Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1783

[p. 392]

Brief van P. Camper,

aan de Heeren Schryvers van de Alg. Vaderl. L'etteroef.

myne heeren!

Als UE. in het IVde Deel bladz. 574 van de Algemeene Vaderlandsche Letteroefeningen een Uittrekzel gaven van myne Natuurkundige Verhandeling, over den Orang-Outang, enz. hebben UE. uit het Aanhangzel over de hand, door den beroemden Heere allamand, by het XV Deel der Amsterdamsche uitgaave van de Natuurkundige Werken van den Graave de buffon gevoegd, kunnen zien, dat ik uit Ontleedkundige gronden, en uit de vergelyking van die gedrogtelyke hand met die van Aapen, vry duidelyk, jaa ontegenzeggelyk, bladz. 91, bewees; dat die hand meerendeels valsch, en door konst gemaakt was. Ten anderen, bladz. 101, dat alle de schoonschynende besluiten uit deeze bedriegelyke hand, door den Heere allamand met zoo veel ophef gehaald, om ons te doen gelooven, als of 'er waarlyk Orangs gevonden wierden van meer dan zes voeten, enz. geheel ongegrond en verwerpelyk waren. En eindelyk bladz. 102, en 103; dat de Heer vink, alleen, dit zoo gewigtig stuk voor de Natuurlyke Historie, door die hand te weeken en los te maaken, konde beslissen.

De Hoog Gel. Heer allamand, aan wien ik een Exemplaar van myne Natuurk. Verhand. gezonden hadde, deedt my den 8sten Octob. 1782 de eere door een Brief van dankzegging deswegens, dit volgende, (door my zo naa mogelyk overgezet,) te melden.

‘Ik heb, - in het byzonder, het geschilstuk over de hand geleezen. Uwe Ontleedkundige Aanmerkingen schynen my toe zeer net te zyn: en ik hoope welhaast gelegenheid te hebben, om in de daad te weeten, hoe het 'er mede gelegen is? Indien ik my bedroogen hebbe, zal ik geene de minste zwaarigheid maaken, om myn gezegde te rug te trekken. Evenwel heb ik, met dat al, zeer sterke redenen om te gelooven, dat gy u bedroogen hebt, met haar voor den poot van een beer te houden.’

De Heer allamand verkiest onderwylen te verzwygen,

[p. 393]

al lang te voren, wegens de valschheid van die hand, door den Hoog Gel. Heere vink zelven, onderrigt te zyn geweest. De Hoog Gel. Heere vink immers schreef my den 8sten September 1782: Reeds voor eenige maanden de weeking aan een der vingers in het werk gesteld, en omtrent deezen het artificieele ontdekt te hebben, enz. met deeze zaakelyke byvoeging! Ik hebbe dit ook aan Profr. allamand, eenige weeken geleden, hier door passeerende, gecommuniceerd, enz.

De Heer allamand hadt derhalven reeds drie maanden, of daar omtrent, te voren, zeer zeker geweeten, dat de onderzogte vinger, ten weinigsten, door konst gemaakt was, en behoefde dus eigentlyk geen nader onderzoek.

Zyne Hoog Gel, vindt vervolgens goed deezen zonderlingen uitweg te neemen, met my voor te houden: Dat ik my voorzeker bedroogen hadde, door die hand voor den Poot van een Beer aan te zien! Men leeze slechts de 11 §. van de 102. bladz. myner Verhandeling, en men zal, duidelyk, bevinden, dat ik de door bedrog gemaakte hand gehouden hebbe voor den poot van een Wild-dier, en wel zeer waarschynelyk van een Beer. Behalven dat, meene ik den Leezer duidelyk te hebben onderrigt, dat myne bewyzen Hypothetisch waren omtrent het Dier, daar die poot gedeeltelyk van genomen scheen: maar hier in stellig, en beslissende door my gehouden wierden, Dat die poot niet was van een aap, of eenig aapsoort; en derhalven van geen Orang, bladz. 96. §. 4.

Hoe zeer my de brief, in Sept. 1782, door den Heere vink geschreeven, aangenaam was, verlangde ik nu, te meer, om de geheele hand onderzogt te zien; dog te vergeefsch! waarom ik den 26 Jan. deezes jaars den Heer vink daartoe met naadruk aanzettede, met dien goeden en gelukkigen uitslag, dat ik reeds door een brief van den 5 February 1783, het genoegen hadde te verstaan, hoe zyn WEd. dien poot nu geheel ontleed, en het bedrog ontdekt hadde! En wel zoo. ‘Dat de geheele hand, (deeze zyn zyn Eds. woorden,) met eene harstachtige stoffe, even als men in de mummien ontdekt, was gefatzoeneerd; dat daarover een robbevel was getrokken, en zommige deelen met papier waren gelyk gemaakt: en dat daarover getrokken was de ruige hand van een of ander Dier, met lym aan elkander gekleefd. Dan, dat men op die harstachtige

[p. 394]

stoffe met lym vastgemaakt hadde, een beenachtig poignet, dat is, carpus, en metacarpus, uit een der ledemaaten van een Dier genoomen. Dat alles met draaden was te zamen gebonden. Eindelyk, dat de nagels door draaden op het hout gefixeerd, en in de Balsamieke stoffe, waar uit de vingers zoo wel, als de geheele hand, bestaan, als ingestooken, en verzekerd waren, als die stoffe nog zagt was, enz.’

Ik verheuge my thans aan alle, die 'er belang in stellen, getoond te hebben, dat die zoo hoog opgevyzelde poot niet alleen door konst gemaakt, en vercierd is, maar, dat de waarheid van myne bewysredenen, door het nauwkeurig onderzoek van den Hoog Gel. Heere vink ten eenemaal bevestigd is geworden: en, derhalven, dat alle de redeneeringen, verzekeringen, en onvoorzigtige uitdaagingen tot andere Academien, over dit zigtbaar bedrog door den Heere allamand gedaan, nu geheel vervallen zyn!

De Heer allamand behoeft, myns oordeels, zyne dwaalingen, nog zyne losgegronde gissingen, thans niet te rug te roepen: het blykt immers tegenwoordig zonneklaar, niet alleen uit myne bewyzen, maar uit het volledig onderzoek van die berugte hand, door den Heere vink met zoo veel yver gedaan, en my zoo edelmoedig medegedeeld: Dat de Heer allamand zig door eene schynbaare overeenkoomst heeft laaten inneemen, en verleiden. En dat zyne grootste faal bestaan heeft in te groote voorbaarigheid, en zig te hebben willen bemoeijen met eene weetenschap, waarvan zyn Ed. geene genoegzaame keunis konde hebben; en overzulks, even gelyk alle de hedendaagsche Naamrol-Schryvers, noodzaakelyk moest dwaalen. Dit voorbeeld zal ook andere overtuigend leeren, dat de Ontleed-konst de eenige en de standvaste grondslag altoos zyn, en blyven zal, van de wezenlyke Natuurlyke Historie der Dieren.

Klein Lankum,

den 30 Juny, 1783.

petrus camper.