust van Malabar (dus luidt het verslag) begint 50 mylen ten Zuiden beneden Goa, en eindigt ten zuiden van de Kaap Komoryn, op 7 Gr. 30. Min. N.B; zynde eene uitgestrektheid langs de kust van 80 mylen. Het land wordt verdeeld in vyf koninkryken: Kananor, Kalekuta, Kranganor, Koetzyn en Koylang. Andere noemen nog meer kleine koninkryken. Het legt omtrent in 't midden, tusschen de Limie en den Keerkring van den Kreeft. Het is een aangenaam, vrugtbaar en gezond gewest, overal rykelyk van water voorzien, en van meiren en rivieren doorsneeden. Hoewel deeze wateren meestal ondiep, en voor gelaadene schepen oubruikbaar zyn, kan men 'er egter bezwaarlyk te land reizen. - Van alle gewesten groeit hier de beste peper. Deeze plagten de landzaaten aan de uitlanders te verkoopen voor goud, zilver en andere goederen. Doch zints de Nederlandsche Maatschappy een goed gedeelte des lands door de wapenen bemagtigd, en de Portugeezen van daar heeft verdreeven, heeft zy tevens den uitsluitenden Peperhandel aan zich getrokken.

[p. 600]

Men vindt 'er zeer veele kokosboomen, en onder dezelve die 95 of meer voeten noog zyn.

‘In de drie eerste maanden van 't jaar zyn de nachten zeer koud, doch de hitte des daags bykans ondraaglyk. De sterke daauw is de oorzaak der nachtkoude. De Winter begint met donder, blixem en regen. In den Zomer heeft men bykans altoos een klaare lucht en zelden regen. 's Morgens omtrent negen uuren begint de Oostewind uit het land, en met Zonnen ondergang de Westewind uit Zee te waaien; de lucht wordt hier door merkelyk versrischt. Vreemd is het, dat de Landwind zich nier verder dan tien mylen in Zee uitstrekt. Terwyl het op de kust van Malabar Zomer is, heeft men Winter op de nabuurige kusr van Koromandel. De oorzaak hiervan is, het tusschen beiden gelegen hooge gebergte Gate; waardoor de windon gestuit, en de straalen der Zonne onderschept worden.

De huizen, van bamboesrieten gemaakt, zyn veelal laag van verdiepingen, en hebben weinige vertrekken. Aan den ingang, zo van armen als ryken, zyn groote voorhoven of pseinen, met muuren of paalwerk afgeslooten: Op dezelve werden de Reizigers ontvangen en van het noodige voorzien. De paleizen der Koningen zyn meestal gebouwd op Eilandjes in groote Meiren; eenige hebben een halve myl in den omtrek. Volgens zommige zou Alexander de groote die land doorreisd, en 'er alles verwoest hebben.

Zyn doen hunne maaltyden, zittende op den grand, met de beenen kruislings over elkander. Ryst dient hun tot brood, en water voor den gewoonen drank, als ook eene soort van Arak. Onder het drinken raaken zy den rand van het drinkvat niet met hunne lippen, maar gieten het water in den mond. De Amstoen is onder han zeer begeerd; zy kaauwem dezelve tot dat zy duizelhoofdig worden, en in slaap vallen, in welken zy zeer genoeglyke droomen hebben. Vooral maaken zy 'er gebruik van, eer ze ten stryde trekken; dit doet hen dermaate onverzaagd worden, dat ae naakt, en als woedende, op den vyand inloopen. Naa dat de Amsioen heeft uitgewerkt, weeten ze zich van het voorgevallene niets te herinneren. Zy moet dus het geheugen merkelyk verzwakken. Menigmaalen, eer Nieuwhoff de oorzaak wist, verwonderde hy zich, dat de Malabareezen, kort na dat ze een verbond met hem geslooten hadden, zich hunne verbintenis naauwelyks wisten te herinneren. Van hier dat, wanneer de Koningin van Koylang, by zekere gelegenheid, het vernuft der Hollanderen roemde, hy haare Majesteit den raad gaf, dat haare onderdaanen, in stede van 't veelvuldig gebruik van Amsioen, een maatige teug wyns moesten gebruiken.

De Bragmannen zyn in Malabar zeer gezien, om hunne leevenswyze, geoeffendheid en kennis van weetenschappen. Zy

[p. 601]

eeren vleesch noch iets dat leven heeft onfangen, en drinken niets dan water. Liever zouden zy van honger sterven, dan iets gebruiken, 't welk door iemand, die niet tot hunnen stam behoort, bereid is. Voor 't overige zyn ze getrouwd, en hebben veelal zeer schoone vrouwen. De Koningen maaken van hun veel werks, ene volgen hunnen raad in allen zaaken van aangelegenheid.

Do opgezetenen van Malabar worden verdeeld in Vyf geslagten: het Koninklyke, Priesterlyke, dat der Krygs-of Edellieden, de Kooplieden en de Vischers.

Door 't veelvuldig kaauwen van Betel, hebben de Malabareezen zwarte tanden, hoe dezelve zwarter zyn, hoe ze in nooger waarde worden gehouden: want het derven van dezelve wordt voor een blyk van armoege aangezien. De vrouwen zyn veelal zeen ontuchtig, tot helmelyken minnehandel genegen.

Volgens 't verhaal van zommigen, zou de Christlyke Godsdeenst hier zyn ingevoerd, door den besaamden Franciscus Xeverius, die, door zyoe menigvuldige en groote wonderwerken, veelen tot zyne leer overhaalde, welke zy zeer hardnekkig blyven aankleeven; zo dat alle poogingen, om, in de plaats der Roomschgezinde, de meer gezuiverde begrippen der Hervormden in te voeren, langen tyd vrugtloos zyn afgeloopen. Wyders vindt men onder de Malabareezen nog veele Mahometaanen, die meestal met scoophandel of de zeerovery zich geneeren; onder de laatsten zyn zommigen gwweldig ryk.

Nooit trouwen de Koningen deezes lands, maar houden eene adelyke Juffer tot hun vermaak, die dikmaals door eene andere word afgewisseld. Niet hunne eigen Zoonen, maar die hunner Zusteren, volgen hun op in de regeering. By ontstentenisse van deeze, verkiezen de Ryksgrooten eenen Koning uit hun midden, of uit hunne bloedverwanten. De lyken hunner Vorsten worden met zeer veel staatelykheids verbrand, en de Opvolgers met geen minder omslags in den eed genomen. Zy doen dien met een bloot zwaard in de slinkerhand, en met de rechter op een vat oly, waarin eene menigte pitten brandt.

Om een geschil voor het geregt te beslissen, steeken de Malabareezen hunne handen in kookende oly; of neemen een gloeiend yzer in de hand, of zwemmen over eene rivier, die vol hagedissen is: in den waan, dat zy, onschuldig zynde, 'er ongeschonden zullen afkoomen.

De vrouw eens gestorven Bramins moet zich, nevens het Lyk haars echtgenoots, leevende laaten verbranden. By weigering van dien, is zy voor altoos geschandvlekt, mag niet hertrouwen, en wordt in het gezelschap van fatsoensyke vrouwen niet toegelaaten. Voor 't overige stemmen hunne huwelyks-en begraafenisplegtigheden in veele opzigten overeen met die van andere Indiaanen. Alleen merken wy nog aan, dat zy der Koe byzonderen eerbied toedraagen; een afbeelding van

[p. 602]

dit nuttig dier ziet men in hunne meeste Pagoden. De wanden en vloeren hunner huizen bepleisteren ze met derzelver drek. Inzonderheid dienen twaalf maagden in het koninklyk paleis, om met een beslag van koemest, tweemaal 's daags, het vertrek te wasschen, waarin zyne Majesteit zich baadt. Daarenboven betoonen zy aan den Aap en den Elefant godsdienstig eerbewys.

Men ontmoet hier eene menigte Landloopers, die met slangen in groote manden het gewest doorkruizen. Op het geluid, welk deeze lieden, op eene soort van zakpyp, maaken koomen de slangen ten voorschyn, stellen zich recht over einde, en richten eene soort van dans aan.

Een volk, van de overige landzaaten onderscheiden, woont in Malabar, op de toppen der bergen; zy zyn bekend by den naam van Maleaaren: een oprecht en eenvoudig, minzaam en welgaadig volk, kloekmoedig, leerzaam en vernuftig; doch zeer bygeloovig; naardien zy waanen gemeenschap te houden met den Duivel, en hem te raadpleegen over den uitslag hunner onderneemingen. Nogthans doen zommigen hunner belydenis van den Christelyken Godsdienst.

Veele boomen en gewassen, die ook elders in de Indien gevonden worden, voedt de Malabaarsche grond; waaromtrent wy alleenlyk aanmerken, dat zy, volgens eene wyze schikking der hemelsche Voorzienigheid, geëvenredigd zyn aan de behoeften der landzaaten, en, in veelvuldige opzigten, tot spyze, geneesmiddel, huisvesting en scheepsbouw, tot een zeer heilzaam gebruik dienen.

Wegens het geslagt der Vogelen, tekenen wy nog aan, dat men er Vledermuizen vindt, van zulk eene verbaazende grootte, dat een volwassen mensch zyne uitgestrekte vleugelen, van het eene einde tot het andere, naauwlyks kan overvademen. Voor 't overige zyn ze in gedaante bykans in alles gelyk, aan die in de Nederlanden en elders gevonden worden.’