Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1783

Magazyn van Stukken, tot de Militaire Jurisdictie betrekkelyk, door Fr. Adr. v.d. Kemp. IV Deelen. Te Utrecht, by B. Wild, 1783. In gr. octavo.
Missive van een Regent in eene der Zuidhollandsche Steden, aan een Lidt der Regeering van een Stad in Noordholland, met en over de Memorie door Heeren Gedeputeerdens der Stadt Amsterdam, op het subject der Militaire Jurisdictie ter Vergadering van Holland overgegeeven den 28 January, 1783. Benevens een Antwoordt op dezelve Missive. Alom te bekomen. In gr. octavo, 276 bladz.

Eindelyk ziet het lang verwagtte Magazyn van Stukken, tot de Militaire Jurisdictie betrekkelyk, door den Heer van der Kemp beloofd, het licht; en men kan, op 't nagaan van deszelfs inhoud, gemaklyk bezeffen, dat men over geen uitstel van tyd te klaagen hebbe, vermids het zyn Ed. zekerlyk veel tyds en moeite gekost heeft, zulk

[p. 218]

een aantal van Stukken, in eene geschikte orde, te verzamelen. Men vindt hier naamlyk byeengebragt alle de daartoe behoorende Stukken, zedert het jaar 1487 tot op het jaar 1749. Zyn Ed. is tot deezen arbeid genoopt, door de overtuiging, ‘dat derzelver openlyke afgifte den Verdeedigers der ongelimiteerde Militaire Jurisdictie allen uitvlugt en verontschuldiging zou benemen; en den Voorstanderen van des Volks Rechten en Vryheden met onweerstaenbaere wapenen voorzien:’ bedoelende daar mede, ‘dat Hunne Ed. Mogende en Hunne Ed. Groot Mogende de Staetsbesluiten van voorige Eeuwen zulken klem gelieven by te zetten, dat de Burger, in het vervolg, tegens de meer of min gegronde vreeze voor het Gewapende Geweld moge zyn beveiligd.’ Men verwagt dit, op te vaster grond, om dat uit alle deeze Papieren ten duidelykste blykt, dat nimmer den Militairen Regter, onder welke benaaming ook, zulk eene Jurisdictie Staatswyze is opgedraagen; zynde veeleer het tegendeel door onbetwistbaare Resolutien vastgesteld; en tegen alle Memorien, ter begunstiginge van zulk eene Militaire Jurisdictie, staande gehouden. Wel byzonder toont ons het laatste Deel, gaande over het voorgevallene, van 't jaar 1721 tot 1749, dat ook aan zyne Doorlugtige Hoogheid, Willem den IV. Glor. ged., welke poogingen Hoogstdezelve aangewend hebbe, om zyne bevoegdheid tot die Jurisdictie aan te wyzen, nimmer zulk eene ongelimiteerde Militaire Jurisdictie, door de hooge Bondgenooten gezamentlyk, of één derzelver privativelyk, is opgedraagen. ‘En ik schroome, zegt de Heer van der Kemp, niet 'er by te voegen, dat zulk eene ongelimiteerde Jurisdictie in commune delicten en civile zaaken, zonder de expresse bewilliging van alle de integreerende Staetsleden, nimmer, ('t zy met eerbied gezegd,) door de Bondgenooten opgedragen konde worden.’

Zyn Ed. zou veelligt over dit onderwerp nog eenige aanmerkingen, voor dit Magazyn, geplaatst hebben; maar de uitgave der Amsterdamsche Memorie, waarin de praetense gronden, voor die Jurisdictie aangevoerd, omgekeerd worden, en alles bygebragt is, wat tot staaving van het nimmer geabdiceerd gezag des Souverains hadde kunnen en behooren te worden, maakt zulks, zyns oordeels, overboodig. Voorts beroept hy zig nog op het bekende Friesche Advys, met het doorwrogte Naschrift. Men voege hierby de opgenoemde Missive van een Regent, enz.

[p. 219]

In dit Stukje verzoekt de Missive-Schryver de aanmerkingen van den Noordhollandschen Regent, over de daarnevensgaande Amsterdamsche Memorie. En het Antwoord van dien Heer strekt om het voorgestelde in deeze Memorie, (zo men 't hier of daar nog eenige versterking noodig mogte oordeelen,) door 't bybrengen van verscheide merkwaardige Stukken, nader op te helderen en verder te staaven; ter onwraakbaare overtuiginge van het onbestaanbaare met onze constitutie, en de nadeelige gevolgen der uitbreidinge van de Militaire Jurisdictie tot civile zaaken en commune delicten.