Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1783
(1783)– [tijdschrift] Vaderlandsche Letteroefeningen–
AuteursrechtvrijPoëzy van P. Huisinga Bakker. Tweede Deel. Te Amsterdam, by de Erven P. Meijer en G. Warnars, 1782. Behalven het Voorwerk, 204 bladz, in gr. octavo.In het eerste Deel deezer Poëzye, voor etlyke jaaren afgegeeven, vonden we, gelyk we diestyds aangemerkt hebben,Ga naar voetnoot(*) eene verscheidenheid van stoffen, die alomme, van wat natuur het onderwerp ook ware, den weezenlyken Dichter vertoonde, daar de Heer Bakker ons niet slegts welgetooide Verzen aanbiedt, maar zodanigen, in welken men steeds den rechtschaapen Dichterlyken geest zo duidelyk ontdekt, dat men deszelfs invloed onder 't leezen gevoele. Even dat zelfde wordt men ook in dit Deel gewaar, des de Lieshebbers van waare Dichtkunde t'over reden hebben, om danklyk te erkennen, de moeite welke de geagte Opsteller heeft willen neemen, om deeze verzameling van Dichtstukken gemeen te maaken. Dezelve behelst ten desle vroeger uitgegeeven, doch op nieuw hertoetste, en ten deele nieuwere, Dichtstukken. Onder de laatsten behoort een Dichtstuk getyteld Amsterdam, in 't welke de Heer Bakker den lof dier Waereldstad opzingt; met melding van 't groot aandeel dat de Stad meermaals droeg in de gevolgen van Krygsonlusten, waarmede de Vyanden onze Gewesten bestookten, in welken Amsterdam steeds pal stond voor de veiligheid van ons Vry Gemeenebest. Men hoore, tot eene proeve uit dit Deel, des Dichters taal deswegens, met opzigt tot het voorgevallene in onze dagen, en zyne daarbygevoegde aanspraak aan de achtbaare Regenten der Stad, waarmede hy dit Dichtstuk besluit. Gewag gemaakt hebbende van de voorige Eeuw, vervolgt hy aldus.
's Stads roemryk Wapenschild, van d' een' en d' andren Leeuw
Behandhaefd, haer getrouwe en moedige tenanten,
| |
[pagina 261]
| |
Blonk, als een starrentrits, in 't oog der Bondverwanten,
Hieldt in haer stelsel stand, by 't wentlen deezer eeuw.
't Heelal bleef aen dat licht bestendig hulde bieden,
Terwyl een volgende eeuw, onze Eeuw, haer' loop begon:
Doch, 't geen men nimmer dagt, dat weer geschieden kon,
Ziet de oudgeworden Eeuw, tot haer verdriet, geschieden.
Zy zag, dat Albion, vermetel, dol van zin,
Bedreiging en geweld ter zelfder stond deedt werken,
En eer de onweerbaerheid het weeten kon of merken,
In zynen roofvuist greep ons eerlyk zeegewin.
Zy zag deez groote Stad, by handelaers en heeren
Geëerbied, en gevleid, die elk met winste onthaelt,
Die vorsten mildlyk leent, als 't hun aen munte faelt,
Lycurgen lessen geeft van wél en wys regeeren.
Zy zag myn Amsterdam, dat rykdom voegt by raed,
Den luister van 't Gewest, de bron van 's Lands vermogen,
Bemind in vrede en rust, gevreesd in Oorelogen,
Door afgunst aengegraeuwd, met schimp onthaeld en smaed,
Britanjes wrevle geest, die-zyn belang niet kende,
Of de oogen des verstands kwaedhartig luiken wou,
Noemde eene vrye daed der Stad gebrek aen trouw,
Terwyl men met die leus door alle Hoven rende.
Heeft de Onafhanglykheid haer' stand met bloed betaeld?
Mag zy dien kostb'ren koop verdedigen by allen?
Of moet ze, stil en stom, in 't zwaerd der heerschzugt vallen?
Dan is haer magt een schim, haer zon van range gedaeld.
Die geest, en 't speet de Stad, zogt ook 's Lands Raed te moeien,
Te dooven 't vuur van moed ter noodweer in de ziel:
Waerheên met Nederland, zo Amsterdam eens viel,
En 't gras zag op de Beurs, en langs haer straeten, groeien!
Maer 't magtig Amsterdam herneemt zyn' ouden moed:
Vraegt, daer Britanje onze eer, en kust, en vaert blyft sarren,
Wat doet den bouw der vloot, de vloot ter reê, dus marren?
Indien 'er iets ontbreekt, zulks is geen magt, maer spoed.
Camillen, Ciceroos, en Catoos, onverlegen,
Schoon hun een forsche drift van heerschzugt tegenging,
Verdadigden den Staet met hunne tong en kling,
Waervoor de vyand vloodt, de Cesars schaemrood zweegen.
's Lands Raed hoore, als gy spreekt, den Tulliaenschen toon,
| |
[pagina 262]
| |
Grootdaedig Amstelstad! een toon, die Catilynen,
Muitzieke Gracchen grieft, en dwingende Tarquynen;
Maer ook, in 't eerlyk hart, uw' lof stigt, en uw loon.
Uw moed beide en uw magt zyn meêr in 't spits der twisten,
Zyn meer in bresse en breuk van 's vyands vuur, gezien:
Uw Vaderlandsche trouw, wie deinsde of durfde vlien,
Hieldt in den krygsramp stand, zag door de mom der listen.
Gaet heên, laeghartigen! beweert, dat de Amstelvest
Zig zelf, den Staet, den Raed, door ronde tael beleedigt:
Zag niet de Doggersbank 's Lands eer, de Stad verdedigd,
De Zeeplaeg jankend vlien naer haer roofdaedig nest?
Schoon de afgunst grimme en woele, al blyft de haet verbolgen,
De Stad moete, als een zon, in roem en rang hersteld,
Eer nog deez deinzende Eeuw in de eeuwigheid versmelt,
Langs haeren zodiak den weg van welvaert volgen.
Trouwhartige Overheên, afzetsels van den stam
Der helden, vryerkende en vrygebooren Vaedren!
U durft myn kunstheldin, in haere zangdrift, naedren.
Daer zy de glorie zingt van 't magtig Amsterdam.
De vryheid, als de lugt en 't licht, den mensch gegeven,
Aen allen even na, een allerdierbaerst pand,
Geeft, door uw zorg bewaerd, gereikt van hand tot hand,
De groeikragt aen 't geluk, en 't leeven aen het leeven.
Gy noemt haer, en met recht, 't Palladium der Stad;
Gy hoedt haer voor den roof van fiere Diomeden,
En hebt reeds lang gezien, dat, in haer blyde schreeden,
De zegenende voet der milde voorspoed tradt.
Gy hebt reeds lang gezien, dat weetenschappen, kunsten,
En vonden, en vernuft, hier vryer dan te Atheen,
Hier veiliger dan daer, in uwe poorten treên,
Hier, meer dan daer beschermd, zig koestren in uw gunsten.
De vryheid, en 't geluk, gevonden in uw vest,
Voên ook, zo schoon als ooit, de zanggezinde chooren:
Het Neêrlands dichtmuzyk, in uwen kreits herboren,
Bekoort den handel zelfs, bloeit by de welvaert best.
Zo lang uw toevoorzigt, door welberaeden' wetten,
De burgerschappen vier', de uitheemschen heusch onthael,
Op ieders vlyt en kunst met waekende aendagt dael',
| |
[pagina 263]
| |
En allen leer' den koers naer aller heil te zetten.
Zo lang alhier de naem van Koopman loflyk luid';
Hy eer stelle in zyn past, Kantoor- en Beursmanieren;
Zyn handel hooger agt' dan wapens en kwartieren,
En hy 't belang des Staets in zyn belangen sluit'.
Zo lang uw Beurs en Bank een schatryk Peru stigten,
En hun geloove en goud door heel de wereld geldt,
U 't Volk, hunne aerdsche goôn, aen 't roer der Stad gesteld,
't Geheiligd leen verheff' der burgerlyke pligten:
Zo lang milddaedigheid voor schaemlen, weeuw en weez';
Voor Christenballingen, verlaetenen en ouden,
Lyfberging hebbe en broed, gewaên gereed wil houden,
En deernis kranken help', gewonden hier geneez':
Zo lang het vry gemoed den eeuwig- Ongezienen,
Die zelf, geen aerdsch vernuft, elks zielgeheim doorziet,
Den wierook zyner eer in eigen' schaelen biedt',
En Hem, in uwe Stad, op zyn' manier moog' dienen:
Zo lang moet ook in roem uw Amsterdam bestaen;
En, schoon vergangbaerheid al 't ondermaensch belaege,
Een ryk in roést verteer', der steden steun doorknaege,
Voortduuren als de zon, of met de zon vergaen.
|
|