ste heeft innerlyke slaverny plaats; 't zy over het geheele ligchaam, als het bereerd of dood is; 't zy over eenig lid van 't zelve, dat machtloos, zwak, bedorven is; b.v. een lamme hand, een gebroken been, een verduisterd oog, enz.
Zo dra noch het eene noch het andere plaats heeft; zo dra myn ligchaam alle die werktuiglyke bewegingen verrichten kan, waartoe het geneigd en bestemd is; dan is het waarlyk, in den volsten zin, vry.
Wy willen hoger opzien, Myne vrienden! wy willen leenspreukig hier over denken; het geen zyne voordeelen heeft, zo dra de leenspreuk waar en klaar is.
Elke staat, elk Gemeenebest, ieder geregelde Maatschappy is een groot zedelyk ligchaam, door algemeene kracht, en harmonische werking van alle deszelfs leden, bestaande; en t' zamengesteld uit de volgende deelen. Uit een hoofd, één uitmuntend persoon, of eene vergadering van de wyssten, nutsten en besten des volks; begaafd met een oog van algemeen toevoorzicht; een oor van gunstige opmerking; een neus van rechtmatig oordeel, en een mond van rechtvaardige besluiten en bevelen; om, door die hoedanigheden, het gantsche ligchaam des volks te gebieden, en in stand te houden. - Uit een lyf of romp, de burgery of smalle gemeente; welke onder deze regeering staat, en zichzelven, benevens de overige gedeelten van Staat, onderhoudt, door oefeningen, wetenschappen, handwerken, kunsten, verteeringen, en opgebragte lasten. - Uit twee armen, beneden het hoofd, ter wederzyden van den romp geplaatst; armen van krygsmagt ter zee en te land; om, volgens den wil der Overheid, het ligchaam des volks, tegen alle uitwendige aanvallen en geweldenaryen, te beschermen of te verdedigen. - En uit twee dye-beenen, sterkgespierde standaards, welke het ligchaam van staat schragen en vervoeren; door den koophandel, het geld, en de benodigde waaren; zenuwen van Staat, die de Maatschappy ondersteunen, en dezelve, of door buitenlandsche verbintenissen, of door gemeenschap met andere gewesten, als ware het, de gantsche waereld doorvoeren. - Zo veel behoort tot een ligchaam van Staat.
Wanneer is derhalven een zodanig Staatsligchaam vry, wanneer is het slaafsch?
Een Staat is niet vry maar slaafsch, wanneer dezelve door buitenlandschen dwang, door list of geweld van andere Volken, in deszelfs wetgeving, regeeringsvorm, krygswezen, burgerstand, koophandel, of iets, dat tot derzelver werkingen behoort, zodanig bepaald, verhinderd of genooddwangd wordt, dat dezelve in de daad niet regeeren, zich beschermen, inwendig handelen, of buitenlands bedryven kan, wat hy wil, en zo als tot 't meeste welzyn van den Lande nodig zy. - Dit is uitwendige Slaverny!!
Auteursrechtvrij