Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1782

[p. 646]

Brief aan den Heere J. Hess, Organist en Klokkenist te Gouda, ten geleide van eene naauwkeurige beschryving van het nieuw en uitmuntend Orgel in de St. Stephanus of Grote Kerk binnen Nymegen; benevens eene beknopte uitbeelding der gesteldheid van het Nieuw Orgel, in de Walsche Kerk, mede aldaar; opgesteld door P. Beyen, Organist en Klokkenist te Nymegen. Te Nymegen, by A.v. Goor, 1782. Behalven den Brief 18 bladz. in 4to.

In den voorafgaanden Brief geeft de Schryver, den Heere Hess, een berigt van het merkwaardigste, dat de vervaardiging van het nieuwe Nimweegsche Orgel betreft. Het oude, wat zwak zynde voor de talryke Gemeente, was daarenboven dermaate aan 't vervallen, dat deszelfs herstelling bykans zo veel zoude kosten als een nieuw Werk. Dit bewoog den Ed. Achtb. Magistraat uit te zien naar een goeden Orgelmaaker, en wel byzonder te verneemen na den Heer Lodewyk König, Mr. Orgelmaaker te Keulen, van wiens kunstryken arbeid zy alleszins voldoende berigten verkreegen. Het accoord met hem, tot wederzydsch genoegen, getroffen zynde, begon en voltrok hy verder zynen arbeid; dien de Heeren Potholt, Radeker en Bruinsman, op hunlieder herhaald onderzoek, in alle deelen voldoende bevonden; 't welk zy met een loflyk getuigschrift bevestigd hebben. Kort daar op werd dit Meesterstuk, door gemelde Heeren Examinateurs, mitsgaders door den Heer Beyen, eenige uuren agter elkander, voor eene groote menigte, openlyk bespeeld; en weinig dagen daarna werd het ten Godsdienstige gebruike als ingewyd, met eene hiertoe geschikte Leerreden, door den Eerwaarden Heer Abraham Bredius Boonen, Predikant te Nymegen, predikende by die gelegenheid, over de woorden Ps. LXXXI.2 en 3. - By deezen Brief gaat dan voorts de Beschryving van het Orgel zelve; die in de eerste plaatse over het Uitwendige Gestel gaat; en verder een onderscheiden berigt verleent van 't geen den Inwendigen Toestel betreft; waarin onze Schryver, ter duidelyker ontvouwinge van alles, den Leezer als trapswyze door alle de Vertrekken, en op ieder Verdieping, leidt. De beschryving zelve, die ten uiterste naauwkeurig is, toont alleszins eene kundige hand, die niets weezenlyks overslaat, en ieder byzonder gedeelte, dat opmerking vordert, zeer juist voordraagt. Hiernevens gaat nog een kort verslag der dispositie van het Nieuw Orgel in de Walsche Kerk te Nymegen, in het jaar 1777 vervaardigd, door Charles Philippe König Junior, Mr. Orgelmaaker te Keulen. - Men mag dit Stukje zeer eigen plaatzen en bewaaren, by het Geschrift van den bovengenoemden Heer Hess, over de Dispositien der merkwaardigste Orgelen in de Vereenigde Provincien, enz.; by welks melding wy eenigermaate aangeduid hebben, welk nuttig gebruik 'er van soortgelyke Geschriften gemaakt kan worden^(*).

(*) Zie Hed. Vad. Letteroef. IV. D. bl. 234.