Vaderlandsche letteroefeningen. Jaargang 1782

Geographische Uitspanningen voor Neerlands Jeugd. Dienende, om hen, op eene zo aangename als gemakkelyke wyze, de Landen van Europa in 't algemeen, en dat van hun eigen Vaderland in 't byzonder, te leren kennen. Volgens den laatsten Hoogduitschen Druk vertaalt, en met eenige Verbeteringen en Aanmerkingen voorzien. Te Utrecht by A.v. Paddenburg en J.M.v. Vloten. Behalven het Voorwerk, en de Vraagkaartjes, 125 bladz. in octavo.

Op een aantal van 75 Vraagkaartjes, of afzonderlyke Papieren, welken, met betrekking tot de Landen van Europa, (zynde ieder Papier tot een byzonder onderwerp betrekkelyk,) eenige Vraagen behelzen, vindt men in dit geschrift de gepaste Antwoorden. De Vraagen zyn in eene geregelde orde voorgesteld, en de Antwoorden voldoen, zo in beknoptheid als duidelykheid; des het een en 't ander zeer wel geschikt zy, om de Jeugd op te leiden, tot een regtmaatige bevatting van 't algemeene beloop deezer Geographische kundigheden, dat haar kan aanmoedigen, om 'er verdere voortgangen in te maaken; door zig vervolgens, met die verkreegen kundigheden, op eene uitgebreider oefening toe te leggen. - Men heeft dit Stukje met

[p. 458]

den naam van Geographische Uitspanningen benoemd, om dat het byzonder geschikt is tot een soort van Spel of Uitspanning voor Kinderen, en ook voor zulken, die reeds eenigzins geoefend zyn; waar van de manier op deeze wyze beschreeven wordt.

‘Is 'er een Gezelschap van jonge Lieden, die lust hebben zich te vermaken, zo geeft men elk zoo veel Kaartjes, [van de bovengemelde Vraagkaartjes,] als hy gelieft aantenemen; men betaalt voor elk Kaartje eenig Geld, dat in de algemeene Kas word weggelegd. - Dan hangt men tegen de Noordzyde van het Vertrek een afgezette Landkaart van Europa, en wel zo, dat zy van all' de Speelgenoten kan worden ingezien. Een der genen, die mede speelt, neemt het Boekje, waarin de Vragen zyn opgelost: (en met deeze aangenaame bezigheid konnen zelfs Ouders en Leermeesters zich onledig houden.) Hy vraage aan een iegelyken der Speelgenoten het Nummer der Kaart, en lette naauwkeurig op de beantwoording der Vrage. Die geene nu, welke eene vraag doet, ziet terstond op de Landkaart, welke aan den muur hangt, om de ligging des Lands of der Stad, waarnaar gevraagd is, zich te kunnen voorstellen. Die gene, welke de Vraag niet kan beantwoorden, laat zulks voor den genen, die op hem volgt, overig; deeze haar ook niet konnende beantwoorden, laat hy dezelve ook overig voor den op hem volgenden, tot dat 'er een van het Gezelschap dezelve beantwoord; dog deeze behaalt van hun, die ze niet konde beantwoorden, een Prys. Hy, die promptlyk het laatste de Vraag van het Kaartje beantwoord, verkrygt uit de Kas den hoogsten Prys, en zo naar evenredigheid de anderen.’

Aangezien de wyze, op welke de Vraagen en Antwoorden, als bovengemeld, ingerigt zyn, waardoor de Kinderen ook zigzelven kunnen oefenen, en allengskens bekwaamer maaken, om de daarin voorgestelde kundigheden uit te breiden, en in hunne eigene bewoordingen, voor de vuist, voor te draagen; zo heeft dit spel zyne gevalligheid, en 't kan van een wezenlyk nut zyn. Dit is inzonderheid 'er van te wagten, wanneer een bekwaam Onderwyzer zig 'er zo van weet te bedienen, dat hy de Leeren Eerzugt der Kinderen steeds verstandig opwekke en werkzaam houde: waar toe deeze manier van uitspannende onderwyzing zeer wel ingerigt is. - Indien het blyke dat deeze soort van behandeling der Geographie een algemeenen toeval vinde, heeft men vervolgens een opstel van die zelfde natuur, met betrekking tot het rechte gebruik der Globe, en met opzigt tot de drie overige Waerelddeelen te verwagten.