Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1783

De Huis-uitlegger des N.T. door Ph. Doddridge. Dr. en Prof. der H. Godgel. te Northampton. Uit het Engelsch in 't Neerlandsch overgezet. Zesde Deel. Tweede stuk. Te Amsteldam, by P. Meijer, 1782. In gr. octavo, 306 bladz.

Dit gedeelte behelst de twee brieven van Petrus, de drie brieven van Joannes, en eindelyk den brief van Judas; welke Apostolische schriften de Hoogleeraer Doddridge, even als de voorigen, op ene leerzame wyze ontvouwt. Tot ene nieuwe proeve van 's Mans arbeid, diene zyne uitbreiding en verklaring over 1 Joh. III. 3-7; strekkende om enige verkeerde en der Deugd nadeelige denkbeelden tegen te gaen.

‘Laet niemand zich verbeelden, dat alle, zonder onderscheid, die zich Christenen noemen, deze verwacthing, [te weten van de eeuwige zaligheid te zullen beërven,] konnen voeden, of dat zy eenigermate bestaenbaer is met een nutteloos en slecht leven. Neen, zy is van den heilzaemsten invloed, en brengt de gelukkigste gevolgen voort; want een ieder die deze hope in Hem heeft, en op een duchtigen grond bezit, reinigt zich zelven van allerleie besmetting, met eene oprechte begeerte, om dagelyks te vorderen in iederen tak van zedelyke volmaaktheid en uitmuntendheid, tot dat hy eenmaal rein wordt, even als Hy rein is, zoo verre de Godlyke heiligheit in dezen staet van sterflykheit en onvolmaektheit door eenig schepsel geëvenaerd kan worden.

Een iegelyk, aen den anderen kant, die zonde bedryft, begaet ook de schending der Godlyke wet; want dit is de eigenlyke aert en het wezen der zonde; en behoort zonder onderscheid tot ieder soort en ieder bedryf van zonde, zonde is de schending der wet^(a) 't zy der natuurlyke of der geopenbaerde.

(a) Zonde is de schending der wet.] Ik verkoos hier schending als een nog kragtiger woord dan overtreding, ['t welk hier de Engelsche Vertaling bezigt,] en als beantwoordende stipter aen ἀνομία, 't welk niet alleen Παϱανομία, een overtreding der grenzen van Gods wet, maer ook eene pooging insluit, om die, ware het mogelyk, te verdelgen en te niet te doen.’

[p. 315]

En gy weet, dat Hy, die zoo gemeenzaem is voor onze gedachten en in onze gesprekken, namelyk onze Godlyke meester en zaligmaker, geopenbaerd werd, op dat Hy de schuld en magt van onze zonden zou wegneemen door zyne zoenofferande, en door de heiligende invloeden van zynen Geest; en daer is geen zonde, van welken aert ook, of hoe gering ze wezen mogt, in Hem, maer niets dan 't geen van een vlak tegenoverstaenden aert is.

Dit is dan klaer en zeker, een iegelyk, die in Hem blyft, zondigt niet, kan geen bezigheit geen bedryf van de zonde maeken, en een ieder, die dus heblyk en opzetlyk zondigt^(b), heeft Hem niet gezien; noch Hem gekend; zyne denkbeelden en kundigheden van Hem zyn zoo oppervlakkig geweest, dat ze naeuwlyks melding verdienen, naerdien zy de liefde en heerschappy der zonde niet overwonnen, of den mensch gebracht hebben tot een heilige geaertheit en wandel.

Myne waerde kindertjes, laet niemand u bedriegen omtrent dit gewigtig stuk met ydele woorden, met hoe veel omslag, hoe deftig, hoe innemend ook voorgedragen. Een Wezen, dat zelve onveranderlyk heilig is, kan het gebrek aen heiligheit in zyne redelyke schepselen niet onverschillig aenzien. Hy die rechtvaerdigheid betracht is rechtvaerdig^(c), even als hy rechtvaerdig is; deze is zyn

(b) ‘Een ieder, die dus heblyk en opzetlyk zondigt.] Het schynt volstrekt noodzaeklyk, dat men de uitdrukking dus verklare, niet alleen om te verhoeden, dat niet eenige der beste Christenen tot wanhoop vervallen, uit hoofde dier overblyfsels van zondige onvolmaektheit, welke hunne uitstekendheit in den Godsdienst zelfs hen te meer doet ontdekken en bejammeren, terwyl andere, blykbaer beneden hun, echter verwaend en onkundig genoeg zyn, om zichzelven te beschouwen, als volmaekt, en zonder smet of vlek; maer ook om de eene plaets der Heilige schrift bestaenbaer te doen zyn met de andere, (vergel. Joh. III. 2.) en zelfs deze verzekering te doen overeenkomen met andere plaetsen in den Brief, welken wy nu voor ons hebben. Zie Hoofdst. I. 8-10.’

(c) ‘Hy, die rechtvaerdigheid betracht, is rechtvaerdig.] Het is zeer noodzaeklyk de spreekwyze dus te vertalen, om eene toegevendheid te verhoeden, zoo buitenspoorig, als de strengheit, welke wy te voren vermyd hebben. Immers het is zekerlyk niet een ieder, die ééne eenige rechtvaerdige of billyke daed bedryft, welke rechtvaerdig genoemd kan worden; ook kan niemand tot dat karakter gerechtigd zyn, die niet door het voornaeme beloop zynes levens algemeene rechtvaerdigheit betracht.’

[p. 316]

eigen beeldtenis, en Hy moet die onveranderlyk liefhebben, en goedkeuren; maer even onveranderlyk de zonde haten, als ten eenenmaele strydig met zyne natuur.’