Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1786

Geschiedenissen der Vereenigde Nederlanden voor de Vaderlandsche Jeugd. Vyfde Deel, met Plaaten en Pourtraiten. Te Amsterdam, by J. Allart, 1785. Groot 283 bladz. in 12mo.

In de uitvoering van dit Werkje, dat by aanhoudenheid den lof verdient, dien wy reeds meermaalen aan het zelve hebben toegekend, en als een zeer nuttig en aangenaam geschenk voor de Jeugd kan worden aangemerkt, gaat de Schryver op dezelfde wyze, als in de voorige Deeltjes, voort, om 's Lands Geschiedenissen op eene bevallige wyze in leerzaame Gesprekken af te schetzen. De draad der Geschiedenis, die in het voorafgaande Deeltje by het Ontzet der Stad Leyden was afgebroken, wordt thans weder opgenomen, en voortgezet tot den dood van Prins Willem den eersten, wien de Schryver,

[p. 88]

in navolging van Watson, ten besluite van dit Deel, met de volgende trekken, onpartydig en naar waarheid afschildert.

‘Nimmer was een man geschikter tot het volvoeren van moeilyke onderneemingen, om een verdrukt volk van het juk eens dwinglands te ontheffen, dan Willem de Iste. Zyne bitterste vyanden erkennen, dat hy wakker, onvermoeid, diepdenkend en schrander was; en eene byzondere behendigheid bezat om de genegenheid van anderen te bestuuren, tot zich te trekken en te behouden. - De deugden van grootmoedigheid, rechtvaardigheid en gematigdheid bezat niemand ooit in grooter maate. Te midden van alle Lotgevallen, was hy nimmer opgeblazen, nimmer neerslagtig. Het zy de zaaken mede of tegenliepen, hy was zich zelven altyd gelyk. - Beschuldigingen van gierigheid en schraapzucht, hem te laste gelegd, zyn woorden zonder bewys. - Die van bedrog en geveinsdheid, smaadredenen in het wild uitgebraakt. - Wat aangaat zyne ongodsdienstigheid, hy was vry van Bygeloof, een haater van Vervolging, en beoefende de plichten van den Godsdienst naauwkeurig; maar zyne menschlievendheid beletten hem zulken, die anders dachten, te verdoemen. - Met één woord, hy verdiende de eernaamen van Vader des Vaderlands, van Beschermer der Vryheid en der Wetten, en van Handhaaver van den gezuiverden Godsdienst. En met deeze verhevene eertytels daalde hy, in den ouderdom van weinig minder dan 52 jaaren, ten grave, alwaar wy hem zullen laaten rusten, en dit Deel eindigen.’