Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1783

Algemeene kundigheden voor den Gemeenen Man. Te Goes, by J. Huysman, 52 bladz. in 12mo.

Eenigen tyd geleeden vermeldden wy het project van eenen Regtskundigen^(*), om zig van den gebruikelyken Almanach te bedienen, ter mededeelinge van eene soort van Wetboekje voor den Gemeenen Man; waaruit dezelve, met betrekking tot het Landgewest door hem bewoond, de hem noodige kundigheden van 's Lands Regten, gemaklyk en voor een geringen prys, zou mogen erlangen: en tevens gaf men ons te kennen, dat 'er eerstdaags eene proeve van genomen stond te worden. Zins dien tyd hebben wy 'er niets van bemerkt; tot

(*) Zie Hedend. Vad. Letteroef. VII. D. bl. 43.

[p. 507]

dat ons voor eenige dagen het hier bovengemelde Stukje overhandigd is; hetwelk toont dat men dit project daadlyk werkstellig heeft begonnen te maaken. De Proeve hiervan is genomen met den Zuid-Bevelandschen Almanach, en 't oogmerk van den Opsteller dier Byvoegzelen tot den Almanach is, gelyk de Uitgeever Huysman berigt, ‘in plaats van zoutelooze vertellingen, kronykjes of diergelyken opschik van de gemeene Almanakken, in deezen, in 't vervolg, het een of ander stukje, 't zy uit de Regten deezer Provintie, 't zy uit de Genees- en Heelkunde, den Landbouw, of andere voorwerpen, die men oordeelt in 't algemeen de meest nuttige te zyn, af te geeven.’. In de uitvoering hiervan heeft men een aanvang gemaakt, met eene voordragt der Regten van Zeeland, betrekkelyk tot den Landbouw en de Landlieden. Het ons ter hand gekomen Stukje, onder den tytel van Algemeene Kundigheden voor den Gemeenen Man, behelst drie zodanige Byvoegzels voor de Almanachen van 1778, 1779 en 1780. Ze gaan (1.) over de Ambagtsheeren en Opgezetenen: (2.) over de Landeryen, Tienden, Vrugten, Plantagien, enz. (3.) over de Geregten ten platten Lande, en derzelver verpligtingen in 't gemeen, (4.) over de Armbezorgers van Diakonyen en Groote Armen. Benevens deeze Stukjes in de twee eerste Byvoegzelen geplaatst, komt nog in het derde (5.) eene onderrigting nopens eenige algemeene Dykregten in Zeeland gebruikelyk. - De hieropgenoemde onderwerpen worden kort en klaar voorgesteld, met eene nevensgaande aanwyzing van de Keuren, Placaaten enz., die daertoe betrekking hebben. Men kan uit deeze Proeve, door eene keurige en kundige hand vervaardigd, afneemen, dat zodanig een Project met nut, ook in andere Gewesten, in trein gebragt zou kunnen worden.